This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
This person has a SecurePRO™ card. Because this person is not a ProZ.com Plus subscriber, to view his or her SecurePRO™ card you must be a ProZ.com Business member or Plus subscriber.
Affiliations
This person is not affiliated with any business or Blue Board record at ProZ.com.
English to Turkish: The Migration History of Humans General field: Science Detailed field: Anthropology
Source text - English The Migration History of Humans: DNA Study Traces Human Origins Across the Continents
DNA furnishes an ever clearer picture of the multimillennial trek from Africa all the way to the tip of South America
By Gary Stix
development company controlled by Osama bin Laden’s half brother revealed last year that it wants to build a bridge that will span the Babü'l Mendeb , the outlet of the Red Sea to the Indian Ocean. If this ambitious project is ever realized, the throngs of African pilgrims who traverse one of the longest bridges in the world on a journey to Mecca would pass hundreds of feet above the probable route of the most memorable journey in human history. Fifty or sixty thousand years ago a small band of Africans—a few hundred or even several thousand—crossed the strait in tiny boats, never to return.
The reason they left their homeland in eastern Africa is not completely understood. Perhaps the climate changed, or once abundant shellfish stocks vanished. But some things are fairly certain. Those first trekkers out of Africa brought with them the physical and behavioral traits—the large brains and the capacity for language—that characterize fully modern humans. From their bivouac on the Asian continent in what is now Yemen, they set out on a decamillennial journey that spanned continents and land bridges and reached all the way to Tierra del Fuego, at the bottom of South America.
Scientists, of course, have gained insight into these wanderings because of the fossilized bones or spearheads laboriously uncovered and stored in collections. But ancestral hand-me-downs are often too scant to provide a complete picture of this remote history. In the past 20 years population geneticists have begun to fill in gaps in the paleoanthropological record by fashioning a genetic bread-crumb trail of the earliest migrations by modern humans.
Almost all our DNA—99.9 percent of the three billion “letters,” or nucleotides, that make up the human genome—is the same from person to person. But interwoven in that last 0.1 percent are telltale differences. A comparison among, say, East Africans and Native Americans can yield vital clues to human ancestry and to the inexorable progression of colonizations from continent to continent. Until recent years, DNA passed down only from fathers to sons or from mothers to their children has served as the equivalent of fossilized footprints for geneticists. The newest research lets scientists adjust their focus, widening the field of view beyond a few isolated stretches of DNA to inspect hundreds of thousands of nucleotides scattered throughout the whole genome.
Scanning broadly has produced global migratory maps of unprecedented resolution, some of which have been published only during recent months. The research provides an endorsement of modern human origins in Africa and shows how that continent served as a reservoir of genetic diversity that trickled out to the rest of the world. A genetic family tree that begins with the San people of Africa at its root ends with South American Indians and Pacific Islanders on its youngest-growing branches.
The study of human genetic variation—a kind of historical Global Positioning System—goes back to World War I, when two physicians working in the Greek city of Thessaloníki found that soldiers garrisoned there had a differing incidence of a given blood group depending on their nationality. Beginning in the 1950s, Luigi Luca Cavalli-Sforza started formalizing the study of genetic differences among populations by examining distinct blood group proteins. Variations in proteins reflect differences in the genes that encode them.
Then, in 1987, Rebecca L. Cann and Allan C. Wilson of the University of California, Berkeley, published a groundbreaking paper based on analyzing the DNA of mitochondria, the cell’s energy-producing organelles, which are passed down through the maternal line. They reported that humans from different populations all descended from a single female in Africa who lived about 200,000 years ago—a finding that immediately made headlines trumpeting the discovery of the “Mitochondrial Eve.” (Despite the Biblical allusion, this Eve was not the first woman: her lineage, though, is all that has survived.)
All about Eve
The fast, relatively predictable rate of “neutral” mitochondrial mutations—ones that are neither beneficial nor harmful—lets the organelles operate as molecular clocks. Counting the differences in the number of mutations (ticks of the clock) between two groups, or lineages, allows a researcher to construct a genetic tree that tracks back to a common ancestor—Mitochondrial Eve or another woman who founded a new lineage. Comparison of the ages of the lineages from different regions permits the building of a timeline of human migrations.
Since 1987 the data bank on human diversity has broadened to encompass the Y chromosome—the sex chromosome passed down only by males to their sons. The male-transmitted DNA carries many more nucleotides than mitochondrial DNA does (tens of millions, as opposed to just 16,000), enhancing investigators’ ability to distinguish one population from another. Analyzing mitochondrial and Y chromosome DNA from human populations has turned up hundreds of genetic markers (DNA sites having identifiable mutations specific to particular lineages).
The route humans took from Africa to the Americas over the course of tens of thousands of years can now be tracked on the map as if the travelers were moving, albeit extremely slowly, on a series of interconnected superhighways. Alphanumeric route signs, such as I-95, can be recast as alphanumeric genetic markers. In the case of the Y chromosome, for instance, cross the Bab el Mandeb on highway (genetic marker) M168, which becomes M89 when heading north through the Arabian Peninsula. Make a right at M9 and set out toward Mesopotamia and beyond. Once reaching an area north of the Hindu Kush, turn left onto M45. In Siberia, go right and follow M242 until it eventually traverses the land bridge to Alaska. Pick up M3 and proceed to South America.
Mitochondrial DNA and the Y chromosome remain powerful analytical instruments. The National Geographic Society, IBM and the Waitt Family Foundation have joined in a privately funded $40-million collaboration through 2010, research that is primarily devoted to using these tools. With the help of 10 regional academic institutions, the so-called Genographic Project is gathering DNA from up to 100,000 indigenous people worldwide. “What we’re focusing on is the details of how people made the journeys,” says Spencer Wells, who heads the project. In a recent report its researchers found that the Khoisan people of southern Africa remained genetically separate from other Africans for 100,000 years. In another study, they demonstrated that some of the gene pool of Lebanese men can be traced to Christian Crusaders and Muslims from the Arabian Peninsula.
Power Tools
Genetic researchers have sampled the DNA of many people living along the migratory routes they have discovered. Yet the seeming certainty of the data sometimes deceives. Scientists who study human origins still would prefer a fossil they can hold in their hands over a genealogical tree. DNA differs from the radioactive isotopes used to date fossils. The rate of mutation can fluctuate from one stretch of DNA to another.
But paleoanthropologists are in a fix. Fossil remains are rare and too often incomplete. The earliest migration from Africa to Australia shows up in mitochondrial and Y genetic material (thanks to Andaman Islanders, among others), but the physical artifacts are largely missing along the route.
The answer to the absence of stones and bones: more DNA, from wherever. To bolster the case for genetics, researchers have looked to microbes that have hitched a ride on humans, inspecting their genes to look for similar patterns of migration. Freeloaders include bacteria, viruses and even lice. Besides microorganisms, the Human Genome Project and related efforts to look across the expanse of whole genomes have yielded a set of power tools that are helping to compensate for deficiencies in genetic methods. “You can look at so many different places in the genome from many individuals and in many populations to achieve more statistical power in testing different hypotheses,” says Tim Weaver, a professor of anthropology at the University of California, Davis.
During this decade, researchers have made dramatic discoveries by simultaneously comparing a multitude of variable, or polymorphic, sites interspersed throughout the genome’s three billion nucleotides. The first whole-genome studies earlier in this decade looked at differences among populations in short repetitive stretches of DNA known as microsatellites. More recently, the scope afforded by whole-genome scans has widened further. In February two papers, one in Science, the other in Nature, reported the largest surveys to date of human diversity. Both examined more than 500,000 single nucleotide polymorphisms (SNPs)—swaps of one nucleotide for another at a particular spot in the DNA—from the Human Genome Diversity Panel. These cell lines were drawn from about 1,000 individuals from 51 populations worldwide and are maintained by the Center for the Study of Human Polymorphisms in Paris.
The two research teams analyzed the wealth of data in various ways. They compared SNPs directly among distinct populations. They also looked at haplotypes, blocks of DNA containing numerous SNPs that are inherited intact through many generations. The group that wrote the Nature paper also explored a new technique for surveying human variation by comparing repetitions or deletions of DNA stretches of up to 1,000,000 nucleotides long (copy number variations) throughout a person’s genome, consistent with the larger trend to mine the genome for ever more markers of variation. “Any one piece of the genome will have a history that doesn’t necessarily reflect the ancestry of the genome as a whole,” says Noah A. Rosenberg of the University of Michigan at Ann Arbor and lead author of the Nature paper. But looking at many areas at once, he explains, can overcome that problem: “With thousands of markers, it’s possible to determine the overall story of human migrations.”
Looking at hundreds of thousands of SNPs allowed the researchers to resolve the identities of individual populations—and to see how genetically close relations spread far and wide. Native South American ancestry was tracked back to Siberians and some other Asians. The Han people, China’s principle ethnic group, has distinct northern and southern populations. Bedouins are related to groups from Europe and Pakistan as well as the Middle East.
The findings, which jibed with previous research from anthropology, archaeology, linguistics and biology (including previous mitochondrial and Y DNA studies), also provided a broader statistical foundation for the out-of-Africa hypothesis, supporting the idea that a small population of humans moved out of the continent, then grew in size in a new home until another subgroup of “founders” broke off and moved away—a process that repeated itself until the entire world was settled. These wayfarers edged out archaic human populations—Homo neanderthalensis and Homo erectus—with little or no interbreeding when they met. The new DNA work indicates that each time a smaller group split off, it carried only a subset of the genetic diversity originally present in the African population. So as distance (and time) removed from Africa lengthens, diversity diminishes, providing a means to follow population movements. Native Americans, sojourners on the last major continental migrations, have much less variety in their genomes than Africans do.
Many scientists believe that the weight of evidence, now backed by large statistical analyses such as the ones in Science and Nature, gives the out-of-Africa proponents a clear edge in a long-running debate over human origins. The multiregional hypothesis—a competitor to the out-of-Africa one—argues that populations that descended from archaics, such as H. erectus, evolved over the past 1.8 million years in Africa, Europe and Asia, and gradually emerged as Homo sapiens. Occasional interbreeding ensured that the groups did not split off into separate species.
Few scientists still hold a banner for a strict interpretation of multiregionalism. But modified versions still circulate, mostly as attempts to pinpoint whether H. sapiens bear genetic signatures of our encounters with hominid cousins. Vinayak Eswaran of the Indian Institute of Technology, aided by Henry C. Harpending and Alan R. Rogers of the University of Utah, came up with a set of simulations in recent years that suggest that after humans migrated out of Africa they interbred extensively with archaic species such as H. erectus. Eswaran’s model suggests that as much as 80 percent of the modern human genome may have been subject to the effects of this kind of interbreeding.
The genetic imprint is not as visible as might be expected if interbreeding occurred, but Harpending offers an explanation. A set of beneficial genes carried by African emigrants, perhaps ones that assisted in childbearing, brought a selective advantage that eventually blotted out the signature of some archaic genes. “The result is that the population seems more closely related to the [African] source population of the favored genes than it really is,” he says.
Are We Part Neandertal?
Eswaran and Harpending are not the only ones suggesting the possibility of interspecies trysts. Some fossilized skeletal remains of H. sapiens have features reminiscent of earlier hominids, and the genetic record of contemporary humans has also provided fuel for discussion.
According to the tree diagrams that document genetic lineages, some gene variants show “deep ancestry”—they are much older than they should be if humans evolved from a single homogeneous group no more than 200,000 years ago; a hint of possible interbreeding. In one study that drew attention in 2006, Bruce T. Lahn of the University of Chicago and his colleagues reported that a version of the Microcephalin gene, which is involved in regulating brain size, contains a haplotype that may have been passed on during an encounter with Neandertals 40,000 years ago.
A more definitive answer may arrive within the next 12 months. The Neandertal Genome Project—a collaboration of the Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology in Leipzig, Germany, and 454 Life Sciences, a Connecticut-based sequencing company—is scheduled by the end of this year to have finished a rough draft of some 70 percent of the sequences of DNA from 40,000-year-old Neandertal bones from a Croatian cave. Its results are expected to be published about six months later.
So far the project has unearthed no sign of any genetic pattern that would suggest DNA transfer between the two hominid lineages. “We see no evidence of that, but we can’t exclude it,” says Svante Pääbo, the Max Planck professor who heads the project. An earlier publication by his group that surveyed one million nucleotides, a minuscule fraction of the whole genome, suggested that some gene exchange might have occurred, but the result was later found to have been a false signal because of sample contamination. The researchers have not yet encountered the Microcephalin variant cited by Lahn.
Handling or even breathing on a sample remains an impediment to working with ancient DNA: some anthropologists wrap themselves in the clean-room “bunny suits” used in microchip factories when they head to the field on a dig. Since that initial paper, Pääbo’s laboratory has altered the procedures used in the clean room at Max Planck. Researchers place tags made up of four nucleotides of synthetic DNA at the beginning of each strand of Neandertal genetic material. Each strand that exits the sequencing machine goes through a molecular identity check.
An understanding of the genetic makeup of the closest cousin in the human line—estimates from previous studies show that the two genomes are about 99.5 percent alike—could provide the most incisive exercise to date in comparative genomics, allowing identification of sites in the human genome where interbreeding took its course and where natural selection favored certain traits. “I think if you’re interested in human evolution, Neandertals are the unique thing,” Pääbo says. “They are our closest relatives. You can access their genomes, even though it’s technically difficult. But for most other ancestral human groups, that will not be possible.”
New, still unpublished work reveals that the Neandertal Y chromosome differs from the human one. “No human man has a Y chromosome like that of the Neandertal,” Pääbo observes, mirroring earlier results showing that human and Neandertal mitochondrial DNA also are readily distinguishable. Last November Pääbo and his team did report one similarity between the two hominids. Neandertal remains from Spain had a version of a gene known as FOXP2 that is identical to one in humans that is involved with the development of speech and language. Again, speculation emerged in a paper by a separate group in April about whether the gene could have resulted from interbreeding, although the possibility of contamination could not be discounted.
How Have We Adapted?
As researchers continue sequencing DNA from shards of old bone to explore whether humans mated with other species of the genus Homo, other investigators are applying genome-wide analyses of DNA to see which genetically controlled traits changed through genetic drift (random mutations) and natural selection as migrants adapted to their new homes.
A study published in February in Nature showed the consequences of the declining genetic diversity as humans left Africa. The project compared 40,000 SNPs from a group of 20 European-Americans and 15 African-Americans. It found that the European-Americans had a higher proportion of harmful genetic changes, ones potentially related to disease, than the African-Americans did, although the authors refrained from speculation about any specific health effects. The research shows what lead scientist Carlos D. Bustamante called a “population genetic echo” of Europe’s founding. The low genetic diversity of Europe’s small initial population permitted a set of harmful mutations to disperse widely and new harmful ones to emerge when the numbers of people began to grow. Natural selection has not yet had time to remove deleterious changes.
Genome-wide research is also starting to furnish a panoramic picture of how natural selection helped migrants adapt to new environs. A spate of studies in the past two years have looked for genetic alterations that have occurred since humans left Africa or took up agriculture and that appear to have been useful for surviving in novel circumstances. Genetic prospectors mined the International HapMap, a catalogue of haplotypes and the 3.9 million SNPs contained therein from North Americans with ancestry in northwestern Europe and from individuals sampled in Nigeria, China and Japan.
One study, co-authored by Harpending, showed that the rate of change of DNA, and thus the pace of evolution, has accelerated over the past 40,000 years. Another by Pardis C. Sabeti of the Broad Institute in Cambridge, Mass., and her colleagues indicated that hundreds of regions of the genome are still undergoing selection, including areas that govern resistance to disease and the development of skin color, and hair follicles, which regulate sweat. Such findings imply that human populations are continuing to adapt to regional differences in sun exposure, foods and pathogens they encountered when they left their ancestral African home. And Africans have also evolved as their environs changed.
One of the most recent studies, led by Lluis Quintana-Murci of the Pasteur Institute in Paris, showed that 580 genes, including ones that play a role in diabetes, obesity and hypertension, are undergoing selection differently among the HapMap populations, perhaps explaining geographical differences in disease patterns and providing clues to new targets for developing drugs.
Consideration of the processes underlying human diversity sometimes moves beyond the dimensions of hair follicles and the ability to digest milk. Debate over what constitutes race and ethnicity can quickly enter the picture. What does it mean if a gene variant related to cognition is found more in Europeans than in Africans? Better public understanding of genetics—that a single gene does not act like a light switch that toggles between intelligence and doltishness—may quell misguided speculations.
Genetic literacy will let a term like “Asian” or “Chinese” be replaced by more subtle classifications based on the differences in ancestral genetic makeup found in recent genome-wide scans, such as the distinction between China’s southern and northern Han groups. “There is no race,” Quintana-Murci says. “What we see [from the standpoint of genetics] is geographical gradients. There are no sharp differences between Europeans and Asians. From Ireland to Japan, there is no sharp boundary where something has changed completely.”
The journey through evolutionary history set in place by comparative genomics is still starting. In the meantime, the hunger for more data and more powerful computers and algorithms knows no limits. Amassing larger databases—an international consortium announced in January its intention to sequence 1,000 genomes from various regional populations—will let researchers run ever more realistic simulations of alternative models of human evolution and weigh the probabilities of each one, yielding the best picture yet of who we are and where we came from.
Note: This story was originally published with the title, "Traces of a Distant Past".
Source:
http://www.sciam.com/article.cfm?id=the-migration-history-of-humans&page=6
Scientific American)
Translation - Turkish İnsanlığın göç tarihi: DNA Çalışmaları Kıtalar Boyunca İnsanlığın Kökenlerinin İzini Sürüyor.
DNA, Afrika'dan ta Güney Amerika'nın ucuna kadar süren binlerce yıllık yolculuğun gayet net olan resmini biraz daha parlattı.
Gary STIX
Usame Bin Ladin'in üvey kardeşi tarafından yönetilen bayındırlık şirketi, geçen yıl, Kızıl Deniz'in Hint Okyanusu'na çıkışı olan Babü'l Mendeb boğazı üzerine bir köprü kurmak istediğini açıkladı. Eğer bu iddialı proje gerçekleştirilecek olursa, Mekke'ye gidiş yolculuğunda dünyanın en uzun köprülerinden birini geçen Afrikalı kalabalık hacı toplulukları, insanlık tarihindeki en unutulmaz yolculuğun muhtemel rotasının yüzlerce fit üzerinden geçecekler. Elli veya altmış bin yıl önce, Afrikalı küçük bir topluluk – birkaç yüz, en fazla birkaç bin kişi – aynı boğazı küçük kayıklarla geçti, hem de hiç dönmemek üzere.
Doğu Afrika'daki vatanlarını terk etmelerinin sebebi tam olarak anlaşılamamıştır. Belki iklim değişti, veya bir zamanlar bol olan su kabukluları stokları tükendi. Fakat bazı şeyler gayet belirgin. Afrika'dan ilk çıkanlar, tam anlamıyla modern insanları tanımlayan fiziksel ve davranışsal özellikleri de – büyük beyinler ve dil yeteneği gibi – kendileriyle birlikte getirdiler. Asya kıtasında şimdi Yemen olan yerdeki çadırlarından, kıtalara yayılan ve köprüler kuran ve onca yolu aşıp Güney Amerika'nın en ucundaki Tierra del Fuego'ya kadar ulaşan on binlerce yıllık bir yolculuğa çıktılar.
bilim insanları, elbette, bu gezilere, fosilleşmiş kemikler veya koleksiyonlarda zahmetlice saklanan ve gizlenen mızrak uçları sayesinde bir hayli nüfus ettiler. Fakat antik-elden düşmeler, genelde bu uzak tarihin tam bir resmini veremeyecek kadar azdır. Geçen 20 yıl içinde, toplum genetikçiler, modern insanların ilk göçlerinden kalma bir genetik galeta unu izini şekillendirerek paleoantropolojik kayıtlardaki boşlukları doldurmaya başladılar.
DNA'mızın neredeyse tamamı – insan genomunu oluşturan üç milyar kodun veya nükleotidin yüzde 99.9u – her insanda aynıdır. Fakat son yüzde 0.1deki birleşimler hatırı sayılır farklılıklardır. Güney Afrikalılar ile Amerikan yerlileri arasındaki bir karşılaştırma, mesela, insanlık tarihi ve kıtadan kıtaya kolonizasyonun acımasız bir şekilde gelişimi hakkında son derece önemli ipuçları verebilir. Son yıllara kadar, sadece babadan oğullara veya anneden çocuklarına geçen DNA, genetikçiler için, fosilleşmiş ayak izlerine eşdeğer olarak hizmet edegelmiştir. Son araştırmalar, bütün genoma dağılmış olan yüz binlerce nükleotidi incelemek için ayrılmış birkaç DNA sarmalının arkasındaki görüş alanını genişleterek bilim insanlarının odaklarını ayarlamalarını sağladı.
Geniş taramalar, bazıları henüz geçtiğimiz aylarda yayınlanmış olan, daha önce görülmemiş netlikte küresel göç haritaları üretti. Araştırma modern insanlığın kökeninin Afrika’da olduğu fikrine bir destek sağladı ve bu kıtanın nasıl dünyanın geri kalanına yayılan genetik çeşitliliğin kaynağı olarak kaldığını gösterdi. Kökeninde Afrika’nın San ırkıyla başlayan bir genetik soyağacı, büyüyen en genç dallarında, Güney Amerikalı Kızılderililer ve Pasifik Adalarındaki yerlilerle bitiyor.
İnsan genetik çeşitliliği üzerine araştırmaların geçmişi – tarihsel bir Küresel Konumlama Sistemi (GPS) türü – Yunan şehri Selanik’te çalışan iki doktorun burada konuşlanmış olan askerlerin verilen bir kan grubuna, milliyetlerine bağlı olarak farklı tepkiler verdiğini bulduğu 1. Dünya Savaşı sıralarına kadar uzanır. 1950lerden başlayarak, Luigi Luca Cavalli-Sforza değişik kan grubu proteinlerini inceleyerek ırklar arasındaki genetik farklılıklar araştırmasını şekillendirmeye başladı. Proteinlerdeki çeşitlilikler onları kodlayan genlerdeki farklılığı yansıtır.
Sonra, 1987’de, Berkeley, Kaliforniya Üniversitesi’nden Rebecca L. Cann ve Allan C. Wilson ana soyundan geçen ve hücrenin enerji üreten organeli olan mitokondrinin DNS’sının analizine dayanarak çığır açan bir araştırma yayınladılar. Farklı ırklardan insanların yaklaşık 200.000 yıl önce yaşamış olan, Afrika’daki bir kadının soyundan geldiğini söylediler – mitokondriyal Havva’nın keşfini ilan eden manşetleri attıran bulgu. (İncil’deki imanın aksine, bu Havva ilk kadın değildi: hayatta kalanların hepsi onun soyu olmasına rağmen)
Havva Hakkında Herşey
“Doğal” mitokondriyal mutasyonların – ne yararlı ne de zararlı olanlar – hızlı ve nazaran tahmin edilebilir oranı organellerin moleküler saatler gibi işlemesini sağlar. İki grup veya soy arasındaki mutasyonların sayısındaki farklılıkları (saatin tik-takları) saymak, araştırmacının ortak ataya – mitokondriyal Havva veya yeni bir soy kuran başka bir kadın - kadar giden bir genetik ağaç kurmasını sağlar. Farklı bölgelerden soyların yaşlarının karşılaştırılması insan göçlerinin bir zaman çizelgesinin çizilmesine izin verir. 1987’den beri insan çeşitliliği üzerine bilgi hazinesi sadece erkekten oğluna geçen cinsiyet kromozomu olan Y kromozomunu da kapsayacak kadar genişledi. Erkekten erkeğe iletilen DNA mitokondriyal DNA’nın taşıdığından daha fazla nükleotid taşır (16000 ile karşılaştırıldığında on milyonlarca) ve bu da araştırmacının bir ırkı diğerinden ayırt edebilme yeteneğini arttırır. İnsan ırklarından mitokondriyal ve Y kromozom DNA’larını analiz etmek yüzlerce genetik işaretler çıkardı (belli ırklara özel, tanımlanabilen mutasyonlara sahip DNA alanları).
On binlerce yıl boyunca Afrika’dan Amerika’ya insanların izlediği yol, şimdi, her ne kadar aşırı derecede yavaş olsa da, birbirine bağlı birçok süper otoyolda gezginler hareket ediyorlarmış gibi, harita üzerinde izlenebilir. I-95 gibi alfanümerik yol işaretleri, alfanümerik genetik işaretler olarak yeniden düzenlenebilir. Örneğin Y kromozomunun rotasında olduğu gibi, Arap Yarımadası boyunca Kuzeye yönelirken M89 olan, M168 otoyolunun üzerinde Babü'l Mendeb boğazını geçin. M9la sağa dönün ve Mezopotamya ve ötesine doğru yola koyulun. Hindukuş dağlarının kuzeyindeki bölgeye ulaşınca, sola M45e dönün. Sibirya’da sağa gidin ve sonunda Alaska’ya giden kara köprüsü karşınıza çıkıncaya kadar M242yi takip edin. M3e yönelin ve Güney Amerika’ya ilerleyin.
Mitokondriyal DNA ve Y kromozomu güçlü analitik araçlar olarak kalmaya devam ediyor. National Geographic Cemiyeti, IBM ve The Waitt Family Foundation, esasta bu araçları kullanmaya adanmış, özel olarak finanse edilen – 2010 a kadar 40 milyon dolarlık bir işbirliği – bir araştırmaya katıldılar. 10 tane bölgesel akademik kuruluşun da yardımıyla, sözde Coğrafi Proje, dünya çapında 100.000 e yakın yerlinin DNA örneklerini topluyor. “Üzerine yoğunlaştığımız şey, insanların bu yolculukları nasıl yaptıklarının detayları” diyor, projeye başkanlık yapan Spencer Wells. Projedeki araştırmacılar yeni bir raporda Güney Afrika’daki Khoisan halkının, genetik olarak diğer Afrika’lılardan 100.000 yıldır ayrı durduğunu bulduklarını belirtiyorlar. Başka bir çalışmada, Lübnanlı erkeklerin gen havuzunun bir kısmının Hıristiyan Haçlılara ve Arap yarımadasından Müslümanlara kadar götürülebileceğini gösterdiler.
Güç Aletleri
Genetik araştırmacıları, keşfettikleri göç yolları üzerinde yaşayan birçok insanın DNA örneklerini aldılar. Fakat bilgilerin görünürdeki kesinliği bazen yanıltıyor. İnsan kökenleri üzerine çalışan bilim adamları, yine de, ellerinde tuttukları ve bir soyağacına ait olan bir fosili tercih edeceklerdir. DNA, fosilleri tarihlendirmek için kullanılan radyoaktif izotoplardan dolayı da farklılık gösterebiliyor. Mutasyon oranı bir DNA sarmalından diğerine değişebiliyor.
Fakat paleoantropologların işi çok zor. Fosil kalıntıları çok nadir bulunuyor ve sıklıkla eksik oluyor. Afrika’dan Avustralya’ya en erken göç, mitokondriyal ve Y genetik maddede (diğerlerine nazaran, Andaman Adası yerlileri sağolsun) kendini gösteriyor, fakat yol boyunca fiziksel kalıntılar çok büyük oranda kayıp.
Taşların ve kemiklerin yokluğuna çözüm: nereden olursa olsun daha çok DNA. Genetikçilere örnek çoğaltmak için, araştırmacılar insanlar üzerinde yolculuğa katılan mikroplara baktılar, göçün benzer öğelerini aramak için genlerini incelediler. Kaçak yolcular, bakterileri, virüsleri ve hatta bitleri dahi içeriyor. Mikroorganizmaların yanı sıra, İnsan Genomu Projesi ve bütün genomun büyük bilinmez boşluğunu araştıran diğer çabalar genetik yöntemlerdeki eksiklikleri telafi etmeye yardımcı olan birçok güç aletleri üretti. “Farklı hipotezleri test ederken daha fazla istatistiksel güç elde etmek için birçok bireyin ve birçok ırkın genomunda çok farklı yerlere bakabilirsiniz.” diyor Tim Weaver, Davis Kaliforniya Üniversitesi’nden bir antropoloji profesörü.
Son on yıl boyunca, araştırmacılar bir yığın değişken veya çok biçimli, genomun üç milyar nükleotidinin arasına serpişmiş alanı eşzamanlı karşılaştırarak inanılmaz keşifler yaptılar. Son on yıldaki ilk bütün-genom çalışmaları mikrouydular olarak bilinen kısa tekrarlı DNA sarmallarının ırklar arasındaki farklılıklarını araştırdılar. Yakın zamanda, bütün-genom çalışmalarının vesilesiyle çalışma alanı ilerilere genişledi. Şubat ayında iki araştırma, biri Science dergisinde, diğeri Nature dergisinde, insan çeşitliliğini tarihlendirmek için yapılan en geniş tetkikleri bildirdi. Her ikisi de İnsan Genomu Çeşitliliği Paneli’nden 500.000 den fazla tek nükleotid çok biçimliliğini (SNP’ler) – DNA’da özel bir alanda bir nükleotidin diğerine değişimi – incelediler. Bu hücre hatları dünya çapında 51 ırktan yaklaşık 1000 bireyden çekilmişti ve Paris’teki İnsan Çeşitliliği Araştırma Merkezi’nde korunmuştu.
İki araştırma ekibi biriken bilgiyi farklı yollarla analiz ettiler. Direk olarak uzak ırklar arasında SNP’leri karşılaştırdılar. Ayrıca haplotipleri de (bozulmadan nesiller boyunca aktarılan ve birçok SNP içeren DNA blokları) incelediler. Nature dergisindeki araştırmaları yazan grup ayrıca bir kişinin genomu boyunca 1.000.000 nükleotid uzunluğuna (kopya sayısı çeşitlilikleri) kadar DNA sarmallarının tekrarlarını veya silinmelerini karşılaştırarak insan çeşitliliğini tetkik etmenin yeni bir tekniğini keşfetti. Ann Arbor’daki Michigan üniversitesinden ve aynı zamanda Nature dergisinin de baş yazarı olan Noah A. Rosenberg, “genomun herhangi bir parçası, bir bütün olarak genomun atasını yansıtması gerekmeyen bir tarih taşır” diyor. Fakat aynı anda birçok alana bakmanın problemi çözeceğini açıklıyor: “binlerce işaretle, insan göçlerinin genel tarihini belirlemek mümkündür.”
Yüzbinlerce SNP’ye bakmak, araştırmacıların ırkların kimliklerini çözebilmelerini sağladı ve genetik olarak yakın ilişkilerin genişleyerek ve uzaklara nasıl yayıldıklarını görebilmelerini. Güney Amerika yerlilerinin soyları Sibiryalılarda ve diğer Asyalılarda bulundu. Çin’in öz etnik grubu olan Han halkının, ayrı güneyli ve kuzeyli ırkları vardır. Bedeviler Ortadoğu’dan olduğu kadar Avrupa’dan ve Pakistan’dan gruplarla da ilişkilidir.
Antropoloji, arkeoloji, dilbilim ve biyolojiden (önceki mitokondriyal ve Y DNA çalışmaları da dâhil) geçmiş araştırmalarla örtüşen bulgular, ayrıca, insanların küçük bir nüfusunun kıtadan dışarı çıktığı, sonra diğer bir “kurucu” alt grup kopup ayrılana kadar yeni bir yurtta çoğaldığı – bütün dünyaya yerleşilene kadar böyle kendini tekrar eden bir süreç – fikrini destekleyen Afrika’dan Dışarı tezi için daha geniş bir istatistiksel temel sağladı. Bu yolcular antik insan ırklarına yanaştı – Homo Neanderthalensis ve Homo Erectus – karşılaştıklarında iç üreme çok azdı veya hiç yoktu. Yeni DNA çalışmaları, daha küçük bir grubun her ayrılışında, Afrika ırklarında orijinal olarak var olan genetik çeşitliliğin sadece küçük bir alt grubunu taşıdığını belirtiyor. Böylece Afrika’dan mesafe (ve zaman) uzadıkça, ırk hareketlerinin takip edilmesini kolaylaştıran bir araç sağlayarak, çeşitlilik azalır. Amerikan yerlileri, son büyük kıtasal göçlerin konukları, genomlarında Afrikalıların sahip olduklarından daha az çeşitliliğe sahiptir.
Birçok bilim insanı Science ve Nature dergilerindeki gibi geniş istatistiksel analizlerle desteklenen kanıtların ağırlılığının, insanın kökeni üzerine uzun koşu bu tartışmada Afrika’dan Dışarı tezinin savunucularına kesin bir sınır çizdiğine inanıyor. Multiregional hipotezi – Afrika’dan Dışarı tezine bir rakip – H. Erectus gibi arkaiklerden türeyen ırkların son 1.8 milyon yıl boyunca Afrika, Asya ve Avrupa’da evrim geçirdiğini ve derece derece Homo Sapiens’e ulaştığını savunur. Rastgele iç üremeler grupların ayrı ırklara bölünmediğini kanıtlıyor.
Birkaç bilim adamı hala multiregionalism teorisinin titizlikle yorumlanması gerektiğini savunuyor. Fakat çoğunluğu Homo Sapienlerin hominid kuzenlerimizle karşılaşmalarımızın genetik izlerini taşıyıp taşımadıklarını tespit etmek için verilen çabalar olmak üzere, farklı versiyonlar da konuşuluyor. Hint Teknoloji Enstitüsü’nden Vinayak Eswaran, Utah Üniversitesi’nden Henry C. Harpending ve Alan R. Rogers’ın da yardımıyla son yıllarda, insanların Afrika’dan göçtükten sonra Homo Erectus gibi arkaik türlerle yoğun olarak iç-üreme yaptığını öne süren bir simülasyonlar teorisi ortaya attı. Eswaran’ın modeli modern insan genomunun yüzden seksen kadarının bu tür iç üremelerin etkilerine maruz kalmış olabileceğini iddia ediyor.
Genetik etkiler iç üreme olduğunda umulan kadar görünür değil, fakat Harpending bir açıklama sunuyor.Afrikalı göçmenler tarafından taşınan yararlı bir takım gen, belki de çocuk yetiştirmede yardımcı olanlar, en sonunda bazı arkaik genlerin izini ortadan kaldıran seçici bir avantaj getirdi. Harpending, “Sonuç, ırkın istenen genlerin (Afrikalı) kaynak ırkına gerçekte olduğundan daha yakın görünmesidir.” diyor.
Biz de bir miktar Neandertal miyiz?
Eswaran ve Harpending türler arası randevuları savunan tek isimler değiller. Homo Sapienlerin fosilleşmiş kalıntılarından bazıları, önceki hominidleri andıran özellikler taşıyor ve çağımız insanlarının genetik kayıtları tartışmaya malzeme sağlıyor.
Genetik soyları belgeleyen ağaç şemalarına göre bazı gen değişkenleri çok daha kadim atalara tanıklık ediyor – insanların 200.000 yıldan daha önce var olmamış olan tek bir homojen gruptan evrimleşmiş olabileceğinden çok daha yaşlılar: muhtemel iç üremeye bir ipucu. 2006’da dikkat çeken bir araştırmada Chicago Üniversitesi’nden Bruce T. Lahn ve meslektaşları, beyin boyutunu düzenlemede görev alan Mikrosefalin geninin bir versiyonunun 40000 yıl önce Neandertallerle bir karşılaşma sırasında geçmiş olabilecek bir haplotip içerdiğini bildirdiler.
Daha kesin bir cevap önümüzdeki 12 ay içinde gelebilir. Neandertal Genomu Projesi – Almanya Leipzig’deki Evrimsel Antropoloji için Max Planck Enstitüsü ile Connecticut merkezli bir sıralama şirketi 454 Life Sciences’ın işbirliği – Hırvatistan’da bir mağarada bulunan 40000 yıllık Neandertal kemiklerinden yaklaşık yüzde 70lik kısmının taslağını bitirmek üzere bu yılın sonuna programlandı. Sonuçlarının altı ay kadar sonra yayınlanması bekleniyor.
Şimdiye kadar proje, iki hominid soyu arasında DNA transferini kanıtlayabilecek herhangi bir genetik modelin izine rastlamadı. Projeyi yürüten Max Planck profesörü Svante Paabo “Bu konuda hiçbir kanıt görmüyoruz, fakat bunu hariç tutamayız.” Diyor. Onun grubunun, bütün genomun önemsiz bir parçası olan bir milyon nükleotidi tetkik eden önceki bir yayını bazı gen değişimlerinin oluşmuş olabileceğini öneriyor, fakat daha sonra örneğin defosundan dolayı yanlış bir iz olduğu bulundu. Araştırmacılar Lahn’ın bahsettiği mikrosefalin değişkenine henüz rastlamadılar.
Bir örneği elle tutmak ve hatta üzerinde nefes alıp vermek, antik DNA’nın üzerinde çalışılmasına engel olur: bazı antropolojistler kendilerini temiz odalarda mikroçip fabrikalarında kullanılan takımlara sararlar. O ilk araştırmadan beri, Paabo’nun laboratuarı Max Plank’taki temiz odalarda kullanılan yöntemleri değiştirdi. Araştırmacılar her Neandertal genetik malzeme lifinin başlangıcına sentetik DNA’nın dört nükleotidinden yapılma etiketler yerleştiriyorlar. Sıralama makinesini geçen her lif moleküler kimlik kontrolünden geçiyor.
İnsan çizgisindeki en yakın kuzenlerin genetik makyajını anlamak – daha önceki çalışmalarda da görüldüğü gibi genomların yüzde 99,5 oranında benzer olduğundan hareketle – insan genomunda iç üremelerin meydana geldiği ve doğal seçilimin belli yolları tercih ettiği alanların kimliklendirilebilmesini sağlayarak karşılaştırılan genomlarda tarihlendirme için en kesin ön çalışmayı sağlayabilirdi. “Bence, eğer insan evrimiyle ilgileniyorsanız, Neandertaller eşsizlerdir.” diyor Paabo. “Bizim en yakın akrabalarımızlar. Teknik olarak zor olmasına rağmen, genomlarına erişebilirsiniz. Fakat diğer antik insan gruplarının çoğu için, bu mümkün olmayacaktır.”
Yeni ve hala yayınlanmamış bir çalışma Neandertallerin Y kromozomunun insanlarınkinden farklı olduğunu açıklıyor. İnsan ve Neandertal mitokondriyal DNAlarının bariz bir şekilde ayırt edilebilir olduğunu gösteren çalışmaları yansıtarak “Hiçbir insanın bir Neandertalinki gibi bir Y kromozomu yoktur.” diye gözlemliyor Paabo. Geçen Kasım ayında Paabo ve ekibi iki hominid arasında bir benzerliği bildirdi. İspanyadan Neandertal kalıntıları FOXP2 diye bilinen bir genin bir versiyonunu taşıyordu ki bu gen insanlarda konuşma ve dil gelişimi ile ilgili bir gene özdeştir. Yine, Nisan’da farklı bir grup tarafından yayınlanan bir araştırmada, kirlenme riskinin göze alınmamasına rağmen genin iç üremenin sonucu olduğuna dair spekülasyonlar baş gösterdi.
Biz Nasıl Uyum Gösterdik
Araştırmacıların bir kısmı insanların Homo geninin diğer türleriyle ilişkiye girip girmediğini keşfetmek için eski kemik kalıntılarından DNAları sıralamaya devam ederken, diğer araştırmacılar göçmenler yeni evlerine uyum sağlarken, genetik yolculuk (rastgele mutasyonlar) ve doğal seçilim boyunca hangi genetik izlerin değiştiğini görmek için DNA’nın genom genişliğindeki analizlerini uyguluyorlar.
Nature dergisinde Şubat ayında yayınlanan bir çalışma insanlar Afrika’yı terk ettikçe genetik çeşitlilikteki azalmanın sonuçlarını gösterdi. Proje 20 Avrupa-Amerikalı ve 15 Afrika-Amerikalı gruptan 40000 SNP yi karşılaştırdı. Avrupa-Amerikalılarda daha yüksek oranda zararlı genetik değişiklik olduğunu buldu. Yazarlar sağlık hakkında spekülasyon oluşturmaktan çekiniyor olmalarına rağmen, bunlar hastalıklara potansiyel olarak Afrika-Amerikalılardan daha yatkın. Araştırma bilim adamı Carlos D. Bustamante’yi Avrupa’nın kuruluşuna “nüfus genetik ekosu” demesine neyin ittiğini gösteriyor. Avrupa’nın başlangıçtaki küçük nüfusunun genetik çeşitlilik azlığı bir takım zararlı mutasyonların genişçe yayılmasına ve insanların sayısı arttıkça yeni zararlı mutasyonların oluşmasına olanak sağladı. Doğal seçilimin zararlı değişimleri yok edecek kadar zamanı olmamıştı.
Genom çapında araştırma ayrıca doğal seçilimin göçmenlerin yeni çevrelere uyum sağlamasında nasıl yardımcı olduğunun panoramik resmini parlatmaya başlıyor. Geçen iki yılda birçok araştırma insanlar Afrika’yı terk ettikten veya tarımı keşfettikten sonra oluşan ve zor koşullarda hayatta kalmak için faydalı olduğu görülen genetik değişimleri aradı. Genetik altın avcıları, bir haplotipler kataloğu olan ve Japonya, Çin ve Nijerya’daki bireylerden elde edilenler ile ataları kuzeybatı Avrupa’dan olan Kuzey Amerikalılardan elde edilmiş 3,9 milyon SNP yi barındıran Uluslararası HapMap’i kazdılar.
Harpending’in yardımcı yazarlık yaptığı bir çalışma DNA’nın değişme oranının ve böylece evrimin ilerleme hızının son 40.000 yıl boyunca arttığını gösterdi. Cambridge, Massachusetts’teki Broad Institute’den Pardis C. Sabeti ve meslektaşlarının yaptığı bir diğer çalışma, hastalıklara gösterilen direnci ve cilt rengi ile teri düzenleyen saç foliküllerini yöneten alanlar dahil genomun yüzlerce bölgesinin hala seçilim geçirdiğine işaret ediyor. Bu bulgular insan popülasyonlarının güneşe maruz kalmadaki bölgesel farklılıklara ve Afrika’yı terk ettikten sonra karşılaştıkları yiyecek ve patojenlere uyum sağlamaya devam ettiğini ima ediyor. Ve ayrıca Afrikalıların da çevreleri değiştikçe evrildiğini.
Paris’teki Pasteur Institute’ten Lluis Quintana-Murci’nin yönettiği en yakın çalışmalardan biri, diabet, obezite ve yüksek tansiyonda rol oynayan birkaç tanesi dahil 580 genin HapMap popülasyonları arasında farklı olarak seçilime uğradığını gösterdi, bu beklide hastalık türlerindeki coğrafi farklılıkları açıklıyor ve geliştirilen ilaçlara yeni hedefler için ipuçları sağlıyor.
İnsan çeşitliliğinin altında yatan süreçlerin düşünülmesi bazen saç foliküllerinin çapının ve sütü sindirebilme kabiliyetinin ötesine gider. Irkları ve etnik kökenler neyin teşkil ettiği tartışması hemen resme girer. Eğer bilinçle alakalı bir gen değişkeni Avrupalılarda Afrikalılardan daha çok bulunursa bu ne anlama gelir? Genetiğin insanlar tarafından daha iyi anlaşılması – tek bir genin zekilik ile aptallığı ayıran bir anahtar gibi rol alamayacağı – yanlış yönlendirilen spekülasyonların önüne geçebilir.
Genetik literatür, Asyalı veya Çinli gibi bir terimin, Çin’in güneyli ve kuzeyli Han grupları arasındaki farklılıklar gibi yakın zamanlarda yapılan genom çapındaki araştırmalarla bulunan atalara ait genetik donanım farklılıklarına dayanan daha zarif sınıflandırmalarla yer değiştirmesini sağlayacaktır. Quintana-Murci “Hiçbir ırk yoktur” der. “Genetiğin bakış noktasından gördüğümüz coğrafi eğimlerdir. Avrupalılar ile Asyalılar arasında keskin farklılıklar yoktur. İrlanda’dan Japonya’ya bir şeylerin tamamen değiştiği keskin bir sınır yoktur.”
Karşılaştırmalı genbilimin ortaya koyduğu evrimsel tarih boyunca yolculuk hala devam ediyor. Bu sırada, daha fazla bilgi, daha güçlü bilgisayarlar ve algoritmalara olan açlık sınır tanımıyor. Yığılan daha büyük veritabanları – ocakta uluslar arası bir konsorsiyum farklı bölgesel popülasyonlardan 1000 genomu sıralamayı niyet ettiğini açıkladı – araştırmacıların insan evriminin alternatif modellerinin çok daha gerçekçi simülasyonlarını çalıştırmalarına ve her birinin ihtimallerini ölçmelerine izin verecek ve kim olduğumuz ve nereden geldiğimize dair şimdiye kadarki en iyi resmi gösterecek.
Not: Bu makale orijinal olarak “Uzak Bir Geçmişin İzleri” başlığıyla yayınlanmıştır.
English to Turkish: A stand-alone power system to integrate wind, wave and solar energy General field: Science Detailed field: Energy / Power Generation
Source text - English A stand-alone power system to integrate wind, wave and solar energy
On 12 October, an agreement on the construction of a stand-alone renewable energy (RE) system at the Dangan Island was inked between the CAS Guangzhou Institute of Energy Conversion (GIEC) and the Wanshan Exemplary Marine Development Zone in Zhuhai, a coastal city in south China's Guangdong Province.
Located at the mouth of the Pearl River, Dangan Island, with 13.2 square kilometers in size, is the largest island in the Wanshan Zone with the longest coastline. With about 300 residents, the villages there are the most remote ones in the South China Sea. Currently the local people are using power produced by diesel generators, which is of low efficiency and high cost. When the new project is completed within the next year, according to Prof. YOU Yage, director of the Ocean Energy Division of GIEC, they will be using electrical power jointly produced with clean ocean energy, cutting the cost by half.
Ocean energy often refers to the renewable energy housed in the sea, including power from tides, waves, currents, thermal and salinity gradients as well as ocean wind and solar energy, says Prof. You, who is leading a 3.8 million yuan (about $506,000) research project on a stand-alone RE system with the support of the National High-tech Development Program (863 Program). While technologies for tidal, wind and solar energy could be utilized commercially, others are still under research and experiment.
At present, small-scale wave power generation system is a practical technology and stand-alone wind and solar utilization technology are relatively mature. However, it will be the first time in the world to integrate the three.
With a total investment of about 6.86 million yuan (or $913,000), the system at the Dangan will be the first stand-alone RE power system using wind, solar and wave energy sources at the same time, says Prof. You,
The bottlenecks for the project are to provide power to unstable users with a stand-alone system using three kinds of unstable energy sources. Therefore, large capacity batteries with strong charging and inverting capabilities are needed. In addition, powerful energy adjustment approaches, for instance to consume surplus energy produced to desalinate sea water to fresh water, should be available.
By adopting several patented technologies, the project is pioneering and innovative in terms of systems integration and optimum, energy efficiency and typhoon resistance, notes the expert.
The construction of the project is to be kicked off by the end of 2007. With an installed capacity of 200kW, the system will each year produce 10,000kWh, 80% of which will be provided by RE. Apart from providing enough power for lighting for the island, it will also be used for providing 10 thousand tons of fresh water each year by sea water desalination.
Translation - Turkish Rüzgâr, dalga ve güneş enerjilerini birleştiren tek bir enerji sistemi
12 Ekim’de, Dangan adasında, Çin Bilimler Akademisi Guangzhou Enerji Dönüşüm Enstitüsü (GIEC) ile güney Çin’in Guangdong Eyaletinde bir kıyı şehri olan Zhuhai’deki Wanshan Pilot Denizcilik Geliştirme Bölgesi arasında, bağımsız bir yenilenebilir enerji sistemi inşası üzerinde anlaşma imzalandı.
Pearl ırmağının halicinde bulunan Dangan Adası, 13,2 kilometrekare alanı ile en uzun sahil şeridine sahip olan Wanshan Bölgesi’nin en büyük adası. Yaklaşık 300 sakiniyle, oradaki köyler Güney Çin Denizi’ndeki en uzak olanları. Yerli halk şu anda dizel jeneratörlerle üretilen enerjiyi kullanıyorlar ve bu da çok yüksek maliyetle çok az yeterlilik anlamına geliyor. Önümüzdeki yıl yeni proje tamamlandığında, GIEC’in Okyanus Enerji Bölümü müdürü Prof. You Yage’ye göre, temiz oyanus enerjisiyle ortak üretilen ve maliyeti yarı yarıya düşüren elektriği kullanıyor olacaklar.
Okyanus enerjisi çoğu zaman okyanus rüzgarı ve güneş enerjisi gibi gelgitler, dalgalar, akıntılar, termal ve tuzluluk yükselme ve düşmeleri dâhil denizlerde bulunan yenilenebilir enerjiyi ima eder diyor Ulusal İleri teknoloji Geliştirme Programının desteğiyle bağımsız yenilenebilir enerji sistemi üzerinde 3.8 milyon Yuanlık (yaklaşık 506.000 $) bir projeyi yöneten Prof. You. Gelgit, rüzgar ve güneş enerjisi teknolojilerinden ticari olarak faydalanılabilirken, diğerleri hala araştırma ve deney aşamalarındalar.
Günümüzde, küçük çapta dalga enerji sistemleri kullanılan bir teknoloji fakat bağımsız dalga ve güneş enerjisi birleştirme teknolojisi ona nadiren biraz ham. Yine de, bu dünya çapında üç enerji türünü birleştiren ilk teknoloji olacak.
Toplam 6.86 milyon yuanlık (veya 913.000 $) bir yatırımla Dangan’daki sistem, rüzgâr, güneş ve dalga enerjilerini aynı anda kullanan ilk bağımsız yenilenebilir enerji sistemi olacak diyor Prof. You.
Projenin darboğazı, istikrarsız kullanıcılara üç istikrarsız enerji kaynağı türünü kullanan bir bağımsız sistem sağlamak olacak. Bu yüzden, güçlü şarj ve dönüştürme kabiliyetleri olan yüksek kapasiteli bataryalara ihtiyaç olacak. Ayrıca, güçlü enerjiyi ayarlama yaklaşımları mümkün olabilecek, örneğin: üretilen bol enerjiyi deniz suyundan saf su üretmek için kullanmak gibi.
Uzmanlar, birçok patentli teknolojiyi uyarlamasıyla, projenin, sistem entegrasyonu ve uygun değer, enerji yeterliliği ve fırtınalara dayanıklılık gibi konularda öncü ve yenilikçi olduğunu belirtiyorlar.
Projenin inşasının 2007 sonunda başlamış olması bekleniyor. 200 kw’lık bir yük kapasitesiyle, sistem her yıl 10.000 kwh enerji üretecek, ki bu da yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak üretilecek olan enerjinin % 80 i demek oluyor. Adayı aydınlatmak için yeterli enerjiyi üretmenin dışında, sistem, ayrıca deniz suyunu arıtarak her yıl on binlerce ton saf su sağlıyor olacak.
English to Turkish: The challenges of scientific integrity General field: Science Detailed field: Science (general)
Source text - English The challenges of scientific integrity
Scientific progress is conveyed primarily through peer-reviewed publications. These publications are the primary source of information for everyone involved in scientific research, allowing them to understand the current scientific models and consensus and making them aware of new ideas and new techniques that may influence the work they do. Because of this essential role, the integrity of the peer review process is essential. When misinformation makes its way into the literature, it may not only influence career advancement and funding decisions; it can actually influence which experiments get done and how they are interpreted. Bad information can also cause researchers to waste time in fruitless attempts to replicate results that never actually existed.
Despite the danger represented by research fraud, instances of manufactured data and other unethical behavior have produced a steady stream of scandal and retractions within the scientific community. This point has been driven home by the recent retraction of a paper published in the journal Science and the recognition of a few individuals engaged in dozens of acts of plagiarism in physics journals. Ars has interviewed a number of the people involved in both of these cases, and we discuss their impact on the field and the prospects for preventing similar problems in the future.
Plagiarists run amok
Recently, Ars was informed that a number of papers with a set of overlapping authors were being withdrawn from the arXiv, a repository of publications and drafts in the physical sciences. We confirmed that several papers were no longer available and that their entries now lead to text that states, "This paper has been removed by arXiv administrators because it plagiarizes... " followed by a list of the sources of the plagiarized material (an example is here)
In at least one case, the final publication had been withdrawn but an earlier draft version was still available. Comparisons of the text (PDF) with the sources it was plagiarized from reveal the blatant nature of the fraud. Section 1 of that paper begins with an extensive copying of the introduction of a 2003 paper (PDF; copying starts with the second sentence of the introduction). Section 3 of the fraudulent work begins with a similarly large excerpt from the introduction of a different publication (PDF) that also dates from 2003. Although the arXiv has acted on the plagiarism, the fraudulent publication currently remains available at the Journal of High Energy Physics.
Ars contacted an arXiv administrator, who put us in touch with faculty at the Middle East Technical University in Ankara, Turkey, home of the authors of the fraudulent publications. Dr. Ozgur Sarioglu spoke on behalf of a group of METU faculty that also included Atalay Karasu, Ayse Karasu, and Bayram Tekin. They provided a PDF of the Journal of High Energy Physics article, marked up to reveal the source of much of the text. It contains material from at least a dozen different peer-reviewed works; the original material seems limited to a majority of the abstract and a limited number of mathematical derivations that rephrase equations published elsewhere.
According to Dr. Sarioglu, two of the authors of this paper were graduate students with a prodigious track record of publication: over 40 papers in a 22-month span. Dr. Karasu, who sat on the panel that evaluated their oral exams, became suspicious when their knowledge of physics didn't appear to be consistent with this level of output. Discussions with Dr. Tekin revealed that the students also did not appear to possess the language skills necessary for this level of output in English-language journals (METU conducts its instruction in English).
This caused these faculty members to go back and examine their publications in detail, at which point the plagiarism became clear. "All they had done was literally take big chunks of others' work using the 'copy and paste' technique," Dr. Sarioglu said, "steal from here and there to cook up an Intro which is basically the same stuff in all their manuscripts, carry out some really trivial calculations such as taking derivatives of some simple functions, and write up the results in the format of a paper." The department chair was informed and started an internal investigation; the university's Ethics Committee has since become involved.
In the mean time, the faculty and administration at METU are attempting to do some damage control. The university's president personally sent a letter to the Journal of High Energy Physics requesting that the paper be withdrawn—a request that, as noted above, has yet to be acted upon. Meanwhile, the faculty members mentioned above are working with the arXiv administrators to ensure that any plagiarized work is removed.
How will this impact the field? Professor Paul Ginsparg at Cornell, who helped establish the arXiv, suggests that the impact will be minor. Because the fraudulent work was necessarily so derivative, it did not have a high profile or influence. "There's little effect on science," Dr. Ginsparg said, "since the people who produce high quality work don't need to plagiarize, and the people who do need to plagiarize don't produce high enough quality work to affect anything." Sarioglu is less sure, as the full extent of the plagiarism remains unclear. Most of the publications had additional authors beyond the two graduate students at the center of the scandal, and the investigations are just beginning to explore the larger connections. "All the work they had published on gr-qc [general relativity-quantum cosmology] plagiarizes something. Looking into these things we also found other cases—there are about 20 people who we know are plagiarizers."
Translation - Turkish Bilimsel alanda güvenilirliğin zorlukları
Bilimsel ilerleme öncelikli olarak hakemli yayınlar yoluyla iletilir. Bu yayınlar bilimsel araştırmalarla ilgilenen insanların geçerli bilimsel modelleri ve fikirleri anlamalarını ve işlerini etkileyecek yeni fikirlerin ve yeni tekniklerin farkına varmalarını sağlayan esas bilgi kaynaklarıdırlar. Bu vazgeçilmez görevin gerekliliği olarak, hakemli yayın sürecinin güvenilirliği temel zorunluluktur. Yanlış bilgilendirme yayına girdiğinde, sadece kariyer ilerlemesini ve finansman kararlarını etkilemekle kalmaz, hangi deneylerin yapıldığını ve bu deneylerin nasıl yorumlandığını da etkiler. Yanlış bilgi ayrıca araştırmacıların aslında hiç varolmayan sonuçları tekrar eden yararsız çabalarla zaman harcamalarına sebep olabilir.
Araştırma dolandırıcılığının gösterdiği tehlikeye rağmen, “imal edilmiş bilgi” örnekleri ve diğer ahlaka aykırı davranışlar bilim çevreleri içinde düzenli bir skandallar ve yayından çekilmeler akımı üretmiştir. Science dergisinde yayınlanan bir yazının yakın zamanda yayından çekilmesi ve birkaç kişinin fizik dergilerinde düzinelerce intihal vakasına karıştığının belirlenmesi üzerine bu konunun öneminin farkına varılmıştır. Ars (ARS Technica) bu tür olayların içine düşen bir çok insanla mülakat yaptı ve alanımız üzerindeki etkilerini ve gelecekte oluşacak muhtemel benzer sorunları önleme olasılıklarını tartışıyoruz.
İntihalciler zıvanadan çıkıyor
Yakın zamanda, farklı yazarları olan bir çok yayının doğa bilimleri alanında yayınlar ve taslaklar için bir veri havuzu olan arXiv’den çekildiğine dair Ars’a bilgi verilmişti. o yayınlara artık ulaşılamadığını ve girişlerinin intihallerin kaynaklarının listesini takip eden ve “Bu yayın … den intihal yaptığı için arXiv yöneticileri tarafından kaldırılmıştır” diyen bir metne yönlendirildiğini onayladık.
En azından bir olayda, en son yayın kaldırılmıştı fakat daha önce yayınlanan bir taslak hala ulaşılabilirdi. Metnin (PDF) kendisinin çalındığı kaynaklarla karşılaştırmaları hilenin bariz doğasını açığa çıkarıyor. Yayındaki 1.Bölüm 2003’teki bir yayının (PDF: kopyalama giriş bölümünün ikinci cümlesinden başlıyor.) girişinin geniş bir kopyasıyla başlıyor. Sahte çalışmanın 3.Bölümü benzer bir şekilde 2003’teki başka bir yayının giriş bölümünden geniş bir alıntıyla başlıyor. ArXiv’in intihal için gerekeni yapmış olmasına rağmen, sahte yayına halen Yüksek Enerji Fiziği Dergisi’nde ulaşılabiliyor.
Ars, bizi Ankara, Türkiye’deki Orta Doğu Teknik Üniversitesindeki sahta yayınların sahiplerinin yeri olan fakülteyle ilişki kurmamızı sağlayan arXiv yöneticisiyle görüştü. Dr. Özgür Sarıoğlu, ODTÜ fakültesinden ayrıca Atalay Karasu, Ayşe Karasu ve Bayram Tekin’i de içeren bir grup adına konuştu. Yüksek Enerji Fiziği Dergisi’nde yayınlanan makalenin bir PDF belgesini de temin ettiler, metnin çoğunun kaynağını açığa çıkarmak için işaretlemeler yaptılar. Belge, en az bir düzine farklı hakemli yayınlardan materyaller içeriyor, orijinal materyal özetin büyük bir kısmı ve farklı bir yerde yayınlanmış denklemleri başka türlü gösteren belirli sayıda matematik türevle sınırlı görünüyor.
Dr. Sarıoğlu’na göre bu yayının yazarlarından ikisi harika bir yayın rekoru olan yüksek lisans öğrencileriydi: 22 aylık bir zaman aralığında 40 yayın. Onların mülakatlarını değerlendiren panelde bulunan Dr. Karasu, fizik bilgileri bu verimlilik seviyesine uygun görünmediğinde şüphelenmişti. Dr. Tekin’le yapılan görüşmeler ortaya çıkardı ki, bu öğrenciler İngilizce dergilerde bu verimlilikle yazabilmek için gereken dil becerileri seviyesine de sahip değillerdi (ODTÜ İngilizce öğretim verir).
Bu olay bu fakülte üyelerinin geri dönüp kendi yayınlarını detaylıca incelemelerine sebep oldu, ki bu noktada intihal açığa çıktı. “Yaptıkları tek şey tam anlamı ile başkalarının çalışmalarından ‘kopyala yapıştır’ tekniğini kullanarak büyük öbekler almak” diyor Dr. Sarıoğlu, “bir giriş oluşturmak için oradan buradan çalmak ki bu kendi eserlerinde de aynı şey, bazı basit fonksiyonların türevini almak gibi gerçekten önemsiz bazı hesaplamaları uygulamak ve sonuçları bir yayın formatında yazmak. Bölüm başkanı bilgilendirildi ve bir iç soruşturma başlattı; ve ondan beri üniversitenin Etik Komisyon’u olaya el koydu.
Bu arada da, ODTU’de ki fakülte ve yetkililerde bazı zarar kontrol çalışmaları yürütüyorlar. Üniversitenin rektöre Yüksek Enerji Fiziği Dergisi’ne yayının geri çekilmesini rica eden bir mektup gönderdi – yukarıda söylendiği gibi, üzerinde çalışılması gereken bir rica. Aynı esnada, yukarıda adı geçen fakülte üyeleri çalınmış olan çalışmaların kaldırıldğını temin etmek için arXiv yöneticileriyle çalışıyorlar.
Bu olay alanı nasıl etkileyecek? ArXiv’in kuruluşuna yardım eden Cornell’den Profesör Paul Ginsparg etkinin az olacağını öne sürüyor. Sahte çalışma çok kopyalandığı için, ilgi çekici veya etkileyici olmaz. “Bilimde çok az etkisi olur” diyor Dr. Ginsparg, “yüksek kaliteli çalışmalar üreten insanlar intihal yapmaya gerek duymaz, ve intihal yapmaya ihtiyaç duyan insanlar bir şeyleri etkileyebilecek derecede yüksek kaliteli çalışmalar üretemez. Sarıoğlu, intihalin tüm kapsamı belirsiz kalacağından, o kadar emin değil. Yayınların çoğunun skandalın ortasındaki iki yüksek lisans öğrencisinden başka yazarları da vardı ve daha geniş bağlantıları araştırmak için soruşturmalar ise henüz başlıyor. “Gg – kk (genel görelilik – kuantum kozmolojisi) üzerine yayınladıkları her şey bir yerlerden intihal. Bu şeylere bakarken ayrıca başka olaylar da bulduk – intihalci olduğunu bildiğimiz 20 kadar insan var.”
English to Turkish: Genetic-based Human Diseases Are An Ancient Evolutionary Legacy, Research Suggests General field: Science Detailed field: Genetics
Source text - English Genetic-based Human Diseases Are An Ancient Evolutionary Legacy, Research Suggests
ScienceDaily (Oct. 19, 2008) — Tomislav Domazet-Lošo and Diethard Tautz from the Max Planck Institute for Evolutionary Biology in Plön, Germany, have systematically analysed the time of emergence for a large number of genes - genes which can also initiate diseases. Their studies show for the first time that the majority of these genes were already in existence at the origin of the first cells.
The search for further genes, particularly those which are involved in diseases caused by several genetic causes, is thus facilitated. Furthermore, the research results confirm that the basic interconnections are to be found in the function of genes - causing the onset of diseases - can also be found in model organisms (Molecular Biology and Evolution).
The Human Genome Project that deciphered the human genetic code, uncovered thousands of genes that, if mutated, are involved in human genetic diseases. The genomes of many other organisms were deciphered in parallel. This now allows the evolution of these disease associated genes to be systematically studied.
Tomislav Domazet-Lošo and Diethard Tautz from the Max Planck Institute for Evolutionary Biology in Plön (Germany) have used for this analysis a novel statistical method, "phylostratigraphy" that was developed by Tomislav Domazet-Lošo at the Ruđer Bošković Institute in Zagreb (Croatia). The method allows the point of origin for any existing gene to be determined by tracing the last common ancestor in which this gene existed. Based on this information, it is then possible to determine the minimum age for any given gene.
Applying this method to disease genes, the scientists from Plön came to surprising findings. The vast majority of these genes trace back to the origin of the first cell. Other large groups emerged more than one billion years ago around the first appearance of multi-cellular organisms, as well as at the time of origin of bony fishes about 400 million years ago. Surprisingly, they found almost no disease associated genes among those that emerged after the origin of mammals.
These findings suggest that genetic diseases affected primarily ancient cellular processes, which emerged already during the early stages of life on Earth. This leads to the conclusion that all living organisms today, i.e. not only humans, will be affected by similar genetic diseases. Furthermore, this implies that genetically caused diseases will never be beaten completely, because they are linked to ancient evolutionary processes.
Although it was already known that many disease associated genes occur also in other organisms distant to humans, such as the fruitfly Drosophila or the round worm Caenorhabditis, the analysis of Domazet-Lošo and Tautz shows now for the first time that this is systematically true for the vast majority of these genes. At present it remains unknown why the more recently evolved genes, for example those involved in the emergence of the mammals, do not tend to cause diseases when mutated.
The research results of the scientists from Plön also have some practical consequences. It will now be easier to identify candidates for further disease genes, in particular for those involved in multi-factorial diseases. Furthermore, the results confirm that the functional knowledge gained about such genes from remote model organisms is also relevant for understanding the genes in humans.
Translation - Turkish Araştırma, genetik kaynaklı insan hastalıklarının antik bir evrimsel miras olduğunu öne sürüyor…
ScienceDaily (19 Ekim 2008). Plön’deki Max Planck Evrimsel Biyoloji Enstitüsü’nden Tomislav Domazet-Lošo ve Diethard Tautz, hastalıkları da başlatabilen çok sayıda genin oluşum zamanını sistematik bir şekilde incelediler. Çalışmaları, ilk defa, bu genlerin büyük bir çoğunluğunun ilk hücrelerin kökeninde zaten çoktan var olduğunu gösteriyor.
Özellikle birçok genetik sebepten oluşan hastalıklarda rol almış daha fazla gen için araştırma bu yüzden hızlandırıldı. Ayrıca, araştırma sonuçları genlerin –hastalık başlangıçlarına sebep olanlar- fonksiyonlarında temel iç-bağların bulunabileceğini onaylıyor, ayıca bunlar model organizmalarda da bulunabilir. (Moleküler Biyoloji ve Evrim)
İnsan genetik kodunu çözen İnsan Genomu Projesi, dönüştüğünde, insan genetik hastalıklarında rol alan binlerce gen açığa çıkardı. Diğer birçok organizmanın genomu paralel bir şekilde çözülmüştü. Şimdi, bu, hastalıklarla ilişkili genlerin evriminin sistematik bir şekilde çalışılmasını sağlıyor.
Plön’deki (Almanya) Max Planck Evrimsel Biyoloji Enstitüsü’nden Tomislav Domazet-Lošo ve Diethard Tautz, bu inceleme için yeni bir istatistiksel yöntem kullandılar: Zagrep’teki (Hırvatistan) Ruđer Bošković Enstitüsü’nden Tomislav Domazet-Lošo tarafından geliştirilen "phylostratigraphy". Yöntem, var olan herhangi bir gen için çıkış noktasının, bu genin var olduğu en son ortak atanın takip edilmesi yoluyla bulunabilmesini sağlıyor. Bu bilgiye dayanılarak, herhangi bir genin minimum yaşının belirlenebilmesinin mümkün olduğu söylenebilir.
Bu yöntemi hastalık genlerine uyguladıklarında Plön’deki bilim insanları şaşırtıcı bulgulara ulaştılar. Bu genlerin büyük bir çoğunluğu ilk hücrenin kökenine kadar uzanıyor. Diğer büyük gruplar ise bir milyardan daha fazla yıl önce, çok hücreli organizmaların ilk oluştukları dönem civarında meydana geldiler, yaklaşık olarak 400 milyon yıl önceki kılçıklı balıkların kökeninin zamanında gibi. Şaşırtıcı bir şekilde, memelilerin kökenlerinden sonra ortaya çıkanlar arasında neredeyse hiç hastalıkla ilişkili gen bulamadılar.
Bu bulgular genetik hastalıkların ilk olarak dünyadaki yaşamın erken aşamalarında çoktan var olan antik hücresel işlemleri etkilediğini öne sürüyor. Bu, bugün yaşayan sadece insanlar olmamak üzere bütün organizmaların benzer genetik hastalıklardan etkilendiği sonucuna götürüyor. Dahası, bu, genetik sebepli hastalıkların antik evrimsel süreçlerle bağlantılı olduğundan, hiçbir zaman tam olarak yenilemeyeceğini ima ediyor.
Birçok hastalıkla ilişkili genin Drosophila meyve sineği veya Caenorhabditis yuvarlak solucanı gibi insanlara uzak olan diğer organizmalarda da oluştuğunun çoktan bilinmesine rağmen, Tomislav Domazet-Lošo ve Diethard Tautz’un incelemeleri böyle genlerin büyük bir çoğunluğu için bunun doğru olduğunu ilk defa sistematik bir şekilde gösterdi. Örneğin memelilerin oluşumunda rol alanlar gibi, daha yakın zamanda evrimleşen genlerin değiştiklerinde neden hastalıklara sebep olmadıkları şu an için bilinmezliğini koruyor.
Plön’deki bilim insanlarının araştırma sonuçlarının bazı uygulanabilir neticeleri var. Daha ileri hastalık genleri ve özellikle çok faktörlü hastalıklarda rol alanları için adayları kimliklendirmek artık daha kolay olacak. Dahası, sonuçlar, uzak model organizmalardan böyle genler hakkında elde edilen fonksiyonel bilginin insandaki genleri anlamakla ilişkili olduğunu onaylıyor.
Kaynak: http://www.sciencedaily.com/releases/2008/10/081016124043.htm
English to Turkish: Homer 2010” ( A new bridge between the ancient shores of the Mediterranean) General field: Art/Literary Detailed field: History
Source text - English ENGLISH
Homer 2010
A new bridge between the ancient shores of the Mediterranean
“Homer” is a project organized by Gianfabio Scraramucci and made by Association CR "Culture and Resources" ONLUS of Rome. It represents the development of a previous project known as "Voyages Through History" (Editorial project for schools) and its target is to help the young to focus on their historical consciousness and their deep awareness of their places of origin or residence. This project has also been produced by the Association CR "Culture and Resources" ONLUS in collaboration with Middle and High Schools and has already received the patronage of the Presidency Council of Ministers of the Lazio Region of Rome and Latina Provinces, and a recommendation from the President of Republic.
The project "Voyages Through History" stretches in every place dealing with a detailed, illustrated novel of the most highlighted historical facts of the considered territory, using a plot and characters of fantasy. The different publications which have already been set in Albano Laziale, Pomezia, Anzio, Ardea, Ostia, Aprilia, Torvajanica and Nettuno are a topic chain in continuous evolution thanks to the support of all the places involved. The twin communes that have taken part in the Project are: Pomezia (Italy) and Chanakkale (Turkey), Nemi (Italy) and Intipe (Turkey). Both Turkish Communes are located in the places where it was situated the ancient Troy where Enea left.
Thanks to the success of the "Voyages Through History" Project, this new Project "Homer" (Editorial project for youth from twin Communes in Europe) uses the same methods and tools of "Voyage Through History" Project. It improves the historical and cultural knowledge of the young people’s partner countries of the European twin Communes and stresses the awareness of their common origins that links their own country towards the integration and the belonging to Europe. These writing activities are performed by the young people of different countries mainly in English via Internet. We are sure that the use of the new technical tools can improve their communication and information skills as well as their friendship all over Europe. The publication written by the young writers will be stimulating for the participants, the readers and besides, it will help the intercultural dialogue and the deep belonging to European land.
Furthermore, the better knowledge of the past will allow the young people to understand better the role of European Citizens both in the present and in the future.
The initiative should be important for the adults, too. Firstly, because of the involvement of the family within the historical researches. Secondly, because of the deriving publication which represents a new and original way available to everybody.
The Institutes which have taken part into the Project “Homer” and have written the book “Homer 2010, a new bridge between the ancient shores of the Mediterranean” are listed as it follows:
• Public Compulsory School “Enrico Pestalozzi” of Pomezia
• Public Compulsory School of Nemi
• Public Secondary School I.P.S.S.C.T. NICOLA GARRONE - Tutor school because of its experiences in these kinds of projects and its part in “Voyages through history”
• Chanakkle’s College
• Compulsory School of Intepe
“Homer” Project will take part in the World Universities Congress 2010, as a true example of co-operation between young people of different countries.
The wishes of the Republic’s Presidency, to the Association CR Culture and Onlus Resources, for the success of the Project “Voyages in the History”
The Project “Voyages through the History”, promoted by Your Association, represents, especially for young, an educational and cultural occasion.
With this consciousness, the Republic’s President directs to You, Dear President, to the organizers and to all the participant of the initiative our best wishes.
Gaetano Gifuni, General Secretary of Republic Presidency
Telegram Text from Quirinal
March 14, 2006
Contents
1. Homer goes to ancient Lavinium
2. The archaeological site: from Aeneas’s landing of to the Roman Empire’s Seat
3. The meeting with Aeneas
4. The Cavern and Faunus ‘s prophecies
5. The Idi Nemorensi
6. Hippolytus
7. The Legend of the Golden Branch
8. Looking for Dardanus
9. Dardanus and the bonds between Italy and Turkey, from antiquity to our days
10. Homer goes to Ravenna
11. The journey towards Troy
1. Omero goes to the ancient Lavinium.
Omero, after his staying in Pomezia and in Pratica di Mare, continued his travel: he visited many new places, “traveled” as usual in ancient times, met important characters of the past, but in the eyes of his friend Pal he didn't seem the same person.
He was always too thoughtful, absent-minded, serious and he didn't tell the jokes, so many times, the two old friends had laughed together with; he wasn’t the same as ever.
Pal had long avoided asking his friend what was wrong with him, tactfully and because he was in awe of Omero, but one day, seeing him more shot down than usual, he made up his mind and asked: "Omero, it's a long time I observe you... after our trip to Pomezia and Pratica di Mare, you've changed, you look sad, you look almost... almost... older!... Even if we are old for a long time!".
The hot air balloon pilot tried in this way to dampen his request.
Omero remained in silence for a while, as if he had not heard, then softly said: "You really know me well my friend! I can’t forget my meeting with Enea; something happened there that I did not understand but at the same time I felt it was something important. Enea told me, or he tried to make me understand, something, a word, a sentence, a hint, a glance on me and my past but... but I can not remember.
You know how much is important for me, being able to go back to the past and knowing so much about history , to know something about myself, about my origins.
Since I was found almost died on Nettuno beach, I have always tried to find out who I am, where I come from, and most of all, why I have this extraordinary power of traveling into the past. As you know, I met many important characters... and many of them gave me some information about how to find out my mystery… many little clues that had often turned my trip towards the truth… but nobody, unfortunately, helped me in a clearly and precisely way… never!
In Pomezia I realized that Enea had been the only one who made me understand something really useful… But even if I racked my brains I can’t understand… unfortunately”, his outburst ended with a long breath.
“Don’t worry my friend. Enea made you understand something, at least!… If you think it is so important, your friend Pal is here, ready as always to bring you where you first met Enea. You will be able to see him again and ask him what he can tell you!”
Omero’s face lights up : “How stupid I was! I spent hours and hours recalling that meeting but I didn’t think to recreate the circumstances that made me meet Enea…You think that if we go back there, I will succeed??”
“You succeeded to do more important things, old chump! You will succeed, I’m sure you will!”.
That’s how the old hot air balloon reversed its course to Pomezia taking advantage of an high altitude fair wind.
There was a long way to go but if Omero’s intuition was true it would be worth it.
2. The archaeological site: from Aeneas’s landing of to the Roman Empire’s Seat
It was a sunny day and in the archaeological site of the ancient Lavinium, nowadays called Pratica di Mare, a group of young people listened carefully to a guide who showed them the importance those places had for the world as it was known.
The guide was the Director of the Museum of Pratica di Mare who has been studying the history of this territory for many years.
The group that followed him quietly, both for the interest of the subjects and the emphasis with which the Director told about things he knew perfectly, were students of different ages: some of them were from Istituto Professionale di Stato per i Servizi Commerciali e Turistici "Nicola Garrone" of Albano Laziale, others younger, from Istituto Comprensivo "Enrico Pestalozzi” of Torvaianica - Pomezia and from the secondary school of Nemi.
The Director said : "In this area, now situated in the town of Pomezia, rose Lavinium. The old town rose not far from the seaside that had a big role in the complicated and long historical development of the town. A famous legend attributed the foundation of Lavinium to Enea, who disembarked on these beaches after the escape from Troy, putting an end to his long trip.
The historians Dionigi of Alicarnasso and Tito Livio mentioned it and the Virgilio's Eneide contributes to spread this tradition. The name of the town probably derives from Lavinia, Enea's bride and Latino's daughter, the king of Aborigines. The legend also involves another famous character, Dardano, the legendary founder of Troy who seems to be native of Lazio, even if there are other hypothesis about his origins. So the disembark of the Trojan survivors would have been a return to the ancient origins and to the native land of Peneti, gods who protected the home and the fireplace.Therefore Lavinium was destined to host a very notable progeny, surrounded by great significance. Lavinium was in fact the cradle of Rome, the place of its origins. Enea's son, Ascanio, will be the founder of Alba Longa and from him will descend Romolo and Remo who founded Rome. Subsequently Rome will destroy Alba Longa but Lavinium will be respected like its own holy ground”.
The students had listened silently to the interesting story until that moment, when a child of the secondary school of Nemi asked : "So we are just in one of the most important places in the world .... if it's here where the history of Rome and of all its empire had origin... Oh my goodness!”.
The director smiled for the emphasis with which the young girl had expressed her own pride to be there and answered : "Well it is! We can surely say we are in a very, very, important place. But now let's go and see some particularly remarkable places".
After a short way, they found in front of some ruins. The director stopped the group and start again on to explain: “ The ones you see are the remains of a tomb built in 7 BC used to put up the remains of a leader, perhaps of a king of Lavinium, which was correlated with Enea to who it was dedicated and turned into "Heeron", is one sacred space dedicated to the founder of the city. Above the grave pit, covered with slabs of a square of cappellaccio, with a large pronao and monumental door of tufo, was raised a mound of earth with a diameter of about 18 meters. The historian Dionysius of Halicarnassus reports that at the end of the battle fought near the river Numico, between Rutuli and Latin, they could not find the body of Aeneas, and assuming that the hero had perished in the river or transported an other place by the gods, a monument was dedicated to him celebratory. Dionysius gives himself a second version, in which the mound was built by the same Enea in honour of his father Anchise, died a year before the war. But still we move on... ".
A short distance from “Heeron” the boys found in front of other biggest ruins.
"These are the remains of a very important place of worship, the Sanctuary of the 13 are, that well represents the extraordinary prestige of Lavinum! It is a sacred space which is not possible to fix the borders, where archaeological excavations have led to the discovery of an infinite number of votive objects of special interest. The particularity of place is to align a series of altars places from north to south, all made from a plant of greek type that is C, while the riser is typical of Latium. Altars were built in different times, from the 6th century BC, all with rather compact tuff, this type is not found in the area, and were probably painted. Within walking distance of the 13 are out of line, has been discovered on the bottom of a 14 ara, with blocks and filling the internal perimeter in tuff splinters of the same material. Between the theory made about the divinity holder of this important area, goal for centuries and centuries of more pilgrims from distant lands, we can cite the one linked to the shrine located here pater Indiges, even given the presence As we have seen before, the tomb mound discoveres which was called Heeron by Aeneas”.
The Director was talking and the sun was high and it was very hot. Suddenly, while the group was going to another site, a shadow from the sky coered the director and the students.
"Finally a cloud... a cool breeze! ", said a boy ".
“But what cloud? Look up there - a girl said - that is a huge hot-air balloon ... and it's landing right here!”.
In a moment.... everybody were with their nose up in the air, looking the hot-air balloon land and they started to see the two people who were in it and were trying to say hallo.
"A hot - air balloon right here!", everybody said.
" I think I know who they are", said the Director in a tone that sensed important news.
The hot-air balloon landed soon near the group. An old man got off of it , it was our Omero who ran to the directress :" We're back.... we're back!"
"Why did you come back?", asked the director worried .
"I absolutely have to meet Enea ... It's very important", shouted the old man.
The Director spoke to the kids that assisted to the scene speechless: " Don't worry... it's Omero, an old man that says he can travel to the past... he is a weird man but he is a good person!"
Omero didn't waste any time, he said goodbye quickly to the director and the kids, left Pal to set up the hot-air balloon and began his search for Enea.
4. The Cavern and Faunus ‘s prophecies
Omero, hoping to have some information about how to get to the Faunus’ cavern, came back where he had left the Director, Pal and the boys.
As he was walking, he was thinking: “I had already heard about this Faunus but…when… where? Oh yes!... That is! I met him during one of my previous journeys some time ago. I remember he couldn’t tell me anything definite about my origins and I was a little bit disappointed. Maybe my question was too complicated for him as well but now… if I ask him about Teseo, it could be more likely he’ll tell me something interesting.
He arrived where he had left from to search for Aeneas and the first thing he saw it was the hot air balloon beside which Pal was doing some operations. Then he saw the Director but not a trace of the boys.
“Hi, here I am but… where are the young men?”, he said gleefully.
“The boys have completed their visit a little while ago and they have come back to their school but… but you, have you found Aeneas finally?”, answered the Director sarcastically.
“Sure… I found him and he told me to go to Faunus’ cavern. You, who know everything about these places, can you give some indication? I’ve already been there but I don’t remember…”.
“You’re really lucky, I’m going towards the Roman Castles and the road I’m taking leads a stone’s throw away Faunus’ cavern… if you want, I can take you… but I have to stop some minutes in Pomezia to take a very interesting book wrote by another specialist of local history: the title is “Plan of the colour of the historical centre of Pomezia”.
“Today is my lucky day - Omero broke out - I’ll take advantage of your lift with pleasure - then, turning to Pal - Stay here and look after the hot air ballon…I’ll be back soon”.
Pal grumbled:“You always enjoy yourself but I always work. Is it fair? Be back soon at least… sooner than last time, when I waited for you nearly two months..!
The Director and Omero went on the off-roader and left… towards Roman Castles.
They reached Pomezia in a short time: the Director left Omero in the car and went into the palace of the administrative council. He came out soon after with a colored book on his hands.
“This is a fine book - said Omero, as curious as always, when he noticed it - what is it about?”.
“I know it’s about some report to improve the town through the restoring of the first form of its historical buildings. I’ll read it carefully… browse it, if you want”.
Omero started to browse the pages of the book, he first dwelt on the inner page where the title of the book is repeated and said, almost declaiming: “Plan of the colour of the historical centre of Pomezia”- Historical studies and diagnostic remarks…”.
Omero went on dwelling it and he stopped to one of the first pages which drew his attention. He read: “The administration of the council of Pomezia, on 26th July 2007… approved the “Preliminary Study of the plane of the colour” by expressing the willingness to provide itself with an urban instrument for the protection and the conservation of the urban scenery which can improve the image of the town through the planning of some interventions and a greater control and coherent carrying out of the coloring operations, the maintenance and the restoring of the façades of the buildings and of the handworks of street furniture of the council land. The Plan, edited for the historical centre, represents the provisional pilot phase for a wider intervention of urban restoring which will involve the whole build of Pomezia. It has been conceived with the aim of preserving the native characters of the City of Foundation whose architectural, artistic, choromatic-decorative and landscape built-in elements set up themselves as cultural heritage for reading the historical identity of the land and its citizens…”.
“It’s interesting, isn’t it?”, said the Director, stopping the reading of Omero.
“Really interesting. The attention of maintaining intact the historical identity of the place is a fundamental fact… they should do the same thing everywhere but it isn’t so, unfortunately - and he went on - I’d like to go on reading but, first of all, it isn’t kind towards you since you’re driving and, moreover, to be honest, reading in the car it bothers my old stomach… I must stop reading… it means to say that when I’m back I’ll search for a copy of this fine book”.
“If you come back, you’ll find a copy just for you in the Museum”.
“Thanks… thanks… you’re always very kind!”.
The car was now driving towards the Roman Castles.
After a very silence driving, the Director said: “Do you know the history of the street we’re covering?”
“No, I don’t, to say the truth!”.
“Well, more or less along the route we’re covering, it went a really very important holy street which started from the landing of Lavinium up to the Colli Albani. Along its route, just on the coast, there was the famous Sanctuary of Sol Indiges which has recently located with the excavations of the University of Rome as placed where Aeneas went ashore.
The route, passing along the holy places of the ancient Lavinium, which we visited together with the students, grazed the holy areas of Minerva and Solfatara. In this latter place, the presence of a small sulphuric water lake, today drained, made the place holy to the eyes of its ancient inhabitants. There, they were found three dark grey votive funereal columns, datable to the end of the 4th – beginning of the 3rd century b.C. They witnessed an oracle cult of the “Tria Fata”: Parca, Neuma and Maurtia which were connected to the cults of Pico and Faunus. To the three columns a forth was added with a dedication to Lar Aineias, that is Aeneas Indiges, a discovery which put in relation the sanctuary of Lavinium with the spread of the legend of Aeneas as the founder of the town.
This sacred road continued up to the Jupiter Sanctuary on Abanus mountain or Monte Cavo that we can see in distance".
"Very interesting!", was all Omero could say almost senseless by that very fascinating story.
The car continued for few kilometres when: "Keep ready to go down, we are arrived, now I’m stopping", sayed the director.
"Well... well...is it far away from here?, asked impatient Omero.
"No... not too much, you have to cross a bit of country road that direction... sure now that the darkness is falling it is not exactly the best moment ... maybe it would be better to put it off untill tomorrow".
"Don’t worry, I have been travelling a lot and in much more difficult situations, I go now!", replied the bent stubborn old man".
“At least, promise me to be careful, here during the night you can easily get lost, when the first difficulties occur ask for help at some cottage".
"Of course, of course... but there won’t be any need - Homer replied bold and continued - you go ahead... thank you very much for the lift, and the very interesting historical informations you gave me along the way... goodbye."
Homer got hide inside a forest and disappeared from the Director’s view, who drove a little worried about the fate of the old man.
It was getting darker and darker, the country roads were ruined and even that did not help the walk of Homer. The old man stumbled several times, fortunately without hurting himself, but he continued on his way fearless in search of the Faunu’s cave. He walked 15... 30... 45 minutes... now you couldn’t see anything that night even without the light of the moon and the Faunu’s cave was not found.
“Now what shall I do? - Omero wondered - I wish I had listen to the Director. Around here nothing can be seen, not even the light of some country house... once I find a sheltered place I set up as best as I can for the night... I will take back the searches tomorrow morning”.
The old man continued to move almost gropingly as it was dark, suddenly he saw a hole in the rock ... he was able to get in ... the space was very small but at least allowed him to lie on the ground. That was already something, then the ground was very soft, very strange in a cave, but he didn’t pay attention too much! While regenerating limbs, put to hard test by that tough day, he thought about everything that had happened to him. The thoughts, quickly became less sharp until our old man fell into a deep sleep and... he began to dream.
In the dream was in a cave as well and saw nothing as the darkness was dense. The fear was taking over. Suddenly he seems to feel some noise and he screamed at the top of him lunges: “Is there anyone?”.
But his voice broke up in the dark with far echoes but without response.
“But how big is this cave?”, he thought”.
He turned around looking for some light that could indicate the direction of exit but did not find it.
“It can’t be so far”, he said and started to walk checking the walls with his hands. He couldn’t touch anything neither at left nor at right. Far away, he was awaked by a small light.
“It is the exit”.
He started to walk faster and faster but that light seemed to disappear as he was approaching by.
He was scared, breathless so he stopped.
“Where are you running for?”, a deep voice said to him.
“Who are you?”, terrified Homer asked.
“Oh, come on! Are you not here to ask me something?”, the voice seemed to be very close to him. The old man realized that the shadow speaking was very near to him. There was a light, so it was difficult to understand who he was talking to: from the appearance he could be a boy, but the voice belonged to an old man.
“Come on, don’t be afraid, ask me anything?”.
But just in that moment Homer realized that he was in front of Faunus, the Oracle that could give him some information about Teseo.
“… My dear sir I have already been here to ask news about my origins but unfortunately you could not help me...”.
“COULDN’T I help you?”- Faunus stopped him directly - “I DIDN’T want!!! The Gods didn’t want you to know about your origins… you should understand it by yourself, through a long trip… remember it miserable man!!!”.
“Excuse me please, excuse me Great sir... it wasn’t on my intentions to belittle your capacities, I have just expressed wrongly my thoughts”, he answered in a very humble way.
“Ok, I accept your apologizes, but now, please, tell me what you want from me”.
“Well, I… would like to have news about Teseo, whom went around these sides after Troy wars. Some people told me that he looks like me, and maybe, if I meet him, I can understand something more about my past”.
“I have no idea about Teseo, the only thing I can tell you, is about Ippolito, his son. He founded a sacred place not so far from here named NEMI.
“Good - happy Homer said - do you know where this city is exactly? Do you think Ippolito can help me?”.
“Your time is over!”, the shadow said, while it was going away fastly disappearing in the light direction.
“Noooooo!”, Homer shouted and he tried to run after it.
He ran and ran but he couldn’t catch it. It seemed as if he had flown. The land seemed to disappear under his feet. He couldn’t even shout. His cry remained fixed in his throat and he went down a deep emptiness…
Homer woke up with a hot, sweated face, he was breathless. As he woke up and his mind could work, he realized he had slept in the Faunus’s Antro, that was what he had found the night before by chance. He knew that the soft think he slept on was the sheep leather left there by an unknown fellow. That night had been really lucky, and finally he realized that the Gods wanted to help him.
He reminded the famous legend: “The person who sleeps in the Faunus’s Antro, onto a sheep leather, will find the answers to his own questions”.
5. The Idi Nemorensi
Right after leaving the cave, Omero had only one intention: to go to Nemi. He found easily a lift on a van carrying wood. The driver was silent, but it didn't matter: the most important thing was reach Nemi.
Suddenly the driver said: “I am sorry good man, but I can't lead you right to Nemi... If you cross this wood you can reach it soon... keep that direction”.
Omero greeted him and he walked inside a luxurious vegetation.
After a little walk he seemed to be in a magic place and he looked around himself: in front of him there was a little lake whose waters reflected sunbeams. He felt to be in a dream, the lake seemed a little open casket whose hidden treasures shined; the lake was surrounded by big and impenetrable woods. The vegetation was colorfull: so many ivy, wild vines, rosaceae, olives, hazels; the green undergrowth was composed by ferns, violets, cyclamens, hollies. All around there were maples, beeches, chestnut-trees, limes and ash trees. While he was slowly walking, he discovered little and burbling rivers and large spaces, rich of water lilies and weeping willows.
He walked near the shore of the lake and he noticed that it had the shape of a crater. He remembered that in the past it was an active volcano.
Suddenly he saw a fisherman on the shore who was throwing the fish net in the water; he came closer and he asked him: “Sorry, where am I precisly?”
The fisherman looked at him. His face was full of wrinkles, his eyes black and deep, his look intense... Omero was affect by that mysterious man... he seemed to come from the mists of time.
“We are in Nemi”, he said, pronouncing that name with a kind of veneration.
“I can't believe I am in Nemi! The famous Nemus!”, exclaimed Omero, amazed to have in front of his eyes the holy place of the goddess Diana.
The fisherman continued: “Such as the ancient people, also the first inhabitants of Lazio, have animistic cults. The most important was the one of the goddess Diana, that was made just right here, in the basin of Nemi's lake”.
Omero, rapt by the story, followed him just like a child thirsty of knowing.
“Diana, the latin divinity, whom name is linked to the light, was venerated as the goddess of hunting and woods, goddess of underworld and protector of birth. The ancients handed down that it would be Oreste, Agamennone and Clitenestra's son, to bring her cult to Italy. After he killed his mother and her lover Egisto, he escaped to Tauride; there he found his sister Efigenia, became in the meantime priestess of Artemide Taurica. He stole the simulacrum and, after he had killed Toante too, king of Chersoneso taurico, he came to exile to Italy settling in Siracusa, where he dedicated a temple to Artemide, and finally moving to Ariccia. He brought on the shores of Nemi's lake the Artemide Taurica and his bloody cult, that required the sacrifice of strangers on his altar”.
Omero asked: “Why just right here?”.
“In the opinion of the ancient people - the old man went on - this region was considered a magic and holy place dedicated to the supreme divinity. Here it rose a steamy mountain called Alpus (changed in Albus) and, just right under it, there was a little valley of holy woods, the Nemus, the reign of the man's mother, Diana, goddess of fertility and mother of the whole nature.
Nemus, from ancient times, was the arrival point of every journey. Here it was built a big temple dedicated to Diana, and here very famous and important ceremonies were made. Even Properzio, Augustea's poet, in one of his elegies, talked to us about women's custom to bring heated torches in Diana's woods, in occasion of her holy day: the ides of March.
Ovidio, in “The art of love” describes this site: “Here is the temple of Diana in her holy wood near Rome and the priestly power kept by swords with murderous hand...”.
Omero paid attention while he was looking around: he turned to made some other questions to the fisherman but him, as he appeared, he disappeared... Maybe he met him in one of his vision of the past but he didn't realize.
Omero believed he was in a magic and holy place that preserved a lot of past memories and the silence itself reminds him of the past. When the night fell Omero decided to continue his walk searching his origins… could they be there?
He walked slowly. While he was entering the thick wood, he started hearing some voices and some songs. So he walked inside the vegetation peeping into the branches: there was and enormous complex; it was a very big temple! Omero understood to be again in the past and he slowly near it trying not to make noise: he saw a large platform with two Doric style arcades in the middle. One of those arcades had a row of red columns, the other columns of grey peperino; there were a lot of white marble statues too. He came near and he looked around, he saw the priests' rooms, the pilgrims' flats, the hydrotherapic baths and even a theatre. He was in front of Diana's temple, the woods goddess!
He came nearer to the gifts' rooms and when he was about to reach them he heard some voices, such as a dirge: he hided behind a column and he saw women walking to the statue of the goddess. The brought gifts, votive bars, “Ex voto” and ornaments dedicated to her. They went slowly ahead pronouncing prayers to Diana, protector of birth.
All at once he smelt an intense perfume of incense and flowers who made his head turning and the vision changed...
...now in front of him there were a lot of men of regal look debating vividly: “Dear friends... Romans are expanding and they will arrive here soon.. .we must be ready to face them or they will subdue us as they did with the people on the coast”.
Omero understood: he was assisting to an important meeting of the Latin League's, that met in the holy wood of Nemi to take their decisions. He reminded that Dionigi of Alicarnasso said, in one of his writings, that the cities of the Latin League, Albalonga chairing, were Antemnae, Ardea, Aricia, Babento, Bovillae, Cabum, Cora, Carvento, Circei, Corioli, Corbio, Fidenae, Gabii, Labici, Lanuvio, Lavinio, Laurento, Nomentum, Norba, Praeneste, Pedum, Querquetulum, Satricum, Scaptia, Setia, Tellenae, Tivoli, Tusculum, Tolerium and Velletri. He realized he was there, between them, in that important moment in history...
7. The Legend of the Golden Branch
The biting cold of the morning waked up Homer.
"I was so tired that I fell asleep under this tree without realizing it! - this was the first thought of the old man - Now I am fit again and I can continue my research.”
He decided to venture into the woods to find shelter from cold and rime ice. Step by step, he arrived into a small plain near a lane and saw people finding mushrooms. Homer came up and asked one of them: "Sorry, could you tell me something about this place?".
An old man, covered by a tattered coat, looked at him and replied: "I really think that you're not here if you don’t know this famous place of Roman Castles".
Another old man looked at him and, with a weak voice, terrified that someone could listen to him, said: "If you're not from here, you do not probably know about the bloody and dangerous ritual which lives in our little and sacred valley. There is a cult handed down from past ages, about the gold branch on the sacred tree guarded by Rex Nemorensis who does not allow anyone to come near it. Who can tear the branch will have the possibility to kill Rex and if he does it he will go to the realm of the deads. The entrance is like a cave, near the tree, nobody can enter without the branch. Only a runaway slave can challenge Rex in the duel, in this way he can buy freedom, but he is obliged to remain in Nemus as king of the place, waiting for another runaway slave who try to kill him at his turn.”
Homer could not really understand the meaning of those words, he wanted to have other explanations, but those people did not give more attention, they did not want to tell him anything else.
So he decided to move away from that bizarre group to find answers by himself. He walked on a path leading to the heart of the forest towards the temple of Diana. While he was walking he met a guy who was running. He was wearing a short tunic and sandals on his feet like the ancient Greeks, he was agitated and had some injuries onto his hands and face. Homer noticed that the guy turned constantly to look over his shoulder. Homer did not have doubts, it had already happened, he was living one of his past visions!
Homer stopped the guy and asked: "Tell me young boy, why are you running so fast? What are you afraid of?".
The frightened boy answered him: "Run, do not proceed because your fate will be marked by Rex!". He did not say more than that and he disappeared at Homer’s sight fastly.
"Damn, - thought our old man - I’m right near the famous priest of the antiquity, patron of the cult of Diana."
He continued to enter the chick forest, pushed by the curiosity to meet finally the famous Rex Nemorensis, he was afraid, Rex was a bloody-thirsty clergyman. However his desire of giving the answer to all his questions was stronger than his fear. After a long walk, Homer noticed an open way within the rocks, it was hidden by the brambles and the moss accumulated over the past years.
Homer rethought about the words of the old man, he remembered that the old man had spoken about one hidden way, the access into the reign of the deads. Homer had the intention to see what was that way between the rocks, if it was truly the access of the so feared world which generated respect and curiosity at the same time. Therefore he moved among the coppers. While he was entering within, he saw on his side something that was shining: but it wasn’t silver nor gold, it was a simple plant that attracted his attention. Homer had never seen a similar plant with the so gild fruits in all his travels around the world. Homer picked one fruit up and noticed a stone nearby. On it the following words had been written :
“The possession of the sacred branch of gold is in God’s will. God blesses the enterprise of the man who is under his protection and this man will have the rare privilege to tear the branch of gold from the sacred tree”
After reading those words, Homer thought that it was the moment to meet Rex, Ippolito, and ask finally about his origins. Therefore he set out handling the golden branch. He was walking towards the temple of Diana, theatre of the adventure of the previous night. So, always dipped in his thoughts, he found again himself in front of the great monument. Admiring the temple of Diana wrapped from the trees, here there was a figure emerging from the shadow; he had a truce look, grey hair, he was lean, but with one large skeleton: he was wearing a yellow tunic, in his left hand he was holding one sword. As he saw him, he stopped, withdrew against a tree, then he got to Homer and said: “Who are you? Do you know that you are in danger?”
Homer showed the bare hands as a sign that he was disarmed. He said that he had come in peace but that one replied: “I don’t believe in you , too many people have already come here to kill me!”.
The frightened Homer answered: “Watch me well, I am not a runaway slave, but only an old one in searching of the truth which I have been looking for a long time! Don’t be afraid of me, I only come to honor the Goddess Diana and to speak with her clergyman ".
Rex answered : “Don’t approach me or you will repent of it!”.
“I will not approach you but listen to me a moment only. If you are the Son of Teseo you have to know that I have always been a victim of a cruel destiny: differently from all the mortals , I have the extraordinary skill to return to the past, to any ages, and to meet any men of whichever times. But I have never known nothing of me, of my past, my origins and my extraordinary skill. To know this, I have travelled for a long time and I have met so many people but nothing, I have never had any answers. However sometimes ago, I had met the Great Enea in one of my travels back to the past and I was told that I look like you father Teseo. Therefore I have thought to be your descendant and thanks to Fauno’s help I began to search you. Can you help me? Do you know something about me?”
“Yes, it’s me Ippolito, but I know nothing about you... too many people I had known and then much I wanted to forget... the man you see before you is a very different one from what you were looking for!”.
Homer almost begging said: “I’m sorry for your vicissitudes but you can understand my problem... If you can’t give me some useful indications... can you suggest me who I can contact at least?”.
The Rex strangely piteous by that helpless and depressed old man shook his head and said: “I only know that when some of us want to know something very complex, our only help comes from Dardanus, he is the father of our entire family!”.
“Dardanus?” - Homer said - but where can I find him?”.
Our old man could not finish his question that suddenly the Rex disappeared with a heartrending cry in a swirl of dead leaves lifted by a strong wind.
8. Looking for Dardanus
Homer continued again his research, he had in his eyes the enchanting image of the lake of Nemi and especially the words of Hippolyte continued to come into his mind him : "the only one who could give you responses is Dardanus, the progenitor of all of us". Glad to have heard
those words, Homer seemed to be in the seventh heaven, when he asked: "But now where do I find Dardanus?. Dardanus is a figure which appeared out of nowhere."
He thought and thought, he tried to ask information about the places he had recently visited, in Nemus, the magic lake of Nemi, without obtaining any answer to his questions.
Under the pressure of the necessity to discover something, Homer walked without stopping until strained, he slept under a big oak tree and began an imaginary dream.
A man similar to a noble appeared to him, he was sitting on large rock. Homer proceeded cautious to him. The man absorbed and head bowed felt someone close, looked up and saw the old man.
"Who is it?", the man asked.
Homer was silent for a moment then faltering said: "I am the old man who knows the past but doesn't know nothing of itself, hardly know my name... Homer. This is my tragedy! The only one who can give me an answer is Dardanus, I'm looking for him... but without success".
Tone and the lost expression of Homer softened the iceman that said: "You are lucky, man. I am Crano Dardanus's father. I can tell you that my son had an important role in history, especially the fate of East and West, he is powerful and he knows everything, he has travelled so far that I have lost his track.”
Homer answered perplexed: “ I know… I know… but can’t you help me really…?”
“I can’t tell you what the common mortals mustn’t know, only the Oracle and the Auruspeces can know it…!”
Homer stopped him: “ How only the Oracle and the Auruspeces… so can Faunus know it too?”.
“Certainly, do you know the father of king Latino?”
“Ehm…yes, I do. I have met him a couple of times, but it was a moment with great tension, I don’t have a good memory of it… the only thought makes me anxiety!”.
“But if he can help you, don’t hesitate thinking of what… you must think of your mission! Then go without fear… but be careful not to hit his touchiness. As you know, he is a very strange type… like all these ancient myths are. Now go, don’t waste other time”.
Homer couldn’t answer because suddenly he woke up. In his mind he heard those words… Faunus… Faunus… Damn!... Should he come back to Faunus…..?!”
He bore up and he come towards the Faunus’s cave.
Arrived at destination, he started to explore it: it was empty. Then, he understood that if he would meet Faunus again, he would fall asleep. He sat in a corner of the cave and he placed his head on a polished stone…on the ground there still was the lambskin… a few later he succeeded to sleep and with some pictures of the spent day Faunus finally appeared to him. As he recognized him, the Oracle exclaimed irritated: “Are you again disturbing my quiet? I already know what you want, so don’t talk either… I don’t want to waste other time with you…”.
He didn’t finish to say the sentence that behind him, suddenly, appeared a figure with soft edges who gradually became always clearer and clearer… he should have been Dardanus.
9. Dardanus and the bonds between Italy and Turkey, from antiquity to our days
On the origins of the famous mythological character of Dardanus, there are many interrelated hypothesis.
According to some historians, Dardanus’s origins date back to the Universal Flood straight; the seventeenth-century guide, book written by Giacomo Lauro, narrates that Noè, sailing from the mouth of the Tiber river through the Straw river, entered the valley of the Chiana and as he had enjoyed this fertile place more than any other in Italy he decided to stay there for thirty years. The descent of Noè, who had been rescued from the waters, then "ab imbribus", gave origin to the population also called "Imbri", this name vulgarly become later Umbri. One of his sons, named Crano, enjoying the amenities of the place and its position, built the city of Cortona in the year two hundred seventy-three after the Universal Flood. Noè, struck by the abilities of Crano, made him king of that place. Crano, once assumed the title of King, built his palace at the top of the hill shaping a tower. The ancient ruins of this tower-building are still present in Torremozza. Crano’s kingdom was called Turrenia as the new city had tall towers, this was the first name of Tuscany and its inhabitants were called Turreni. Dardanus’s roots came from Crano’s family. Because of internal political problems, Dardanus ran away from this land and he escaped to Samothrace and then to Phrygia and finally to Lydia and , lastly, he founded the city of Troy. From Troy some descendants of Dardanus, now Greeks, returned to live in Turrenia, that is Tuscany and they were the Etruscans.
Another hypothesis on the origin of Dardanus comes from Virgil (Aeneid, book III and VII): Aeneas, descendant of Dardanus escaped from the destroyed Troy, landed in Lazio and his descendants founded Rome.
The Greek tradition, instead, on the line 216 of the book XX of the Hilliade points out that: “Homer says that Dardanus, Electra and Jupiter’s son founded Dardania”. This tradition has inspired the neoclassic poet Ugo Foscolo who in his poem “Sepolcri” speaks about the love between Jupiter and Electra. This latter could not achieve the immortality despite Jupiter’s love so, while she was dying she sent this prayer to Jupiter himself: “…and if you had always said to love my hair, my face, my body, now that I am dying you have to look at me from the Heaven”.
Jupiter agreed with her and it started to rain nectar from his hair thus Electra’s body and tomb became sacred.
With this wonderful image, the poet explains us the immortality of Troy’s city whose memory is conserved in the tombs of the city itself. Homer will visit these tombs and later they will tell him Troy’s story. So Homer makes immortal the memory of the city. In fact, as Jupiter could not have given the immortality to his beloved woman he was able to restore the city’s memory forever through Homer’s poetry. Homer could tell of the war which led to the city’s entire destruction thus giving the eternal memory to all the characters who had lived those tragic events, particularly Hector, Priamus’s son, and Dardanus’s descendant. Hector, since then, has become the symbol of the love towards the homeland: he is the hero that doesn’t fight for his love for the war. He fights to defend his city : this is his duty. So, this poem which is known as Foscolo’s masterpiece ends with these words “and you'll honour Hector with your tears, until the blood for his country is holy and wept and until the sun shines on human sorrows”.
Still, according to the Greek tradition, Dardanus came from the island of Samothrace.
According to other traditions, he came to the Asia Minor to marry Batiea daughter of the king Teucro. From the union of Dardanus with her bride, Erittonio was born. This latter will get married with Astiose giving birth to Pandione and Troo. According to the ancient mythology, the name of city of Troy comes from this last character known as Troo who is also the founder of Priamo’s Trojan family. From the other branch of the same Pandione’s family, Teseo will come.
Homer was without words at the sight of that character who could perhaps give some answer to all of his questions. In fact that figure was a mighty one, he was not very tall but he had a great charm. Homer understood that he was before a person that had very intensely lived who was aware of having traced an important chapter in the history of humanity. Some reassuring words were pronounced by that figure: “I hope that I can be useful to you, man. Why have you come here?"
“Finally I want to know who I am …what my origins are! I have been travelling all my life long to find out my truth but a cruel destiny unables me to find it”, Homer said.
Dardanus had a gray long beard which framed his lofty face. His face was marked by deep wrinkles, symbol of an old man still supported by great strength and energy.
He said some well-articulated words: “I know that your name is Homer, and in this name there is the explanation of your origins and yourself; as “the Great Prophet”, going beyond the appearance of the physical eyes, you understand the real value of everything… but as the great poet you are blind , you cannot see iside you. The Gods wanted it…everything is determined by the fate… and your destiny is that you cannot know yourself while you can forsee the time line, your name means exactly what you can see and you can go through the history. I cannot tell you more but I invite you to visit the city already mentioned by the great poet Homer, the city of Troy, maybe there your fate might be done and even you, who can see the others’ story, will be able to know yours.”
Homer struck by Dardanus’ insights said: “Please, have mercy of me, tell me something more that may enlighten the darkness of my life; why should I go to that proud city? What is the matter between the ancient heroes who founded this town and I?
Dardanus smirked and with a compassionate voice said: “Homer, not only you, but all the inhabitants of the Italian peninsula have in common a lot of history with the inhabitants of that region that belongs to the Turkey. These links are reinforced and broken by different historical events but, even if in a hidden way, they have always been maintained during the wars too. After Aeneas came to Italy, landing on the coasts of Latium where reigned the old and wise Latin king and where after he had married his daughter Lavinia, Trojans and Latins blended in an unique people ruled by Ascanio son of Aeneas, who took the name of Julio and he was the father of that renowned race “The Gens Julia” among that Caius Julio Caesar was the founder of the Roman Empire. The Empire of Rome had Trojan and divine origins since Venus was Aeneas’s mother! Perhaps conscious of this, the great emperor Constantine brought the capital of the Roman Empire to East becoming Bisanzio, that was a small centre, the magnificent city that later took the name from the same Constantine: Constantinople. The Constantine’s city became the capital of the biggest empire in the world, the headlamp that had enlightened the civilisation for many centuries. In fact, for historical and complexes events, the Roman Empire was divided in two parts and the emperor Theodosius left as heir of the West part of the empire his son Honorius and of the East part his son Arcadio. The East Roman Empire had been able to survive for about 1000 years over the downfall of the West Roman Empire that fell under the Germans in 476. Constantinople, then renamed again Bisanzio, in about 1000 years, gave birth to an elegant civilisation which artistic expressions can be as found and admired in Turkey as in Italy.
Maybe the nicest and most characteristic expression of the Byzantine art is the Mosaic art, the superb mosaic works, with their marble and glass paste tiles, that decorate the monuments of Ravenna where lived Honorius and Arcadio’s sister, that Galla Placidia whose mausoleum took the brightness of a Heven on earth… Homer, before you go to Troy, you have to visit Ravenna, the place where West and Byzantine civilisation meet each other, and maybe, there too, you will have information useful for you… and you will certainly be more informed and surer when you go to Troy”.
After those words, Dardanus vanished.
10. Stendhal and Schliemann (Homer goes to Ravenna)
Homer, waking from his sleep in the cave of Faunus, long remained pensive, and then, as always curious and eager to learn new truths, decided to go to Ravenna. The beauty of the city and its monuments touched him. He went to the mausoleum of Galla Placidia; entering he felt his heart as wrapped in the grip of feelings, the beauty of the mosaics moved him but at the same time felt a kind of anxiety that almost prevented him from breathing, he came out and said to himself: “ I was struck by the ”Stendhal Syndrome.”
Outdoors he was breathing better, put the end of the door while two tears furrowed his face.
A tall, distinguished man in a nineteenth-century dress, smiling, said, “Is it better now? You should not be scared, it is not a disease, it is the profound emotion that comes before a work of art which moves us especially for its perfection, I have described this feeling that took my name”.
“Are you Stendhal? So the great writer who so loved and studied the Italian Culture and art”- said Homer now believing to be back in the past - I’m also looking for my past.”
“Come with me, we go to visit San Vitale”, Stendhal continued, as if he had understood everything.
Homer followed the mysterious and fascinating man and arrived in an enchanted place, in front of them there were some beautiful mosaics. The attention of the Homer was treated by some of these works representing a court of distinguished men; at the center of the group a particular man stood, he was handing a kind of book. Realizing the importance of Homer towards that figure, Stendhal softly said: “He is Justinian, the great Byzantine emperor who “rescued the low from the too much and the too vain,” as Dante had said in his sixth Canto of Paradise. I wished I could speak to him to know the reason of his nickname “the no-sleeping man”!
As for a spell, Homer realized that the figure was animated and talked: “it was really a huge effort! My legal team and I have done a colossal work, picking up all laws dating back to the Roman law, checking their relevance considering all the imperial decrees, the habits of the population and codifying all the laws applicable to the whole empire. All this had been a colossal undertaking experience work, but I have had the proudness of having unified the empire under the same laws! The force of the law is more powerful than weapons and I really feel that I have erected a monument to the human civilization - Aere Perennius - more lasting than bronze”.
All completely involved into the extraordinary event, Homer stood with his bowed head thoughtfully, even for his shyness compared to the importance of that character. As soon as he looked up, he noticed that one of the figures standing beside the Emperor was staring at him intensely.
Sensing yet Homer’s thought Stendhal said: “That figure that is so close to the emperor looks like you. You are a mixture of oriental and occidental elements, your home should surely be the actual Turkey; maybe you could be helped by a great scholar of that place. After me, a German scholar has undertaken a long journey in the Mediterranean in research of places where the Mycenaean Civilization arose. He had been in Italy too to search a Pre- Roman Pompeii like other scholars had already done, for example De Rossi, who had unnecessarily searched Albalonga through the ruins of the Roman castles”.
“Thanks for everything… what you told me, your encouragement - Homer said - but now I must continue my journey… I would like to remain with you hours but I must hurry up… good bye!” .
Homer took the way back even if he didn’t know how to start this new adventure. He reached the Roman countryside more and more confused… He was wondering… his ideas were mingled, his head was going on but suddenly something happened. A strong smell of must brought him back to reality. He thought: “It has been a long time since I didn’t drink a good glass of wine! Maybe I feel so bad for this reason! What a good smell is coming from here. There must be a cellar in the neighborhood”.
While he was following this good scent, he focused his attention on an elegant gentleman with a strong German accent. This man was leading the excavations: “Pay attention on those stones! They seemed to be put there by the Pelagians with great skill. Look ... a carved rock is emerging from the earth, my God! It looks like the paw of a lion, be careful, pull up the ground without damaging it... sir... sir, please, go away from there… you are treading a ground which can be hiding a treasure!”. Homer moved away smiling: “I wanted a glass of wine only!”.
“What does it matter ? A glass of wine? Pay attention sir, help us!”.
Homer bent and all together pulled out a huge stone from the earth. Upon the stone there was a low relief representing a lion. It was so beautiful that all the people were left amazed. The German gentleman, wiping his sweat from his brow, almost crying, murmured these words: “It seems the lion of Thebes! Maybe we are making an important discovery, maybe we can show that the Mycenaean had been as here in Lazio as in Greece.”.
Homer was so excited of the discovery that he had even forgot of being thirsty. He had forgot of being there just for a glass of wine.
“It is beautiful ! There are no words!- he said - How old could it be?” .
“It could be very old! Maybe it could belong to the Mycenaean civilization”.
“Agamemnon, Menelaus? Maybe they had been here before the Trojan War, hadn’t they?”, Homer said as he wanted to show off his knowledge.
“No jokes… no jokes! And what is more, try not to speak so of Troy before me, please!”.
“And why? Who are you? Are you Schliemann?!”.
“Of course, I am! I am Heinrich Schliemann the man who discovered the place where Troy lies!”.
“Well, so I am beside the father of any archeologists! I am sorry… I introduce myself… I am Homer”.
“Homer! The big, the maximum poet who flies over the other poets like an eagle!”
“Well, I am Homer only, a sort of traveler who is always going along the time line but who is always looking for himself, for his roots. I don’t know anything about myself, the only thing I know is that I would like to drink a good glass of wine!”.
“Maybe you are not a simple traveler, maybe you are hiding a mystery… however, let’s go to drink the best Marino’s wine in a pub near here”.
We walked together like good friends and as they arrived to the pub, they started to speak before some bottles of wine. Suddenly, Schliemann stood up handing a glass and in a solemn way he said: “ I drink to your voyage, Homer!”.
“What voyage are you speaking about?”, Homer asked.
“The voyage you have to do… You are Homer, aren’t you?… So… You have to go to Troy”.
Homer stood up, drank all his glass of wine and said: “You are the third person who pushed me to start this voyage… the first was Dardanus… the second was Stendhal… and lastly, you… the great Schliemann. I am thinking this is my destiny. I have to leave shortly… it is very important. Adieu… Thanks for what you have done!”.
11. The journey towards Troy
For the first time Homer had had many marks concerning what he would have had to make in order to discover his mystery, he was therefore so happy that he could touch the sky with a finger. He had to return as soon as he could to Pal’s.
He soon found a passage towards Pratica di Mare where he had left his friend: a kind gentleman, who lived in Marino but who worked in Pomezia, accompanied him by his elegant Mercedes.
Homer, with his sympathy, soon conquered his “driver” and when they reached Pomezia and that man said that they had arrived, Homer risked: “They are only few kilometers from here to Pratica di Mare, be kind… accompany me until there”.
“Truly I should have an urgent meeting but you are so kind… I can’t tell you a negative answer”.
Some minutes later, Homer was in the archaeological site of Pratica di Mare where Pal’s balloon was laying. Homer approached it but he couldn’t find his friend. He entered the Museum, he met the Director and he asked him: “Good morning Sir, do you know where my friend Pal is ?”.
“He had waited for you for a long time remaining always here in the neighbourhood but then he said to me that he was worried about you so he decided to look for you somewhere else”.
“To look for me?… and now where I can find him… we must leave as soon as possible!”.
“Look! He said to me that he would have gone to the Airport of Pratica di Mare for having some lifts by a military helicopter… he said that from above he might have seen you before… His balloon was too slow for this type of research. If you believe you can go there, is an off limits land but if you ask for the Marshal Del Giaccio, my beloved friend, you will enter without problems and you will be given news of him”.
Homer reached the airport soon. The Marshal Del Giaccio was very kind and he said to him that Pal, just that day had flown towards the Roman Castles on an fire helicopter but he should be back early. After a short, in fact, a propeller rumble ripped the sky… a great helicopter landed on the track.
The pilot got out first, Pal was just after him.
Homer ran to embrace him but Pal was amazed and he shouted at him: “But is it possible that I have to spend all my life to look for you? You had to come back shortly and many days had been spent… I was really worried about you!”.
"My friend, I'm sorry for what had happened but… you cannot understand… Faunus… Ippolito … Dardanus ... Stendhal… Schliemann… things beyond belief”.
“Well I have always believed in everything you said for years… unfortunately... but tell me ... tell me how you are".
“I'm fine, fine indeed. Finally I have got a clear idea on where I have to go to discover my origins”.
"Where should this place be?”.
"The place where we should go as soon as possible is .... in Turkey... in places where once the ancient Troy stood".
"Where !?!?... My friend, I have brought you up everywhere but in Turkey… it is pure madness! Do you realize how many miles... and you know how bad the balloon is reduced at? No... I don't accompany you! ".
“Dear Pal, do you realize that it could be the last opportunity of my life to discover my secret? You have done so much for me... do you want to leave me now? Then, do not worry about the balloon, I have set aside a bit of money and I’ll lend you it if you need it... please help me again".
Pal had never seen Homer so appealing... it was not him... he was so sorry for this old friend that even if he knew he was going to do something he could repent of, he quietly said: "You are cheating me again, I cannot send you there alone… I would be too worried here waiting for you… if we must go, let’s go... But we need to repair the balloon!".
Homer embraced Pal with such a force that he almost took his breath away.
The day after Pal was replacing all the cables of the balloon, checking the status of the fabric material, repairing the parts of the basket and putting up the burner. After a couple of days of hard work, our heroes were ready to go.
"Now we have to plan our flight ", Pal said.
"I’d like to make the reverse journey made by Aeneas when he arrived in these parts leaving from Troy...", seraphic Homer said.
“Even this! - Pal snorted - it was not enough to go along the quickest way, was it?... We will see on our charts and then we will decide”.
Pal pulled out of a closet laying on a huge basket of the balloon an all crumpled paper. It looked like a relic of World War II and he opened it on the ground. After hours and hours of debate, the two old men finally agreed with the route that they would have taken to reach Troy.
"May God send us good! - Pal said - I've never experienced a long trip by a balloon as this one and I think that very few people have done it... very few... maybe none”.
The next day, at dawn, the two man were flying to Aeneas’s city. In honour of the Trojan hero and as an auspicious sign for the good result of the mission that Homer was going to live, the journey would have retraced Aeneas’s path backwards... in fact Pal complaints’ about the length of this chosen journey hadn’t been given ear to. Starting from Lazio the stops were: Cumae, Sicily, Carthage, Epirus, Attica, Ithaca, Zakynthos, the Strofades, Crete, Thrace, Mount Ida, and then Troy.
The Director of the Museum, who had got up at that hour for such important event, was waving a white handkerchief: "Have a good journey ... have a good journey!"
Translation - Turkish Homer 2010
Akdeniz’in Antik Kıyıları Arasında Yeni Bir Köprü
“Homer” Gianfabio Scraramucci tarafından organize edilen ve Roma “Kültür ve Kaynaklar” ONLUS derneğinin yürüttüğü bir projedir. “Tarihte Yolculuk” (okullar için yayın projesi) adıyla bilinen önceki bir projenin gelişimini yansıtır ve amacı gençlerin tarihi bilinçlerine ve anavatanlarının veya yaşadıkları yerlerin farkında olmalarına yardımcı olmaktır. Bu proje Kültür ve Kaynaklar ONLUS Derneği tarafından ortaokullar ve liselerle işbirliği içinde üretilmiştir. Roma Lazio Bölgesi Bakanları Yönetim Konseyi’nin ve Latino Eyaleti’nin hamiliğine ve Cumhurbaşkanlığı’nın tebriğine mazhar olmuştur.
“Tarihte Yolculuk” projesi hayal ürünü olay örüntüsü ve karakterler kullanarak ele alınan bölgenin en önemli ve göze çarpan tarihi gerçeklerinin detaylı ve resimlendirilmiş hikayeleriyle her yere uzanır. Albano Laziale, Pomezia, Anzio, Ardea, Ostia, Aprilia, Torvajanica ve Nettuno’da yapılan farklı yayınlar bahsedilen bölgelerin desteği sayesinde devamlı gelişen bir konu zinciri oluşturmuştur. Projede görev alan kardeş şehirler: Pomezia (İtalya) ve Çanakkale (Türkiye) ile Nemi (İtalya) ve İntepe (Türkiye) dir. Her iki Türk şehri de Aeneas’ın terkettiği antik Troia’nın kurulduğu yerlerde bulunuyor. “Tarihte Yolculuk” Projesinin başarısı sayesinde, bu yeni “Homer” projesi (Avrupa’daki kardeş şehirlerden gençler için yayın projesi) de “Tarihte Yolculuk” projesi ile aynı yöntemleri ve araçları kullanıyor. Proje kardeş şehirlerin genç insanlarının tarihi ve kültürel birikimlerini geliştiriyor ve onların Avrupa’ya dahil ve entegre olma yolunda ilerleyen ülkeleri birbirine bağlayan ortak kökenlerine vurgu yapıyor. Bu yazı faaliyetleri farklı ülkelerin genç insanları tarafından internet vasıtasıyla İngilizce dilinde gerçekleştirildi. Yeni teknolojik araçların kullanımının onların Avrupa’daki arkadaşlıklarınını geliştirdiği gibi, iletişim ve bilgi edinme becerilerini de geliştireceğine eminiz. Genç yazarlar tarafından yazılan yayınlar katılımcıları ve okuyucuları aydınlatacaktır ve bunun yanında Avrupa topraklarıyla kültürler arası diyalogları da arttıracaktır. Dahası, geçmişe dair daha iyi bilgi sahibi olmaları genç insanların Avrupa vatandaşlarının günümüzde ve gelecekteki rolünü daha iyi anlamalarına yardımcı olacaktır.
İnsiyatif yetişkinler için de önemli olmalıdır. İlk olarak ailenin de tarihsel araştırmalara eşlik etmesi sayesinde, ikinci olarak da herkes için ulaşılabilir olan yeni ve orijinal bir yöntemi yansıtan çıkacak olan yayın sayesinde.
“Homer” Projesinde görev alan ve “Homer 2010, Akdeniz’in antik kıyıları arasında yeni bir köprü” kitabını yazan kurumlar aşağıdaki listede gösterilmiştir:
• Pomezia, “Enrico Pestalozzi” İlköğretim Okulu
• Nemi İlköğretim Okulu
• I.P.S.S.C.T. NICOLA GARRONE Orta Okulu – “Tarihte Yolculuk” Projesindeki katılımları ve bu tür projelerdeki deneyimleri dolayısıyla eğitmen okul
• Çanakkale Koleji
• İntepe İlköğretim Okulu
Farklı ülkelerin genç insanları arasındaki işbirliğinin gerçek bir örneği olarak, “Homer” Projesi 2010 Dünya Üniversiteler Kongresi’nde de yer alacaktır.
“Tarihte Yolculuk” projesinin başarıları için, Cumhurbaşkanlığı’nın Kültür ve Kaynaklar Onlus Derneği’ne tebrik ve teşekkürleri
Derneğinizin teşvikiyle yürütülen “Tarihte Yolculuk” projesi, özellikle gençler için eğitimsel ve kültürel bir fırsat sunmaktadır.
Bunun bilincinde olarak, sayın Cumhurbaşkanı, siz değerli Başkan, Organizatörler ve projenin tüm katılımcılarına en iyi dileklerini iletmektedirler.
Gaetano Gifuni, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri
Quirinal Telgraf Metni
14 Mart 2006
İçindekiler
1. Homer Lavinium’da
2. Aeneas’ın Roma İmparatorluğu’nun Tahtına Çıkması
3. Aeneas ile Karşılaşma
4. Mağara ve Faunus’un Kehanetleri
5. Idi Nemorensi
6. Ippolitus
7. Altın Dal Efsanesi
8. Dardanos’un Peşinde
9. Dardanos ve Türkiye ile İtalya Arasındaki Bağ, Antik Zamanlardan Günümüze
10. Stendhal ve Schliemann (Homer Ravenna’da)
11. Troia’ya Doğru Yolculuk
1. Homer Lavinium’da.
Homer, Pomezia’da ve Pratica di Mare’de konakladıktan sonra yolculuğuna devam etti: birçok farklı yeri ziyaret etti, antik zamanlarda olduğu gibi “yolculuk yaptı”, geçmişin önemli karakterleriyle tanıştı, fakat arkadaşı Pal’ın gözünde aynı kişi olarak görünmüyordu.
O sürekli aşırı düşünceli, dalgın ve ciddiydi ve daha önce iki eski arkadaşın çok kez birlikte güldükleri şakaları yapmıyordu; eskiden olduğu gibi değildi. Pal uzun süredir arkadaşının sorununun ne olduğunu sormaktan çekinmişti, hem kibar olduğu için hem de Homer’e hayran olduğu için, fakat bir gün, onu olağandan daha bitkin görünce, kararını verdi ve sordu: “Homer, seni uzun zamandır izliyorum… Pomezia ve Pratica di Mare’ye gidişimizden sonra sen değiştin, sen sanki… sanki… daha yaşlı görünüyorsun!... Uzun bir süredir zaten yaşlı olmamıza rağmen!”
Sıcak-hava balonunun pilotu Pal, bu şekilde isteğini gizlemeye çalıştı.
Homer bir süre sessiz kaldı, sanki duymamış gibi, sonra yumuşak bir sesle: “Sen beni gerçekten iyi biliyorsun, dostum! Aeneas ile tanışmamızı unutamıyorum; orada anlayamadığım fakat aynı zamanda önemli olduğunu hissettiğim bir şeyler oldu. Aeneas bana bir şeyler, bir kelime, bir ipucu, bana ve geçmişime dair bir şeyler anlattı veya anlamamı sağlamaya çalıştı… Fakat ben hatırlayamıyorum. Benim için geçmişe gidebilmenin ve tarih hakkında çok şey bilmenin, kendim hakkında, kökenim hakkında bir şeyler bilmenin ne kadar önemli olduğunu biliyorsun. Neptün sahilinde neredeyse ölü halde bulunmamdan beri, hep kim olduğumu bulmaya çabaladım, nereden geldiğimi ve en çok da neden bu sıra dışı güce, tarihe seyahat edebilme gücüne sahip olduğumu. Seninde bildiğin gibi, birçok önemli karakterle tanıştım… Ve onların birçoğu bana kendi gizemimi nasıl bulacağıma dair bazı bilgiler verdiler… Birçok küçük ipucu benim gerçeğe yolculuğumu çoğu kez yönlendirmişti… Fakat maalesef, hiç kimse bana açık ve kesin bir yol göstermedi… Hiçbir zaman! Pomezia’da fark ettim ki Aeneas benim gerçekten faydalı bir şeyler anlamamı sağlayan tek kişiydi. Ama ne kadar kafa yorduysam da hatırlayamıyorum… Maalesef” dedi ve iç dökmesi uzun bir nefesle sona erdi.
“Endişelenme dostum. Aeneas en azından senin bir şeyleri anlamanı sağlamış!... Eğer o kadar önemli olduğunu düşünüyorsan, arkadaşın Pal burada, seni Aeneas ile ilk karşılaştığın yere götürmek için her zamanki gibi hazır. Yeniden onu görebileceksin ve sana ne söylemek istediğini sorabileceksin!”
Homer’in yüzü aydınlandı: “Ne kadar aptalmışım! O karşılaşmayı hatırlayabilmek için saatler harcadım fakat benim Aeneas ile karşılaşmamı sağlayan şartları yeniden oluşturmayı düşünemedim… Sence eğer oraya geri dönersek, başarabilir miyim??”
“Çok daha önemli şeyleri yapmayı başardın seni yaşlı budala! Başaracaksın, başaracağına eminim!”.
Böylece balon yüksek irtifada uygun bir rüzgârdan faydalanarak yönünü Pomezia’ya geri çevirdi. Gidecek uzun bir yol vardı fakat eğer Homer’un sezgileri doğruysa buna değecekti.
2. Aeneas’ın Roma İmparatorluğu’nun Tahtına Çıkması
Güneşli bir gündü ve şimdilerde Pratica di Mare olarak adlandırılan antik Lavinium arkeolojik alanında, bir grup genç, kendilerine, bu yerlerin bilindiği kadarıyla dünyadaki önemini anlatan bir rehberi dikkatlice dinliyorlardı.
Rehber, uzun yıllardır bu bölgenin tarihini araştıran, Pratica di Mare Müzesi’nin müdürüydü.
Hem konulara olan ilgilerinden hem de müdürün gayet iyi bildiği şeyler hakkında konuşurken yaptığı vurgulardan dolayı onu sessizce takip eden grup farklı yaşlardaki öğrencilerden oluşuyordu. Bazıları Albano Laziale’deki Turizm ve Ticaret Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu “Nicola Garrone” den gelmişti, diğerleri, daha genç olanları, Torvaianica – Pomezia’daki “Enrico Pestalozzi” İlköğretim Okulu’ndan ve Nemi Ortaokulundan gelmişlerdi.
Müdür “Bu bölgede, şimdi Pomezia şehrinin olduğu yerde, Lavinium kurulmuştu. Eski yerleşim deniz kenarına yakındı ve bu da şehrin karmaşık ve uzun süreli tarihsel gelişiminde büyük bir rol oynadı. Ünlü bir efsane Lavinium’un kuruluşunu, Troia’dan kaçtıktan sonra bu sahillere çıkarak uzun yolculuğunu burada bitiren Aeneas’a bağlar. Halikarnassos(Bodrum)’lu Dionisius ve Tito Livio gibi tarihçiler bundan bahsetti ve Vergilius’nun Aeneas destanı bu geleneğin yayılmasına katkı sağladı. Şehrin ismi büyük ihtimalle Lavinia’dan gelir, Aeneas’ın gelini ve Aborigines kralı Latino’nun kızı. Efsanede ayrıca başka bir ünlü karakter de vardır, Dardanos. Kökeni hakkında başka tezler olsa da, Lazio yerlisi olduğu düşünülen Troia’nın efsanevi kurucusu.
Böylece, Troia’dan kurtulanların buraya ayak basması antik kökenlere ve ev ile ocağı koruyan tanrı olan Peneti’nin anavatanına da bir dönüş oluyordu. Bu yüzden, Lavinium’un kaderinde çok değerli ve önemli nesilleri barındırmak yazılıydı. Aslında Lavinium Roma’nın beşiğiydi, kökenlerinin merkezi. Aeneas’ın oğlu, Ascanio, Alba Longa’nın kurucusu olacaktı ve ondan da Romus ve Romulus gelecekti ki onlar da Roma’yı kurdular. Akabinde Roma, Alba Longa’yı yok edecek fakat Lavinium kutsal mekan olarak saygı görecekti.
Nemi ortaokulundan bir çocuğun soru sormasına kadar öğrenciler bu ilginç hikayeyi sessizce dinlemişlerdi: “O zaman biz dünyadaki en önemli yerlerden birindeyiz… eğer Roma’nın ve bütün imparatorluğun kökeninin olduğu yer burasıysa… aman tanrım!”
Müdür küçük kızın orada olmasından dolayı duyduğu gururu ifade ederken kullandığı vurguya gülerek cevapladı: “Bence de öyle! Kesinlikle, çok ama çok önemli bir yerde olduğumuzu söyleyebiliriz. Ama şimdi gelin özellikle dikkate değer birkaç yer görelim.”
Kısa bir yol gittikten sonra kendilerini bazı yıkıntıların önünde buldular. Müdür grubu durdurdu ve tekrar açıklama yapmaya başladı: “Gördükleriniz M.Ö. 7 de yapılmış bir gömütün kalıntıları, bir liderin, belki de Lavinium kralının naaşını ve eşyalarını koymak için kullanıldı, Aeneas ile ilişkilendirildi, ona adanmıştı ve daha sonra Heroon’a dönüştürülmüştü. Burası şehrin kurucusuna adanmış kutsal bir alan. Mezar oyuğunun üst tarafında şapel karosundan levhalarla kapatılmış, büyük bir ön giriş ve tüften yapılmış anıtsal kapısıyla birlikte, yaklaşık 18 metre yarıçapında bir tepe yükseliyordu.
Halikarnassos’lu tarihçi Dionisius, Rutuli ile Latin arasında, Numico nehri kıyısında yapılan savaşın sonunda Aeneas’ın cesedinin bulunamadığını ve kahramanın ya nehirde kaybolduğunun ya da tanrılar tarafından başka bir yere götürüldüğünün düşünülmesi üzerine onun anısına bir anıtın dikildiğini rivayet eder. Dionisius başka bir ihtimalden daha bahsediyor, onda da bu anıt tepenin aynı Aeneas tarafından savaştan bir yıl önce ölen babası Ankhises’in onuruna kurulduğunu söylüyor. Ama biz yine de devam edelim…”
Heroon’dan kısa bir mesafe uzaklıkta, çocuklar daha başka çok büyük yıkıntıların önüne geldiler.
“Bunlar çok önemli bir tapınma yerinin kalıntıları, 13 arlık bir mabet ki bu da Lavinium’un sıra dışı prestijini yansıtır. Sınırlarının tam olarak belirlenemediği bir kutsal mekândır, burada arkeolojik kazılar sonucu çok sayıda kişisel adak eşyaları keşfedildi. Bu yerin özelliği kuzeyden güneye sıralanan bir dizi tapınağın hizasını ayarlıyor olması, bu tapınaklar yunan tarzı ahşap malzemeden yapılmışlar fakat basamakları Latium’a özgü. Tapınaklar M.Ö. 6ncı yüzyıldan itibaren farklı zamanlarda, genelde hepsi yoğun bir tüften inşa edilmişler, bu tür bir yapı bölgede bulunmuyor ve büyük ihtimalle boyanmıştı. Yüzyılardır uzak diyarlardan hep daha fazla sayıda gelen hacılar için çok önemli olan bu bölge ile ilgili öne sürülen teoriler arasından rahip Indiges’in buradaki türbesi ile ilgili olanı kabul edebiliriz. Aeneas’ın Heroon olarak isimlendirdiği anıt tepeleri daha önce görmüştük.
Müdür konuşuyordu ve güneş yükseliyordu ve hava çok sıcaktı. Birdenbire, grup başka bir alana geçerken, gökyüzünden bir gölge gelerek müdürü ve öğrencileri sardı. “Sonunda bir bulut… serin bir rüzgar!” dedi bir çocuk.
“Ne bulutu? Şuraya bak – diye seslendi bir kız – bu kocaman bir balon … ve tam da buraya iniyor!”.
Bir anda, herkes kafasını gökyüzüne kaldırmış bir şekilde, balonun inişini izliyordu ve biraz sonra içindeki iki kişiyi görmeye başladılar ve balondakiler onlara selam veriyorlardı.
“Bir balon! Hemde tam burada” dedi herkes.
“Sanırım onların kim olduklarını biliyorum” dedi müdür, önemli haberler alacakmış gibi bir ses tonuyla. Çok geçmeden balon grubun yakınlarında yere indi. İçinden yaşlı bir adam indi, o bizim Homer’di ve müdüre doğru koşuyordu: “Biz döndük… geri geldik!”
Müdür endişeli bir tavırla “Neden geri geldiniz?” diye sordu.
“Kesinlikle Aeneas’ı görmem gerekiyor, bu çok önemli” diye bağırıyordu yaşlı adam. Müdür konuşmadan durumu izleyen çocuklara “Endişelenmeyin… Bu Homer, geçmişe yolculuk yapabildiğini söyleyen yaşlı bir adam… garip bir insan, ama iyi birisidir!” dedi.
Homer hiç vakit harcamadı, müdüre ve çocuklara güle güle dedi, Pal’ı balonu ayarlaması için orada bıraktı ve Aeneas’ı aramaya başladı.
3. Aeneas ile Karşılaşma
“Aeneas’ı aramaya nereden başlamalıyım? – diye sordu Homer – Belki eğer ilk karşılaştığımız yere gidersem, onunla tekrar karşılaşabilirim..” diyerek yürümeye devam etti ve denize ulaştı.
Sahil kenarına vardığında, ormanın derinliklerini aşıp gelen ve denizden çokta uzakta olmayan bir lagün oluşturan ırmağı hatırladı.“Numicus ırmağı olmalı!”.
Bu sözleri henüz bitirmemişti ki nehir boyunca gelen bir gemi gördü, bir takım insanlar ortaya çıktı, ve gemilerini güvene aldıktan sonra, dikkatlice etrafa bakmaya başladılar.
Homer “Bu sahneyi daha önce de gördüm, grubun lideri Aeneas olmalı, kral gibi görünmese bile, endişeli görünüyor.” diye düşündü.
Homer gruba daha da yaklaştı böylece Aeneas’ın adamlarına söylediği şeyleri duyabiliyordu. Aeneas bir elinde bir heykel tutuyordu, bu belki de Palladium’du ve “Endişelenmeyin Troia’lılar, tanrılar bize burasının vadedilen yer olup olmadığını söyleyeceklerdir!”.
Bu sözleri söyledikten hemen sonra, aniden, bir mucize gibi, toprağın üstünde bazı pınarlar belirdi. Tatlı bir su akıyordu, etrafındaki bütün toprağı sardı ve bütün insanlar bu sudan içtiler.
“İşte burası! Tanrılar bu suyu bize ihsan etti. Bize yardım eden tanrının onuruna layık bir kurban için hazırlanalım!”
O alanda iki tapınak kuruldu. Birinin yüzü doğuya bakıyordu diğerininki batıya. Güneşin kutsadığı bir yerdi, denize uzak değildi. Orada, Aeneas tanrıya, verdiği su için teşekkür etmek üzere, ilk kurbanını kesti. Bu sırada insanlar o kadar acıkmışlardı ki, masaları yemeye başladılar. Aeneas’ın oğlu, Ascanio, babasına yaklaştı ve hüzünlü bir şekilde: “Ne kötü! Açlıktan masaları yemek zorunda kalıyoruz!” dedi. Ona önem vermeden Aeneas halkına seslendi: “Halkım, yolculuğumuz uzun sürdü. Fakat atalarımızın ve tanrılarımızın anlattığı bütün mucizeler gerçekleşiyor. Aradığımız toprakları bulduk”.
Ardından, üzerinde kurban töreninin gerçekleştirileceği kutsal masayı kurdu. Beyaz bir dişi domuz oradan geçiyordu ve Aeneas kurban için seçilen hayvanın o olabileceğine karar verdi. Domuzu yakalamaya çalıştı fakat bu iş hiç de kolay değildi. Aeneas ormanın içinde domuzu kovalıyordu ve Homer onları izliyordu. Dört bin metre kadar koşmuşlardı, yorgun düşmüşlerdi ve bir anda domuz olduğu yerde durdu ve otuz yavru doğurdu. Aeneas bir rüyasında Tiberino tanrısının ona anlattığı kehaneti hatırladı: otuz yavrulu bir domuz yeni şehrin kurulması gereken yerin işareti olacak.
Kurban törenini tamamlamış ve o yerin güzelliği karşısında büyülenmiş bir halde, Aeneas bulundukları yer hakkındaki düşüncelerini yüksek sesle ilan etti: “Bu yer bana Troia’yı hatırlatıyor, Troia da denizden uzak olmayan bir tepe üzerindeydi, düşman gemilerini yaklaşırken görebiliyorduk, Akhaların, özellikle Odisseus’un gelişine kadar işgal edilmesi kolay olmayan bir yerdi… ve işte burası… burada şehrimizi kuracağız. Troia’ya bu kadar benzeyen bu kutsal yer bizim yüksek surlarımızı görecek ve bu noktada kurban törenimizi gerçekleştireceğimiz bir tapınak kuracağız. Tanrılarımıza şükrediyoruz ve ülkülerimize sadık kalıyoruz”.
Askerler bu yeni haberleri coşku içinde kabul ettiler. Bazıları dizleri üstüne çöküp bir avuç dolsusu toprak aldı ve o toprağı bağrına bastı. Oradaki insanlar yeni bir ülke buldukları için mutluluktan ve aynı zamanda Troia’yı sonsuza kadar kaybettikleri için de üzüntüden ağlıyorlardı.
Bu sırada, Homer kendini tanıtacak cesareti buldu ve Aeneas’a yöneldi: “Aeneas! Cesur Aeneas, beni hatırladın mı?”
“Bu garip giysilerle yanıma gelen yabancı, sen de kimsin? Uzaklaş yoksa seni öldürürüm! Hemen uzaklaş!” dedi Aeneas. Gözleri dehşet saçıyordu ve kalkanıyla vücudunu örtüyordu.
Homer Aeneas’ın gözlerinde önceki karşılaşmalarında gördüğü korkunun aynısını gördü.
Homer düşünüyordu: “İşte o… ve gözleri… geçen sefer yüreğime inmişti. Aeneas benden neden bu kadar çok korkuyor? Ona bir düşmanını mı hatırlatıyorum? – ve kısık sesle devam etti – “Hayır, Aeneas, benden korkma… ben sadece yaşlı bir adamım. Atalarını arayan bir yaşlı adam ve sadece biraz bilgi alabilmek için burada, senin önündeyim. Geçmişte daha önce seninle zaten karşılaşmıştık ve sen bana yine aynı şekilde bakmıştın… şu an yaptığın gibi ilginç bir şekilde… neden? Sana birini mi hatırlatıyorum?”
“Homer’in sözlerinden tatmin olmuş bir halde, Aeneas kalkanını indirdi ve “Evet, hatırlatıyorsun. Sen bana bir düşmanımı hatırlatıyorsun, Troia’da beni neredeyse öldüren bir Akhalı düşman. Onun öfkesinden tanrılar sayesinde kurtulabildim. Adı Theseus idi ve senin gözlerin, yüzünün bir kısmı, onun simasını andırıyor… sen onun akrabalarından biri misin?”
Geçmişim ve kökenim hakkında hiçbirşey bilmediğim için onu da bilemiyorum… ama eğer ona bu kadar çok benziyorsam belki onun ailesinden geliyorumdur… ve eğer onunla karşılaşırsam, daha fazla şeyler öğrenebilirim. Theseus’u nerede bulabileceğimi biliyor musun?
“Hayır, bilmiyorum. Troia savaşı sırasında onu gördüm ve bildiğim kadarıyla o da bu taraflara gelmiş”.
“Peki nereye gitmiş” diye sordu Homer sabırsızca.
“Bilmiyorum, yaşlı adam. Sana yardım edemem.”
“Ya şimdi, ne yapmalıyım? Yıllardır aradığım gerçeğe o kadar yakındım ki!”.
“Tek seçeneğin bir kahine danışmak; uzun seyahatlerim boyunca, bana, burada, yakınlarda, Faunus’un mağarasının bulunabileceği söylendi… orada insanlarca bilinemez olan herşeyi öğrenebilirsin.”
“Peki bu mağara nerede?”.
“Bilmiyorum, ama çok ünlüdür, sana yerini söyleyecek birilerini bulmakta zorlanacağını zannetmiyorum!”
Bunlar Aeneas’ın son sözleriydi, Aeneas bir dakika içinde gözden kayboldu ve Homer kendini şimdiki zamanda buldu.
4. Mağara ve Faunus’un Kehanetleri
Homer, Faunus’un mağarasına nasıl ulaşabileceğine dair biraz bilgi sahibi olabilmek umuduyla, müdürü, Pal’ı ve çocukları bıraktığı yere geri döndü.
Yürürken düşünüyordu: “Bu Faunus hakkında daha önceden birşeyler duymuştum ama… ne zaman… nerede? Ah, evet… Oydu! Uzun bir zaman önceki yolculuklarımdan birinde onunla karşılaşmıştım. Kökenlerim hakkında bana belirgin şeyler söyleyemediğini ve benim de hayal kırıklığına uğradığımı hatırlıyorum.Belki de benim sorum da ona çok karmaşık gelmişti, ama şimdi… eğer ona Theseus hakkında birşeyler sorarsam, bana büyük ihtimalle işime yarar birşeyler anlatacaktır.
Aeneas’ı aramak için yola çıktığı yere vardı ve ilk gördüğü şey Pal’ın yanında bazı ayarlamalar yaptığı sıcak hava balonuydu. Ondan sonra müdürü gördü fakat çocuklardan hiç iz yoktu.
“Merhaba, ben geldim, ama… genç insanlar neredeler?” dedi neşeli bir şekilde.
Müdür, alay eder bir üslüpla, “Çocuklar az önce ziyaretlerini tamamladılar ve okullarına geri döndüler ama… peki sen, Aeneas’ı bulabildin mi sonunda?” diye cevap verdi.
“Tabiki… Onu buldum ve o bana Faunus’un mağarasına gitmemi söyledi. Sen, bu yerler hakkında herşeyi bilen birisi olarak, bana biraz ipucu verebilir misin? Ben daha önceden oraya gitmiştim fakat hatırlayamıyorum…”.
“Sen gerçekten şanslısın, Ben Roma Kaleleri tarafına doğru gidiyorum ve gittiğim yol Faunus’un mağarasına çok uzak değil… eğer istersen, seni götürebilirim… ama önce bölge tarihi hakkında başka bir uzmanın yazdığı çok ilginç bir kitabı almak için Pomezia da birkaç dakika durmam gerekiyor, kitabın adı da: “Pomezia’nın Tarihi Merkezinin Renklerinin Planı”.
“Bugün benim şanslı günüm – diye haykırdı Homer – bu fırsattan zevkle faydalanırım – sonra, Pal’a dönerek – Burada kal ve balonuna göz kulak ol… Ben çok geçmeden dönerim”.
Pal homurdanarak: “Sen hep eğleniyorsun ama ben hep çalışıyorum. Bunun neresi adil? En azından çabuk dön… en son seni neredeyse iki ay beklediğimden daha çabuk olsun...!
Müdür ve Homer arazi aracına bindiler ve ayrıldılar… Roma Kaleleri yönüne doğru yola koyuldular. Kısa bir sürede Pomezia’ya vardılar, müdür Homer’u arabada bıraktı ve yerel idare meclisi sarayına girdi. Çok geçmeden elinde renkli bir kitapla geldi. Kitabı farkedince “Bu güzel bir kitap – dedi Homer, herzamanki meraklı haliyle – neyden bahsediyor?”.
“Bildiğim kadarıyla tarihi binaların ilk hallerinin restore edilmesi yoluyla şehri geliştirmekle ilgili bir rapordan bahsediyor. Bu kitabı dikkatlice okuyacağım… istersen sen de bir göz gezdir”.
Homer kitabın sayfalarına bakmaya başladı, kitabın isminin tekrar edildiği iç sayfa üzerinde durdu ve söylev verir gibi: “Pomezia’nın Tarihi Merkezinin Renklerinin Planı” – tarihi çalışmalar ve teşhis notları…” dedi. İncelemeye devam etti ve ilk sayfalardan dikkatini çeken birinde durdu ve okudu: Pomezia konseyi yönetimi, bazı girişimlerin ve daha iyi bir kontrolün planlanması, renklendirme işlemlerinin uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi, binaların cephelerinin ve konsey bölgesindeki el yapımı sokak döşemelerinin restore edilmesi ve bakımının yapılması yoluyla şehrin imajını geliştirebilecek kentsel görünümün korunması için bir kentsel enstrüman sağlanması yolunda istekliliğini ifade ederek “renk düzleminin başlangıç çalışması”nı 26 Temmuz 2007de onayladı. Tarihi merkez için düzenlenen plan Pomezia’nın tamamen kurulmasını içeren kentsel restorasyonun daha geniş bir girişim için geçici pilot aşamasını gösterir. Mimari, sanatsal, renksel-dekorasyon ve alanda kurulu birimlerin, bölgenin ve insanlarının tarihsel kimliğinin okunması için kültürel mirası teşkil ettikleri, Kuruluş Şehri’nin doğal karakterinin korunması amacıyla göz önüne alınmıştır.
“İlginç, değil mi?” dedi müdür, Homer’in okumasını keserek.
“Gerçekten ilginç. Bölgenin tarihi kimliğinin orijinalliğini koruma gayreti temel bir gerçeklik… aynı şeyi heryerde yapmalılar fakat öyle değil, maalesef – ve devam etti – okumaya devam etmek isterdim fakat, hepsinden önce sana karşı kabalık olurdu çünkü sen araba kullanıyorsun ve dahası, dürüst olmak gerekirse, arabada okumak yaşlı midemi rahatsız ediyor… Okumayı kesmeliyim… bu da şu anlama geliyor, döndüğümde bu güzel kitabın bir kopyasını arayacağım”.
“Eğer geri dönersen, müzede senin için bekleyen bir kopya bulacaksın”.
“Teşekkürler… Teşekkürler… her zaman çok kibarsın!”.
Araba bu sırada Roma Kaleleri’ne doğru gidiyordu. Bir süre sessizlikten sonra müdür: “Şu an gittiğimiz caddenin tarihini biliyor musun?” dedi.
“Doğruyu söylemek gerekirse, hayır, bilmiyorum!”.
“Ee, az çok şu an yol aldığımız rota, eskiden Lavinium’da karaya ayak basılan yerden yukarıya, Colli Albani’ye uzanan gerçekten önemli kutsal bir caddeydi. Yol boyunca, sahilde, yakın zamanlarda Roma Üniversitesi’nin kazılarıyla keşfedilen, Aeneas’ın karaya çıktığı yerde kurulmuş olan Sol Indiges’in ünlü tapınağı vardı. Yol, öğrencilerle birlikte ziyaret ettiğimiz antik Lavinium’un kutsal yerlerini geçerek, Minerva ve Solfatara’nın kutsal yerlerine ulaşıyor. Sonraki yerlerde bugün artık kurumuş olan küçük bir kükürtlü su gölü, mekanı antik zamanlardaki halkın gözünde kutsal kılıyordu. Orada, koyu gri, kasvetli adak sütunları bulundu, M.Ö. IV. yüzyılın sonları III. yüzyılın başlarına tarihlendirildi. “Tria Fata” nın(Üç Peri) kehanet kültüne tanık oldular: Parca, Neuma ve Maurtia, bunlar da Pico ve Faunus kültleriyle bağlantılıydı. Üç sütunla birlikte bir dördüncüsü de Lar Aeneas’a adanmıştı, ki bu Aeneas Indiges, Lavinium’un mabediyle şehrin kurucusu olarak Aeneas’ın efsanesi arasındaki bağlantıyı sağladı. Bu kutsal yol yukarıya, Abanus veya Monte Cavo dağındaki Jupiter Tapınağı’na doğru devam eder, ki onu uzaktan görebiliriz”.
Bu büyüleyici hikayeye Homer’un söyleyebileceği tek şey hissiz bir “Çok ilginç” oldu.
Müdür “Aşağıya inmeye hazır ol, vardık, ben burada kalıyorum” diyene kadar araba birkaç kilometre daha gitmeye devam etti.
“Evet… peki… buradan uzak mı?” diye sabırsızca sordu Homer.
“Hayır… çok değil, şu yönde kır yolundan biraz gitmen gerekiyor… aslında şu an karanlık çöküyor, iyi bir zamanlama değil… belki yarına ertelemek daha iyi olurdu”.
“Endişelenme, uzun bir süredir, daha zor koşullarda seyahat ediyorum, şimdi gidebilirim!”, diye yanıtladı yaşlı inatçı adam”.
“En azından, dikkatli olacağına dair bana söz ver, burada, gece boyunca kolayca yönünü kaybedebilirsin, eğer bir zorluk çıkarsa ilk gördüğün evden yardım iste.”
“Tabiki, tabiki… fakat gerek olmayacak – diye cevapladı ve – sen devam et… buraya kadar bıraktığın için çok teşekkür ederim, ve yol boyunca verdiğin çok ilginç tarihi bilgiler için de… hoşça kal” dedi.
Homer ormanın içine girip kayboldu ve kendisinin kaderi için biraz endişelenmiş olan müdürün görüş alanından çıktı.
Hava gittikçe daha da kararıyordu, kır yolu bozuktu ve bu Homer’in yürümesine hiç de yardımcı olmuyordu. Yaşlı adam birkaç kez tökezledi, şans eseri yaralanmadı, fakat korkusuzca Faunus’un mağarasını arama yolunda duraklamadı. Yürümeye devam etti… 15 dakika… 30 dakika… 45 dakika… gecenin karanlığında hiçbirşey görünmüyordu, ayışığı da yoktu ve Faunus’un mağarasını da bulamamıştı.
“Şimdi ne yapmalıyım? Diye merak etti Homer – keşke müdürü dinleseydim. Etrafta hiçbirşey görünmüyor, herhangi bir kır evinin ışığı bile yok… sığınacak bir yer bulur bulmaz geceyi geçirmek için elimden geleni yapacağım… Yarın aramaya tekrar devam ederim.
Yaşlı adam, karanlıkta neredeyse körü körüne yürümeyi sürdürdü, aniden kayalarda bir oyuk gördü… girebileceği bir oyuk… çok küçük bir boşluktu fakat en azından yere uzanabiliyordu. Bu çok iyi olmuştu, hem yer de çok yumuşaktı, bir mağara için ilginç, ama çok da önemsemedi. Çok zor geçen gün boyunca yorulmış olan kollarını bacaklarını dinlendirirken başından geçen şeyleri düşünüyordu. Düşünceler, yaşlı adam derin bir uykuya dalmaya ve rüya görmeye başladığı sırada çabucak keskinliğini yitirdi.
Rüyasında, yine bir mağaranın içindeydi ve karanlık çok yoğun olduğu için hiçbirşey göremiyordu. Korku onu ele geçiriyordu. Aniden bazı sesler duydu ve ciğerlerini yırtarcasına bağırdı:
“Kimse var mı?”. Sesi uzak yankılarla karanlığı parçaladı ama cevap yoktu.
“Fakat bu mağaranın büyüklüğü ne kadar?” diye düşündü. Çıkışı belli edebilecek kadar ışık arayarak etrafında döndü durdu fakat hiçbirşey bulamadı.
“O kadar da uzak olamaz”, dedi ve elleriyle duvarları yoklayarak yürümeye başladı. Ne sağda ne solda hiçbirşeye dokunamıyordu. Uzakta, cılız bir ışık onu canlandırdı.
“Çıkış!”.
Gittikçe daha hızlı yürümeye başladı fakat o yaklaştıkça ışık kayboluyor gibi görünüyordu. Korkuyordu, nefesi kesilerek durdu.
“Nereye koşuyorsun” dedi derin bir ses.
“Sen de kimsin” diye sordu Homer, korkudan deliye dönmüştü.
“Hadi ama! Bana birşeyler sormak için gelmedin mi buraya?” ses ona çok yakından gelmeye başladı. Yaşlı adam konuşan gölgenin çok yakınında olduğunu farketti. Cılız bir ışık vardı, bu yüzden, kiminle konuştuğunu anlaması zordu: görünüşüne bakılırsa bir çocuk olabilirdi, ama sesi yaşlı bir adamın sesiydi. “Hadi ama, korkma, bana istediğini sorabilirsin?.
Tam o anda Homer Faunus’un önünde durduğunu anladı, Theseus hakkında ona bilgi verebilecek olan kahin!
“… Saygıdeğer efendim, daha önce size kendi kökenim hakkında soru sormak için burada bulundum fakat maalesef bana yardımcı olamadınız…”.
“Sana yardımcı OLAMADIM MI?” Faunus Homer’in sözünü kesti – “yardımcı olmak İSTEMEDİM!!! Tanrılar senin kendi kökenini bilmeni istemediler… bunu kendin anlamalısın, uzun yolculuğun boyunca… hatırla, zavallı adam!!!”.
“Lütfen beni affedin, affedin beni efendim… niyetim sizin yeteneklerinizi küçümsemek değil, düşüncelerimi yanlış bir şekilde ifade ettim”, diye saygılı bir şekilde cevapladı.
“Tamam, özrünü kabul ediyorum, fakat şimdi, lütfen, benden ne istediğini söyle”.
“Şey, Ben… Theseus hakkında birşeyler bilmek isterdim, Troia savaşından sonra buralardan geçti. Bazıları bana benzediğini söylediler, hem belki, eğer onunla karşılaşabilirsem, kendi geçmişim hakkında daha fazla şey öğrenebilirim”.
“Theseus hakkında hiçbir fikrim yok, sana söyleyebileceğim tek şey, Ippolito hakkında, onun oğlu. Buradan çok uzak olmayan bir yerde kutsal bir yer kurdu, adı NEMI.
“Güzel – dedi Homer, mutlu olmuştu – bu şehrin tam olarak nerede olduğunu biliyor musunuz? Sizce Ippolito bana yardım edebilir mi?
“Vaktin doldu!” dedi gölge, ışığın geldiği yöne doğru hızla gözden kaybolurken.
“Hayıııııır! Diye bağırdı Homer ve peşinden koşmaya çalıştı.
Koştu, koştu fakat onu yakalayamadı. Sanki uçuyordu. Yer ayağının altından kaybolmuş gibi görünüyordu. Bağıramıyordu bile. Çığlığı boğazına takıldı ve derin bir boşluğa düştü…
Homer sıcaktan bunalmış, terlemiş bir halde uyandı, nefessiz kalmıştı. Uyandı ve zihni çalışıyordu, Faunus’un mağarasında uyumuş olduğunu fark etti, geçen gece şans eseri bulduğu yerdi. Üzerinde uyuduğu yumuşak şeyin oraya daha önce birisi tarafından bırakılmış bir koyun derisi olduğunu anladı. O gece gerçekten şanslıydı, ve sonunda tanrıların ona yardım etmek istediğini anladı.
Ünlü efsaneyi hatırladı: “Faunus’un mağarasında, koyun postu üzerinde uyuyan kişi, kendi sorularının cevaplarını bulur.”
5. Idi Nemorensi
Mağaradan çıktıktan hemen sonra, Homer’un tek bir niyeti vardı, oda Nemi’ye gitmekti. Odun taşıyan bir kamyonette kolayca yer buldu. Sürücü sessizdi, fakat bu önemli değildi, en önemli şey Nemi’ye varmaktı.
Sürücü birden: “Üzgünüm iyi adam, fakat seni doğruca Nemi’ye götüremem… Eğer bu ormanı geçersen daha çabuk varırsın… bu yönde devam et” dedi.
Homer adamla vedalaştı ve görkemli bitkilerin içine doğru yürüdü. Biraz yürüdükten sonra, büyülü bir yerde olduğunu düşündü ve etrafına bakındı, önünde suları güneş ışığını yansıtan küçük bir göl vardı. Rüyadaymış gibi hissetti, göl, gizli hazineleri parlayan küçük bir açık kutu gibiydi; kocaman geçilemez ağaçlarla çevrelenmişti. Bitkiler renkliydi: o kadar çok şarmaşık, yabani asmalar, güller, zeytinler, fındık ağaçları vardı ki! Orman altı bitkileri de eğrelti otlarından, menekşelerden, buhurumeryemlerden, çobanpüsküllerinden oluşuyordu. Her yerde akçaağaçlar, kayınlar, kestaneler, ıhlamurlar ve dişbudak ağaçları vardı. Yavaşça yürürken, nilüferlerle ve salkımsöğütlerle dolu küçük çağlayan nehirler ve geniş alanlar gördü.
Gölün kıyısında yürüdü ve farketti ki göl bir krater şeklindeydi. Eskiden buranın aktif bir volkan olduğunu hatırladı. Birden, kıyıda, suya balık ağını atan bir balıkçı gördü, yaklaştı ve adama sordu: “Afedersiniz, tam olarak neredeyim?”
Balıkçı ona baktı. Yüzü kırışıklıklarla doluydu, gözleri siyah ve derindi, bakışları yoğun… Homer bu gizemli adamdan etkilenmişti… zamanın buğusundan çıkıp gelmiş gibi görünüyordu. Bulundukları yerin ismini hürmetli bir sesle telafuz ederek “Nemi’deyiz” dedi.
“Nemi’de olduğuma inanamıyorum! Ünlü Nemus!” diye haykırdı Homer, Tanrıça Diana’nın kutsal mekanının gözlerinin önünde durmasına hayran kalarak.
Balıkçı devam ett: “Eski insanlar gibi, Lazio’nın ilk yerlilerinin de, animistik kültleri vardır. En önemlilerinden biri de tanrıça Diana idi, tam burada yapılmıştı, Nemi’nin göl havzasında”.
Homer, hikayeden mest olmuş bir şekilde, bilgiye susamış bir çocuk gibi adamı takip etti.
“Diana, ismi ışığa bağlı olan latin tanrıça, avcılığın ve ormanın tanrıçası, yeraltının tanrıçası ve doğumun koruyucusu olarak büyük saygı görürdü. Eskiler, kuşaktan kuşağa Agamennon ve Klitemnestra’nın oğlu Orestes’in onun kültünü İtalya’ya getiren kişi olduğunu aktardılar. Annesini ve sevgilisi Egisto’yu öldürdükten sonra, Aulis’e kaçtı; orada geçen süre zarfında Artemide Taurica’nın rahibesi olmuş olan kızkardeşi Iphigenia’yı buldu. İmgeyi çaldı ve Kersoneso Taurico’nun kralı Toante’yi de öldürdükten sonra İtalya’ya sürüldü, Siracusa’ya yerleşti, orada Artemis’e bir tapınak adadı ve en sonunda Ariccia’ya taşındı. Nemi gölünün kıyısına Artemide Taurica yı ve onun kanlı kültünü getirdi. Bu kült, kendi tapınağında yabancıların kurban edilmesini gerektirir”.
Homer sordu: “Neden tam olarak burada?.
“Eski insanların fikrince – yaşlı adam devam etti – bu bölge en büyük tanrıçaya adanmış büyülü ve kutsal bir yerdi. Burada Alpus (Albus olarak değişti) adında buharlı bir dağ yükseldi ve onun tam altında, kutsal ormanın olduğu küçük bir vadi vardı: Nemus, Orestes’in annesi Diana’nın, bereket tanrıçasının ve tabiat ananın krallığıydı.
Nemus antik zamanlardan beri her yolculuğun varış noktasıydı. Burada Diana’ya büyük bir tapınak kurulmuştu ve burada çok ünlü ve önemli törenler yapılıyordu. Hatta, Augusta’nın şairi Properzio, ağıtlarından birinde, kadınların Diana’nın ormanına, onun kutsal Mart balıkları gününde meşaleler getirme geleneğini anlatır.
Ovidius, “Sevme Sanatı”nda bu alanı tarif eder: “İşte Roma’nın yakınlarında, kutsal ormanında Diana’nın tapınağı, ve cani ellerdeki kılıçlarla tutulan ilahi güç…”
Homer etrafa bakarken dikkat etti, balıkçıya birkaç soru daha sormak için döndü fakat o, ortaya çıktığı gibi, kaybolmuştu… Belki geçmişe ait hayallerinden birinde onunla tanışmıştı, fakat farketmemişti.
Homer geçmişe ait anıları muhafaza eden büyülü ve kutsal bir yerde olduğuna inandı ve sessizlik ona geçmişi hatırlatıyordu. Karanlık çöktüğünde Homer kökenini arama yürüyüşüne devam etmeye karar verdi… orada olabilirler miydi?
Yavaşça yürüdü. Sık ormana girerken bazı sesler duymaya başladı ve bazı şarkılar. Böylece dallara ayrılan bitkilerin içinde yürümeye devam etti, devasa bir yapı vardı; bu çok büyük bir tapınaktı. Homer tekrar geçmişte olduğunu anladı ve ses çıkarmamaya çalışarak yavaşça tapınağın yanına doğru yürüdü. Ortasında iki Dor tarzı kemerle büyük bir platform gördü. Kemerlerden birinin bir dizi kırmızı sütunları vardı, diğer sütunlar griydi; aralarında beyaz mermerden yapılmış bir çok heykel de vardı. Yaklaştı ve etrafa baktı, rahiplerin odalarını gördü, hacıların katlarını, termal hamamlar ve hatta bir sahne. Ormanın tanrıçası Diana’nın tapınağının önündeydi!
Hediyelerin sunulduğu odalara daha da yaklaştı ve tam ulaşacaktı ki, cenaze ayinine benzer bazı sesler duydu, bir sütunun arkasına saklandı ve tanrıçanın heykeline doğru yürüyen kadınlar gördü. Ona adak olarak getirilmiş hediyeler, mezar için “Ex voto” ve takılar. Doğumun koruyucusu Diana’ya dualar ederek yavaşça ileri doğru gittiler. Bir anda başını döndüren yoğun bir esans ve çiçek kokusu hissetti ve hayali değişti.
Şimdi önünde kral görünümlü bir çok adam vardı ve hararetli bir şekilde tartışıyorlardı: “Sevgili arkadaşlar… Romalılar ilerliyor ve çok geçmeden buraya varacaklar… ya onlarla yüzleşmeye hazır olmalıyız ya da bize boyun eğdirirler, aynen sahildeki diğer halklara yaptıkları gibi”.
Homer anladı ki, kararlarını vermek üzere Nemi’nin kutsal ormanında toplanmış olan Latin halklarının önemli bir toplantısına tanıklık ediyordu. Halikarnassos’lu tarihçi Dionisius’un yazılarından birinde Latin Birliği’nin şehirlerinin Albalonga önderliğinde Antemnae, Ardea, Aricia, Babento, Bovillae, Cabum, Cora, Carvento, Circei, Corioli, Corbio, Fidenae, Gabii, Labici, Lanuvio, Lavinium, Laurento, Nomentum, Norba, Praeneste, Pedum, Querquetulum, Satricum, Scaptia, Setia, Tellenae, Tivoli, Tusculum, Tolerium ve Velletri olduğunu yazdığını hatırladı. Orada olduğunu farketti, onların arasında, tarihin o önemli anında…
6. Ippolitus
Birdenbire, o hayal kayboldu ve Homer gölün kıyısında bir başına kaldı. Şafak söküyordu. Bu bir rüya mıydı yoksa, yine geçmişte mi yaşamıştı? Soğuktu, buzlar beyaz bir örtü gibi herşeyi örtüyordu, sanki kar yağıyor gibiydi! Ağaçların dalları arasında uçusan kuşlar dışında hiçbirşey görünmüyordu; Homer etrafına bir göz gezdirdi. Görebildiklerinin hepsi sessizce aşağı doğru akan bir su ve onu çevreleyen kuytu ormandı ve beyaz bir sis tabakası gölden o yana doğru geliyordu. Daha dikkatli bakarak, gece boyunca gördüğü hayalleri düşündü ve farketti ki o sular ona bir çok fantastik hikaye anlatabilirdi.
Üşümeye ve kendini yalnız hissetmeye başladı, Pal’ı özlüyordu, balonu olan arkadaşını… eğer onu Pratica di Mare’de bırakmasaydı şu an onunla birlikte olabilirdi… döndü ve omuzunun üzerinden baktığında tepenin yükseklerinde küçük bir köy olduğunu gördü... bu köy Nemi olabilirdi. Oraya gitmeye ve sorularına bazı cevaplar bulmaya karar verdi. Ormanda yürüdü ve tepenin eteklerini dolaşan bir patikaya ulaştı. Patikanın taşlar, çukurlar, çalılar gibi engellerden dolayı tehlikeli olmasına rağmen devem etmeye karar verdi.
Yürürken, hasat sepetleri taşıyan insanlarla karşılaştı; sepetlerin içlerine baktı ve kırmızı, kokulu ve sulu meyveler olduğunu gördü, bunlar çilekti. Sahiplerinden biri meyvelerin tadına bakmak isteyip istemeyeceğini sordu. Homer kabul etti ve kadınlara o hasat sepetlerini taşıyarak nereden geldiklerini sordu.
Çok büyük bir önlük giymiş bir bayan Homer’e, o çileklerin tüm dünyanın en ünlü çilekleri olduğunu ve tepenin üzerindeki Nemi köyünde yetiştiğini söyledi. Köye özgüydü ve tüm dünyada bilinen bir üründü. Tatlarına baktıktan sonra, Homer Nemi’ye doğru tepeyi tırmanmaya devam etti. Oraya vardığında büyük bir alan gördü. Futbol oynayan çocuklar ve cılız bahar güneşinde banklarda oturup güneşlenerek sohbet eden yaşlı insanlar vardı.
Homer onların yanına gitti ve “Afedersiniz, burası Nemi’nin ana meydanı mı?” diye sordu. Yaşlı bir kadın dikkatlice ona baktı ve “Sizi daha önce Nemi’de dolaşırken hiç görmedim. Siz kimsiniz?” diye cevapladı.
“Bayan, benim adım Homer. Gölün yanındaki küçük patikadan geldim ve o zorlu tırmanıştan sonra, şu an çok yorgunum. Sizinle birlikte oturup size Nemi’nin tarihsel bir karakteri olan Ippolito hakkında birkaç soru sormamın bir sakıncası var mı? Bana burada sorularıma cevap bulabileceğimi söylediler. Peki, siz bana biraz bilgi verebilir misiniz ya da bu konuda nereden yardım alabileceğimi söyler misiniz?”.
Yaşlı kadın meraklı bir şekilde ona baktı ve “Siz gerçekten şanslısınız. Nemi’deki en bilgili insan benim. Bu ünlü Ippolito hakkında sana herşeyi anlatabilirim!...
… Herşey yüzlerce yıl önce trajik bir olayla başladı… tanrılarla insanların arkadaş oldukları zamanlarda. Herşey Yunanistan’daki Atina şehrinde oldu. Atina’da, genç, yakışıklı ve dürüst bir çocuk yaşardı. Adı Ippolito idi, Atina’nın kralı Theseus’un oğlu. Ippolito spora çok düşkündü. Eğitmeni, iyi bir at binicisi olan Kitone idi. Ippolito zamanının çoğunu ormanda avlanarak geçirirdi. En iyi ardaşı Artemis veya Diana olarak adlandırılan bakire avcıydı. Diana’nın arkadaşı olmaktan dolayı o kadar gurur duyuyordu ki, bütün kadınları hafife alıyordu. Kadın güzelliğine karşı olan ilgisizliği Venüs’ün sinirine dokundu. Venüs üvey annesi Fedra’yı ona aşık ederek onu cezalandırdı. Ne kadar ilginç bir durum olduğunu anlıyorsunuz değil mi? – dedi yaşlı kadın – Ippolito Fedra’nın aşkını reddedince, o da Ippolito’yu kendisini Theseus’un önünde küçük düşürmekle suçladı. Theseus Fedra’nın Ippolito’yu lanetleyen ve iftira atan yalanlarına inandı ve daha sonra, babası Poseidon’dan Ippolito’nun ona yaptıkları için intikam istedi. Bir gün, Ippolito Sarande Körfezi’nin kıyıları boyunca faytonuyla dolaşırken, sulardan bir canavar atları korkutarak çıktı ve atlar korkmuş bir halde şaha kalkarak Ippolito’yu faytondan düşürdüler ve Ippolito atların kaçışı yüzünden sürüklenerek öldü. Ama, Ippolito’yu çok seven Diana, Asklepio adında bir doktoru ikna ederek iyileştirici bitkileriyle Ippolito’yu tekrar hayata döndürmesini sağladı. Jüpiter, bir ölümlünün bir doktorun iksiri sayesinde ölüm krallığından kurtulmasından dolayı çok sinirlenmişti. Bu yüzden doktoru Ade’ye atarak cezalandırmaya karar verdi. Diana Jüpiter’in göremeyeceği bir şekilde Ippolito’yu büyük bir bulutun içine saklamayı başarmıştı. Ippolito’nun yüzünü değiştirerek daha yaşlı görünmesini sağladı ve onu olabildiğince uzağa taşıdı. Nemi vadisine vardılar. Burada, Ippolito Egeria adında bir su perisine verildi, orada başka bir isimle yaşamak zorundaydı: Virbio, Rex Nemorensis. Ormanda kalmak zorundaydı. Buradaki kutsal ormanda, sonsuza kadar, kültün koruyucusu ve rahibi olmaya mahkum olmuştu. Böylece, Ippolito – Virbio, Diana’nın su perisi olan Aricia ile evlendi. Bir oğulları oldu. Adı babası gibi Virbio idi. Büyük Latin şairi Vergilius’un anlattıklarına göre, Virbio annesi tarafından Latinlerin yanında Aeneas’a karşı savaşması için gönderilmişti.
Aeneas Troia’nın yangınından oğlu Ascanio ile birlikte kaçmıştı; Numico ırmağının yakınlarında şu anki Pratica di Mare’de karaya çıktı. Daha sonra orada Latin kralı ile karşılaştı. Kral, Aeneas’a karşı gayet kibardı. Ona karısı olması için kızı Lavinia’yı verdi. Daha sonra, Aeneas, Ardea, Aricini ve diğer Latin halkarının arkadaşları olan Rutuli ordusu ile savaştı. Aeneas savaşı kazandı ve diğer halklarla kaynaşmaya başladı. Aeneas’ın ailesinin kökenleri bu topraklardadır, aslında onun oğlu Ascanio, AlbaLonga’yı kurmuştur… Roma’nın annesi”. Yaşlı kadın bu güzel hikayeyi anlatmayı bitirdi ve bir süredir konuşmamış olan Homer’e baktı. “Bu yerlerin antik zamanlardan beri kutsal ve büyülü olmasından dolayı Ippolito’nun ne kadar önemli olduğunu anlayabiliyor musun? Bugün bile, Diana burada yaşar ve Hıristiyan şehidi olan Aziz Ippolito, her 13 Ağustos’ta tekrar çağrılır, bu Diana’nın günüdür ve Idi Nemorensi dedir.”
Böylece, Homer şimdi herşeyi anlamıştı: belkide kökenini öğrenmeye yaklaşıyordu. Yaşlı kadına teşekkür etti ve Nemi’yi dolaşmaya başladı… Byron’ın Belvedere terasından Nemi’yi seyretmek kadar güzel bir şey yoktu.
Meydanda futbol oynayan ve bağrışan çocukların yanından geçti ve demir korkuluklara baktı.
Bütün evlerin göl manzaralı tepeye yığılmış olduğunu gördü, köyün büyük bir kısmını ağaçlar kaplıyordu, gölün suları temizdi ve gümüş gibiydi, Sanki Diana’nın gözü ona bakıyordu. Bu sırada kilisenin çanları mutluluk verircesine çalmaya başladı.
Homer bu güzelliğe bakakaldı ve Diana’nın, büyük tanrıça ve ormanın kraliçesinin kendi krallığını, Nemi’yi burada kurmasının nedenini anladı.
Ama, istediği bilgileri alamamıştı ve birden gölün kıyısındaki eşsiz bölgeyi gezip görmeye karar verdi. Böylece güneş gölü kızıla boyayarak batarken, birkaç saat önce tırmandığı küçük patikadan aşağı inmeye başladı.
7. Altın Dal Efsanesi
Sabahın acı soğuğu Homer’i uyandırdı.
“O kadar yorgundum ki farkında olmadan bu ağacın altında uyuyakalmışım! – bunlar yaşlı adamın ilk düşünceleriydi – Şimdi tekrar kendime geldim ve arayışıma devam edebilirim.”
Soğuktan ve kırağıdan kaçarak sığınacak bir yer bulmak için ormana dalmaya karar verdi. Adım adım, bir geçide yakın bir yerde küçük bir düzlüğe ulaştı ve mantar toplayan adamlar gördü. Homer onlara yaklaştı ve içlerinden birine sordu: “Afedersiniz, bana bu yer hakkında birşeyler söyleyebilir misiniz?”.
Eski püskü bir kaban giymiş olan yaşlı bir adam ona baktı ve cevap verdi: “ Bence eğer ünlü Roma Kaleleri’ni bilmiyorsanız, gerçekten buralı değilsinizdir”.
Başka bir yaşlı adam ona baktı ve, zayıf bir ses tonuyla, birilerinin onu dinlemesinden korkar gibi: “Eğer buralı değilseniz, büyük ihtimalle bizim küçük ve kutsal vadimizde yaşatılan tehlikeli ritüellerden de haberiniz yoktur. Geçmiş yüzyıllardan beri yanına kimsenin yaklaşmasına izin vermeyen Rex Nemorensis’in koruduğu kutsal ağaçtaki altın dal hakkında süregelen bir kült vardır. Dalı koparabilen kişi Rex i öldürebilme imkanına kavuşur ve eğer öldürürse ölüler dünyasına gidebilir. Giriş ağacın yanında bir mağara gibidir, dal olmadan kimse giremez. Sadece kaçak bir köle, düelloda Rex’e meydan okuyabilir, böylece özgürlüğüne kavuşabilir fakat buraların kralı olarak Nemus da kalmaya mahkum olur, sırası gelince başka bir kölenin kendisini öldürmek için uğraşmasını bekler”.
Homer bu sözlerin anlamını gerçekten de anlayamadı, başka açıklamalar da duymak istedi, ama o insanlar onunla daha fazla ilgilenmediler ve ona başka bir şey anlatmak istemediler. Böylece o da o ilginç gruptan ayrılıp cevapları kendi bulmaya karar verdi. Diana’nın tapınağının olduğu yönde ormanın kalbine giden patikayı takip etti. Yürürken, koşan bir adama denk geldi. Kısa bir tunik giyiyordu ve ayaklarında sandaletler vardı, aynen antik Yunanlılar gibiydi, telaşlıydı, ellerinde ve yüzünde yaralar vardı. Homer adamın sürekli dönerek omuzunun üzerinden geriye baktığını farketti. Şüphesi kalmamıştı, yine oluyordu, yine geçmiş hayallerinden birini yaşıyordu!
Homer adamı durdurdu ve sordu: “Söyle bana genç adam, neden bu kadar hızlı koşuyorsun? Neden korkuyorsun?”.
Korkmuş bir şekilde koşan adam cevap verdi: “Kaç, ilerleme, çünkü kaderini Rex belirleyecek!”. Bundan başka bir şey söylemedi ve Homer’in görüş alanından hızlıca kayboldu.
“Kahretsin, - diye düşündü yaşlı adam – antik çağların Diana’nın kültünün koruyucusu ünlü rahibinin tam yakınlarındayım.” Sonunda ünlü Rex Nemorensis ile karşılaşacak olmanın verdiği merakla sık ormanın içinde ilerlemeye devam etti, korkuyordu, Rex kana susamış bir din adamıydı. Ama yine de, bütün sorularına bir cevap bulabilme arzusu bu korkudan üstün geliyordu. Uzun bir süre yürüdükten sonra, Homer kayaların içinde bir yol gördüğünü farketti, çalılarla ve geçen yıllar boyunca biriken yosunlarla kamufle olmuştu.
Homer yaşlı adamın sözlerini yeniden düşündü, yaşlı adamın bu gizli yol hakkında söylediklerini hatırladı, ölülerin krallığına giriş. Homer kayaların arasındaki bu yolun ne olduğunu görmeye niyetliydi, bu yol gerçekten o kadar korkulan, ve aynı zamanda saygı ve merak uyandıran dünyaya giriş yolu muydu? Bu yüzden devam etti. İçeriye girerken, yan tarafında parlayan bir şey gördü: fakat bu şey ne gümüştü ne de altındı, dikkatini cezbeden basit bir bitkiydi. Dünya çapında gezdiği yerlerde daha önce hiç bu kadar parlak meyveleri olan benzer bir bitki görmemişti. Homer bir meyve kopardı ve hemen yanında bir taş olduğunu gördü. Üzerinde bazı şeyler yazılıydı: “Kutsal altın dalına sahip olabilmek tanrının isteğine bağlıdır. Tanrı, koruması altında olan kişinin teşebbüsünü kutsar ve bu kişi kutsal ağaçtan altın dalı koparmanın nadir ayrıcalığına sahip olacaktır.”
Bu sözleri okuduktan sonra, Homer, Rex ile karşılaşma anının geldiğini düşündü, Ippolito ve sonunda kökenine dair birşeyler sorabilme anının. Bu yüzden altın dalı alarak yola koyuldu. Geçen geceki maceranın sahnesine, yani Diana’nın tapınağına doğru yürüyordu. Hep düşüncelerinde boğulmuş olarak, yine kendini muhteşem anıtın önünde buldu. Ağaçlarla sarmalanmış tapınağa hayranlıkla bakıyordu. Gölgenin içinde büyüyen bir figür gördü; dost bir bakışı vardı, gri saçlar, sıskaydı, fakat kalın kemikleri vardı: sarı bir tunik giyiyordu, sol elinde de bir kılıç tutuyordu. Homer’i görünce durdu, bir ağacın karşısına çekildi ve sonra Homer’a yaklaştı ve “Sen de kimsin? Tehlikede olduğunu biliyor musun?” dedi.
Homer silahsız olduğunu kanıtlamak için çıplak ellerini gösterdi. Kötü bir niyetinin olmadığını söyledi ama diğeri: “Sana inanmıyorum, buraya birçok insan beni öldürmek için geldi.” diye cevapladı. Homer korkmuş bir şekilde cevap verdi: “Bana iyi bak, ben kaçak bir köle değilim, ama uzun bir süredir bulamadığım doğruları aramaya devam eden yaşlı bir adamım. Benden korkma, sadece tanrıça Diana’yı onurlandırmak ve din adamlarıyla konuşmak istiyorum”.
Rex cevap verdi: “Bana yaklaşma pişman olursun!”.
“Tamam sana yaklaşmayacağım ama sadece bir dakika beni dinle. Eğer sen Theseus’un oğluysan bilirsin ki hep zalim kaderimin kurbanı oldum: bütün ölümlülerden farklı olarak, geçmişte herhangi bir çağa dönme ve bazı adamlarla karşılaşmak gibi sıradışı bir özelliğim var. Bunu bilerek uzun süredir yolculuk yapıyorum ve o kadar çok insanla tanıştım ki, ama hiçbirşey, hiçbir cevap alamadım. Fakat, bir ara, geçmişe yolculuklarımın birinde Büyük Aeneas ile tanışmıştım ve bana baban Theseus’a benzediğimi söyledi. Bu yüzden sizin soyunuzdan geldiğimi düşünüyorum ve Faunus’un yardımları sayesinde, seni aramaya başladım. Bana yardım edebilir misin? Benim hakkımda bir şey biliyor musun?”
Evet, ben oyum, Ippolito, ama senin hakkında hiçbirşey bilmiyorum… çok fazla insanı tanıdım ve sonra çok fazlasını unutmak istedim… önünde gördüğün adam senin aradığından bayağı farklı olan bir Ippolito!”.
Homer neredeyse yalvararak: “Senin değişmenden dolayı üzgünüm ama benim sorunumu anlayabilirsin… Bana faydalı bilgiler veremesen bile en azından kiminle görüşmem gerektiğini tavsiye edemez misin?”
Aciz ve sorunlu yaşlı adamın haline acımış bir şekilde, Rex kafasını salladı ve “Bildiğim tek şey, ne zaman bizden birileri karmaşık birşeyleri öğrenmek istese, yardım sadece Dardanos’tan gelir, o bizim bütün ailemizin babasıdır!”.
“Dardanos?” – dedi Homer – ama onu nerde bulabilirim?”.
Rex aniden güçlü rüzgarın yaprakların savurduğu bir anaforda, yürek parçalayıcı bir çığlıkla ortadan kaybolduğunda, yaşlı adam sorusunu henüz bitirmemişti.
8. Dardanos’un Peşinde
Homer tekrar arayışına devam etti, aklında Nemi gölünün büyülü hatırası vardı ve özellikle de Ippolito’nin sözleri sürekli aklına geliyordu: “Sana cevaplarını verebilecek tek kişi Dardanos, hepimizin atası”. O sözleri duymaktan memnun olmuş bir halde, “Ama Dardanos’u nerede bulabilirim? Dardanos beklenmedik bir şekilde karşıma çıkan bir figür.” diye söylenirken, Homer kendini cennetin yedinci katında gibi hissediyordu.
Sürekli düşünüp duruyordu, Nemus’ta, büyülü Nemi gölünde, sorularına hiçbir cevap alamadan yakın zamanlarda ziyaret ettiği yerler hakkında bilgi edinmeye çalışmıştı. Birşeyler keşfetme gerekliliğinin baskısı altında, Homer, yorgunluktan bitkin düşene kadar durmadan yürüdü, büyük bir meşe ağacının altında uyudu ve hayallere daldı.
Soylu görünümlü bir adam ona göründü, büyük bir kayanın üzerinde oturuyordu. Homer dikkatlice ona yaklaştı. Adam birisinin yaklaştığını hissederek kafasını salladı, yukarı baktı ve yaşlı adamı gördü.
“Kim o?” diye sordu adam.
Homer bir süre sessiz kaldı ve acıklı bir şekilde “Ben geçmişi bilen fakat kendisi hakkında hiçbirşey bilmeyen yaşlı bir adamım, ancak adımı bilebiliyorum… Homer. Bu benim trajedim! Bana cevap verebilecek olan tek kişi Dardanos, ben onu arıyorum… ama bulamadım”.
Homer’in ses tonu ve umutsuz ifadeleri adamı yumuşattı ve adam: “Sen şanslısın, adamım. Ben Crano, Dardanos’un babası. Sana söyleyebilirim ki oğlum tarihte önemli bir konuma sahiptir, özellikle doğunun ve batının kaderinde, güçlüdür ve herşeyi bilir, o kadar uzaklara seyahat etmiştir ki izini ben bile kaybettim.” dedi.
Homer kafası karışmış bir halde cevap verdi: “Biliyorum… Biliyorum… ama sen bana gerçekten yardım edemez misin…?”
“Sıradan ölümlülerin bilmedikleri şeyleri sana anlatamam, sadece Oracle ve Auruspeces bilebilir…!”
Homer onu durdurdu: “Nasıl sadece Oracle ve Auruspeces?… o zaman Faunus da bilebilir mi?”
“Kesinlikle, Latin kralının babasını tanıyor musun?”
“Ee, evet, tanıyorum. Onunla birkaç kez karşılaştım, ama gerilimli zamanlardı, çok iyi hatırlamıyorum… tek bir düşünce bile beni endişelendiriyor!”.
“Ama eğer sana yardım edebiliyorsa, ne olduğunu düşünmekten çekinme… görevini düşünmelisin! Korkusuzca git… ama damarına dokunmamaya dikkat et. Senin de bildiğin gibi, ilginç bir insandır… bütün bu antik mitler gibi. Şimdi git, zamanını boşa harcama”.
Homer cevap veremedi çünkü bir anda uyanmıştı. Zihninde halen o sözleri duyuyordu…Faunus… Faunus… Kahretsin!... Tekrar Faunus’a dönmeliydi…!”
Cesaretini topladı ve tekrar Faunus’un mağarasına doğru gitti.
Oraya vardığında, etrafı incelemeye başladı: boştu. Sonra anladı ki, eğer tekrar Faunus’la karşılaşacaksa, uyuyakalması gerekiyordu. Mağaranın içinde bir köşeye oturdu ve başını cilalı bir taşın üzerine koydu… koyun postu hala yerdeydi… biraz geçtikten sonra uyumaya başladı ve geçmiş anılarından birşeyler gördükten sonra, sonunda Faunus ona göründü. Onu farkettiğinde kahin kızmış bir şekilde iç geçirdi: “ Yine sessizliğimde beni rahatsız mı ediyorsun? Ne istediğini çoktan biliyorum o yüzden zahmet etme konuşmak için… Seninle daha fazla vakit harcamak istemiyorum…”. Henüz cümlesini bitirmemişti ki, arkasında, yumuşak hatlarla bir figür belirmeye başladı, gittikçe daha görünür hale geliyordu… Dardanos olmalıydı.
9. Türkiye ile İtalya arasındaki bağ: Dardanos, antik zamanlardan günümüze
Ünlü mitolojik karakter Dardanos hakkında, birbirine bağlı birçok teori vardır.
Bazı tarihçilere göre, Dardanos’un kökenleri Büyük Tufan’a kadar gidiyordu; Giacomo Lauro tarafından onyedinci yüzyılda yazılmış bir rehber kitapta anlatıldığına göre, Nuh peygamber, Tiber ırmağının ağzından yelken açarak, Straw ırmağı boyunca ilerledi, Chiana vadisine girdi ve bu bereketli yeri İtalya’daki her yerden daha fazla sevdiği için burada kalmaya karar verdi. 30 yıl burada kaldı. Tufandan kurtarılarak Nuh’un soyundan gelenler, o zaman ki “ab imbribus”, “Imbri” olarak adlandırılan halkın kökeni oldular, daha sonra bu isim kabaca Umbri oldu. Oğullarından biri olan Crano, bölgenin bereketini ve konumunu sevdiği için, Büyük Tufan’dan ikiyüzyetmişüç yıl sonra, orada Cortona şehrini kurdu.Nuh, Crano’nun kabiliyetlerine hayran kalarak onu o bölgenin kralı yaptı. Crano, kral ünvanını alınca, tepeye kule şekilli sarayını inşa etti. Bu antik kulenin yıkıntıları halen Torremozza’da duruyor. Crano’nun krallığına yeni şehrin uzun kulelerinden dolayı Turrenia deniyordu, bu Toskana’nın ilk adıydı ve halkı da Turreni diye adlandırılıyordu. Dardanos’un ataları Crano’nun ailesinden geliyordu. İç politik problemlerden dolayı, Dardanos memleketinden Semadirek Adası’na, oradan Frigya’ya ve oradan da Lidya’ya kaçtı ve en sonunda Troia şehrini kurdu. Dardanosun soyundan gelenlerin bazıları, şimdiki Yunanlar, Troia’dan Toskana olan Turrenia’ya döndü ve onlar Etrüskler olarak bilinir.
Dardanos’un kökenine dair diğer bir teori Vergilius’tan gelir. (Aeneas destanı, III. ve VII. kitaplar) Dardanos’un soyundan gelen Aeneas, yanan Troia’dan kaçtı, Lazio’da karaya çıktı ve onun soyundan gelenler Roma’yı kurdular.
Yine de Yunan söylencesi, İlyada’nın XX. Kitabının 216. Sayfasında, “Homer, Dardanos, Electra ve Jupiter’in oğlu ile birlikte Dardania’yı kurdu der” diye aktarılıyor. Bu gelenek, “Sepolcri” adlı şiirinde Jupiter ve Electra’nın aşkından bahseden neoklasik şair Ugo Foscolo’ya ilham verdi. Electra Jupiter’in aşkına rağmen ölümsüz olmayı başaramadı ve bu yüzden ölürken Jupiter’e şu duayı etti: “eğer hep benim saçımı, yüzümü, vücudumu sevdiğini söylediysen, şimdi öldüğüme göre bana cennetten bakmak zorunda kalacaksın”. Jupiter onu haklı buldu ve Electra’nın saçından nektar yağdırdı ve mezarı kutsal oldu.
Bu muhteşem benzetmeyle, şair bize, anıları kent mezarlarında saklı kalan Troia şehrinin ölümsüzlüğünü anlatır. Homeros bu mezarları ziyaret eder ve onlar da ona Troia’nın hikayesini anlatırlar. Böylece Homeros da şehrin anılarını ölümsüz kılar. Aslında, Jupiter her ne kadar sevdiği kadına ölümsüzlüğü verememiş olsa da, Homeros şiiri vasıtasıyla şehrin anılarını canlı tutabilmeyi başarmıştır. Homeros, şehrin tamamen yıkılmasına sebep olan şavaşı anlatabilmiştir ve böylece o trajik olayları yaşayan karakterlerin, özellikle de Dardanos’un soyundan gelen, Priamus’un oğlu Hektor’un anılarına ölümsüzlük verebilmiştir. Hektor, o zamandan bu yana, vatan sevgisinin sembolü olmuştur: o savaşmayı sevmesinden dolayı savaşan bir kahraman değildir. Sadece şehrini korumak için savaşmıştır, bu onun görevidir. Bu yüzden, Foscolo’nun şaheseri olarak bilenen bu şiir şu cümlelerle biter: “ve sen Hektor’u gözyaşlarınla onurlandıracaksın, bu ülke için dökülen kanlar kutsal olana kadar ve güneş insanın acılarının üzerinde parlayana kadar ağlayacaksın”.
Halen, Yunan söylencesine göre, Dardanos’un kökeni Semadirek adasından gelmektedir.
Diğer söylencelere göre, Anadolu’ya kral Teucro’nun kızı Batiea ile evlenmek için gelmiştir. İlişkilerinden Erittonio doğmuştur. O da daha sonra Astiose ile evlenerek Pandione ve Troo’nun babası olacaktır. Antik mitolojiye göre, Troia şehrinin ismi, Priamos’un Troia’lı ailesinin kurucusu olarak da bilinen Troo’dan gelmektedir. Aynı Pandione ailesinin diğer kolundan da Theseus gelecektir.
Sorularının belki de tamamına cevap verebilecek kişinin görünüşünden dolayı, sözcükler Homer’in boğazına takılmıştı. Aslında bu kişi kudretli, yüce birisiydi, çok uzun değildi fakat alımlıydı. Homer anladı ki dolu dolu yaşamış ve insanlık tarihinde önemli bir yer tutmuş olduğunun farkında olan bir kişinin önündeydi. Bu kişi bazı tatmin edici şeyler de söylemişti: “Umarım sana faydalı olabilirim, dostum. Sen neden buraya geldin?”
“Son olarak kim olduğumu bilmek istiyorum… benim kökenim ne! Bütün hayatım boyunca gerçeği bulmak için oradan oraya dolaştım durdum fakat zalim kader benim onu bulmamı engelliyor.” dedi Homer.
Dardanos’un mağrur yüzünü çevreleyen gri uzun bir sakalı vardı. Yüzünde halen güç ve enerji dolu yaşlı bir adama işaret eden derin kırışıklıklar vardı.
Güzel şeyler söyledi: “Adının Homer olduğunu biliyorum, ve bu isimde kökenlerine ve sana dair açıklamalar var; “Büyük Peygamber” olarak ve göze görünenlerin ötesine gidebilerek, sen herşeyin gerçek değerini anlıyorsun… ama büyük şair olarak körsün, kendi içini göremiyorsun. Tanrılar böyle istedi… herşey kader tarafından belirlenir… ve senin kaderin şudur ki, sen zaman çizgisini önceden görebilirken, kendini bilemezsin, adın tam olarak görebileceğin ve tarihin derinliklerine gidebileceğin anlamına geliyor. Sana daha fazlasını anlatamam ama sana büyük şair Homeros’un anlattığı şehri ziyaret etmeni tavsiye ediyorum, belki orada kaderin tamamlanabilir ve hatta başkalarının hikayelerini görebilen sen, kendininkini öğrenebilirsin.”
Homer, Dardanos’un sezgilerine hayran kalmış bir şekilde: “Lütfen, bana biraz merhamet göster, hayatımın karanlığını aydınlatabilecek birşeyler anlat; neden o onurlu şehre gitmeliyim? Bu şehri kuran kahramanlarla benim aramdaki mesele ne?
Dardanos güldü ve merhametli bir sesle: “Homer, sadece sen değil, İtalyan yarımadasında yaşayan herkesin, şu an Türkiye’ye ait olan o bölgedeki yaşayanlarla tarihsel olarak çok ortak yönü var. Bu bağlar farklı tarihsel olaylarla bazen güçlendi bazen zayıfladı ama, gizli saklı da olsa, savaş zamanlarında bile korundu. Aeneas, yaşlı ve bilge Latin kralın hüküm sürdüğü Latium sahillerinde karaya çıkarak İtalya’ya geldikten sonra, ve kızı Lavinia ile evlendikten sonra, Troialılar ve Latinler Ae
English to Turkish: Who am I?: The Identity Crisis in the Middle East General field: Social Sciences Detailed field: Government / Politics
Source text - English WHO AM I?: THE IDENTITY CRISIS IN THE MIDDLE EAST
P R Kumaraswamy[*]
More than democratic deficit, most countries of the Middle East suffer from the fundamental problem over their national identity. More than three-quarters of a century after the disintegration of the Ottoman Empire from which most of them emerged, these states have been unable to define, project, and maintain a national identity that is both inclusive and representative. None of the countries of the Middle East is homogeneous; they consist of numerous ethnic, religious, cultural, and linguistic minorities. Yet they have not succeeded in evolving a national identity that reflects their heterogeneity. Countries of the Middle East are internally diverse and, hence, a narrow exclusive national identity could not be imposed from above.
Speaking at the meeting of the Foreign Ministers of the Gulf Cooperation Council (GCC) in September 2005, Sheikh Mohammed bin Mubarak al-Khalifa of Bahrain urged the need for safeguarding Iraq's "Arabic-Islamic identity so that Iraq can remain an active member of the Arab and Islamic environment."[1] Coming from an organization that in the past led the anti-Iraqi and anti-Saddam sentiments in the region, it exhibited a basic concern over possible fragmentation of Iraq and its ramifications for its Arab neighbors. Yet the statement also brought to focus the fundamental problem facing the Middle East, namely identity.
Contrary to the conventional wisdom about democratic deficit, most countries of the Middle East suffer from the fundamental problem over their national identity. More than three-quarters of a century after the disintegration of the Ottoman Empire from whom most of them emerged, these states have been unable to define, project, and maintain a national identity that is both inclusive and representative. None of the countries of the Middle East is homogeneous; they consist of numerous ethnic, religious, cultural, and linguistic minorities. Yet they have not succeeded in evolving a national identity that reflects their heterogeneity.
The problem is universal. Whether they are democracies (Israel and Turkey), evolving democracies (Iraq and Palestinian areas), republican regimes (Egypt, Syria, and Algeria), quasi-liberal monarchies (Jordan and Bahrain), or Islamic regimes (Iran), the region suffers from the inability to recognize, integrate, and reflect its ethno-cultural diversity. Without exception, all the Middle Eastern states have tried to impose an identity from above. Whether ideological, religious, dynastical, or power-centric, these attempts have invariably failed and have often resulted in schism and sectarian tensions.
The region as a whole has been unable to address, let alone resolve, the core issue of national identity. While borrowing the European (though gradually weakening) model of territory-based national identity, the Middle Eastern countries have been unable to build a "nation." In other parts of the world, nations, both old and new, have become states; the process has been reversed in the Middle East where states are still in search of a nation. Instead they have tried numerous others means to circumvent the problem of national identity.
IMPERIAL-COLONIAL LEGACY
Much of the identity problem facing the region can be traced back to imperialism and colonialism. The dismemberment of the Ottoman Empire and the formation of new states in the region were anything but smooth. States were carved out with little concern over people, geography, or history. The states, which emerged from the ruins of the Ottoman Empire, were neither homogeneous nor cohesive. They not only had artificial boundaries, but they also lacked any sense of internal cohesion.
Driven by imperial legacy of the British and French, the two imperial powers that were active in the region, different ethnic/national groups were clubbed together into one state or the same national group was divided among different states. If the formation of Lebanon, supposed to be a homeland for the Maronite Christians exemplifies the former, the plight of Kurds scattered in Iran, Iraq, Syria, and Turkey symbolizes the latter. Even the modern boundaries of ancient states like Iran contain a large portion of the religious other.
In places like Iraq and Jordan, leaders of the new state were brought in from the outside, tailored to suit colonial interests and commitments. Likewise, most states in the Persian Gulf were handed over to those who could protect and safeguard imperial interests in the post-withdrawal phase.
Each of the new states were confronted with the problem of defining their national identity. This was problematic because most of them were never a nation before. They often had boundaries defined by colonial powers, formal title and a ruling dynasty, support and patronage from the former rulers, diverse population, but no cohesive national identity. With notable exceptions like Egypt, Iran, Iraq, and Syria, most lacked, or hence had to invent, their historical roots.
How did they resolve the problem of national identity? Some tried to resolve this through religion, the most dominant and easily identifiable individual identity.
RELIGIOUS IDENTITY
With the exception of Turkey, all the countries of the Middle East have opted for a religion-centric identity. In some cases, this coincided with state formation and in others, religion gradually replaced others as the pre-eminent national identity. If the Turkish decision to present itself as a secular state was the choice and outcome of the destruction of the Ottoman Empire, others have sought to buttress their identity through religion. While Islam is the dominant identity of most Arab states and Iran, Israel defines itself as a Jewish state. Even though Lebanon is not an Islamic state, its society is a mirror image of the sectarian tension among various religious groups.
This emphasis on religion became more apparent when some ruling dynasties tried to justify their claims to their supposed membership to the Qureshi tribe to which Prophet Mohammed belonged. The ruling Hashemite dynasty in Jordan for example, traces its lineage to the days of the Prophet and sought to claim both religious and temporal loyalty of their subjects.[2] The Hashemites had been thrown out of their role as custodians of Mecca by the Saudis. For a while, however, they found a new source of religious and political legitimacy by ruling over east Jerusalem. Their control of the Islamic holy sites in the city until the June war of 1967 was even seen as a minor compensation for the losses suffered by the Hashemites at the hands of Saud. At one time, King Abdallah-I even aspired to declare east Jerusalem as the capital of Jordan but was dissuaded by the British.
For this reason, Jordan never gave up its aspirations to gain a foothold in Jerusalem. According to the Israel-Jordan of 1994, Jordan enjoys a "special status" over the Islamic religious places in Jerusalem. This came against the backdrop of the Declaration of Principles of 1993 and the impending installation of the Palestinian National Authority (PNA), thereby underscoring the importance of Jerusalem to the Hashemites.
Likewise, Saudi Arabia also thrives on its strong links to Islam. While the House of Saud does not have a pedigree to the Qureshi tribe, it seeks political mileage over the presence of the two holiest places in Islam, Mecca and Medina. Indeed, following domestic opposition from Islamic groups, the Saudi monarch changed his official title to "Custodian of the Two Holy Places."
Even nominally secular regimes are also not immune from the drive for a religion-centric identity. Following the Arab defeat in the June 1967 war and the gradual radicalization of the Middle East, even these states have also come under the influence of the Islamic undercurrents. With the result, religion--mostly Islam--plays an all-pervasive role in the public as well as private domain in the Middle East. In most Middle Eastern states, Islam is recognized as the official religion and the jurisprudence is based on the Islamic Sharia.
The case of Iran is even more peculiar. Under the constitution, "Twelever Ja'fari School" is the official religion of the Islamic republic. This narrow Shi'a-Islamic identity excludes a large portion of its population, including the Arabs, Turkmen, Assyrians, and Kurds--who are all Sunnis--as well as others both non-Persian--like the Azeris--and non-Muslim--like the Armenians and Bahais. In other words, a vast majority of the Iranians would have difficulties in identifying with the current regime that represents Shi'a Islam. Likewise, efforts by the Islamists of the north to impose the Islamic Sharia upon the Christians and animists living in the south resulted in a prolonged civil war in Sudan.
The election of Kurdish leader Jalal al-Talabani as President of Iraq, therefore, is both a novelty and revolution in the Middle East. In all other states, senior positions are denied to the religious "other." In some cases, the prohibition is explicit and in others, the exclusion is circumspect. Monarchies, the most prominent system of governance, rest on dynastical succession, and this excludes almost the entire population--including the religious other--from being rulers of the country. The constitutions of Iran and Syria, for example, explicitly state that only a Muslim can be the head of state.
Since the countries of the region are not exclusively Islamic, such overarching influence of Islam in the public domain deprives the non-Muslim minorities of any role or say in the formation of national identity. In Egypt, for example, the Coptic identity pre-dates the introduction of Islam but portraying them as a distinct minority gets people into trouble with the authorities. Many of the problems facing noted Egyptian socialist Saad Eddin Ibrahim emanates from his desire to recognize the plights of the minorities in his country. His attempts to highlight the predicament facing the Copts were viewed with suspicion because, as veteran journalist Muhammed Heikel put it forcefully, the Copts are not a distinct group but merely "a part of Egypt's unbreakable fabric."[3] The Copts who symbolized the Egyptian identity long before the arrival of Arabism and Islam to the land of the Pharaohs have been systematically marginalized from the national identity.[4]
Israel is also not immune from the religious winds blowing across the Middle East. Despite its democratic model, it is still unable to reconcile with the inherent contradiction between its Jewish and democratic identities. On one level, Zionism transformed the Jewish nation scattered in four corners of the world into a state in the historic land of Israel. The choice of erstwhile Palestine as the location of the Jewish national home was both a historic and religious choice. In spite of its accomplishments, however, both during the pre-state yishuv period and since 1948, it was unable to come to terms completely with its non-Jewish population. Israel Zangwell's slogan of "People without a land, going to a land without people" was far too powerful and blinding.
Since its establishment, Israel has been unable to resolve its identity dilemma. While the Arab citizens enjoy equal political, social, and religious rights, they are unable to identify with the explicitly Jewish symbols of the state, such as the flag, national anthem, holidays, and other cultural motifs. The prime focus of the Jewish-Arab conflict inside the state pertains to the need to evolve a territorial-national rather than ethno-national identity for Israel. Such an identity cannot be exclusively Jewish but would also have to include and reflect its Arab citizens who constitute about a fifth of its population. At the same time, however, given the intensity of the Israeli-Palestinian conflict, any resolution of the identity question in Israel or the dilution of the Jewish exclusive national identity, is neither realistic nor advisable.
Moreover, the demographic reality prevented even the hardened supporters of the settlement movement from advocating the Israeli annexation of the occupied territories. To retain its democratic credentials Israel would have to follow the erstwhile Jordanian model and grant citizenship to the Palestinian residents of the West Bank and Gaza Strip. This would mean Israel ceasing to be a Jewish State but automatically becoming a bi-national one.
In short, because all the states contain a large segment of the religious "other," any religion-centric identity is both exclusive and incomplete. Thus, one can go to the extent of arguing that most of the internal tensions and conflicts in many countries are due to their inability to accommodate the religious other.
DYNASTIC IDENTITY
Monarchy still remains the most dominant form of governance in the Middle East. Out of the 25 states in the region, as many as eight follow monarchy. At the time of their independence from colonial rule, a few more also had monarchs who were eventually overthrown through a revolution or a coup. In most cases, ruling family has become both the symbol and representative of the state. Given the longevity of the rulers, most states witnessed very few successions and little new leadership. For example, since its founding in 1932, Saudi Arabia has had only six rulers.[5]
Not only does dynastic succession exclude the non-Muslims in these countries, but also excludes a vast majority of the population. In some cases, the ruling family does not reflect the majority community. The al-Khalifah family, which rules Bahrain, for example, is Sunni while the majority population is Shi'a. One finds similar situations in other countries as well. The orthodox Wahhabi Islam that provides legitimacy and religious sanctity to the ruling dynasty in Saudi Arabia rejects heterodox Islamic sects--including the Shi'a--as non-Muslims. The Shi'a who constitute over ten percent of the Saudi population continue to be marginalized from the Saudi national identity.[6] According to Annual Report on International Religious Freedom published by the US State Department, "Members of the Shi'a minority continued to face political and economic discrimination … The Government continued sporadically to enforce other restrictions on the Shi'a community, such as banning Shi'a books and excluding Shi'a perspectives from the extensive religious media and broadcast programming."[7]
The Hashemites face a different dilemma in Jordan. There is an ongoing conflict between the original inhabitants of Transjordan and the Palestinians who became its citizens in the wake of the Hashemite annexation of the West Bank captured during the 1948 Arab-Israeli war. Despite the official position to the contrary, the Jordanians of Palestinian origin appear to constitute the majority in Jordan. The Hashemite kingdom tended to view any suggestions of a Palestinian majority in Jordan as an attempt to undermine the Jordanian state and its stability. More so, a powerful segment of the Israeli right has argued that Jordan is a Palestinian state but without a Palestinian head of state.[8]
Yet the gerrymandering of parliamentary constituencies clearly favors the Bedouins, who form the backbone of the ruling monarchy, rather than the Palestinians, who live in the refugee camps. According to one Jordanian observer:
There are 45 electoral districts. Districting is considered unfair because there is a lack of balance between population and the numbers of seats per district. The division of districts is claimed to guarantee representation for the 'less fortunate areas' and to prevent the capital, Amman, from taking the majority of seats, but is seen as fanning the spirit of tribal competition and strengthening the concept of the 'services deputy' who concentrates on his or her electoral district. Districting is also seen as intended to reduce the representation of areas heavily populated by Jordanians of Palestinian origin.[9]
According to another:
Some defend the division into electoral districts on the ground that it guarantees representation of 'less fortunate areas', safeguards the share of some areas in economic development, or prevents the capital and surrounding towns from taking the majority of seats, but it is clear that politics is also behind the motives for arguing for a reduction of the representation of areas heavily populated by Jordanians of Palestinian origin.... Amending the law to create a more equitable distribution of districts might produce a huge increase in the representation of Jordanians of Palestinian origin, which might in time threaten the identity of the Jordanian state.[10]
In short, any meaningful representation for the Jordanian-Palestinians in the Hashemite Kingdom would have to wait for the resolution of the overall Arab-Israeli conflict.
The oil rich Arab countries in the Persian Gulf face a different kind of problem. In most countries, the native population constitutes only a minority and labor migrants constitute the bulk of the population. In United Arab Emirates, for example, Arab and non-Arab expatriates make up more than three quarters of the country's population.
Under such circumstances, national identity merely means the dynasty that rules the state rather than it being a reflection of the wider population of these countries.
EXPANSIONIST IDENTITY
Certain nations sought to circumvent the identity question by following in the footsteps of the imperial powers, opting for regional expansion, and coveting their smaller and less powerful neighbors. When their national identity remained unclear, they sought to expand their territorial limits and thereby hoped to present themselves as the leaders of the Arab world. Jordan ironically began this process. Backed by the then most powerful and well-organized Arab Legion, King Abdallah-I toyed with the idea of a greater Jordan. His annexation of the West Bank was merely a first step in his grandiose plan that would have included parts of Syria, Lebanon, and Iraq. Likewise, in the 1950s when King Hussein was facing domestic threats to his regime, Baghdad, then ruled by King Faysal-II, was hoping that Iraq could take over Jordan and other Arab countries.
Some countries found it difficult to accept the existence or emergence of new states on territory that had once been ruled as part of a unit with their own lands. Syria, for example, never reconciled itself with the French decision to carve out Lebanon as an independent country and to demonstrate this opposition never opened an embassy in Beirut. Its official representative in Lebanon is often referred to as "governor" rather than ambassador. This diplomatic situation, however, did not inhibit Syria from maintaining a large military presence in Lebanon until 2005.
Similarly, on the eve of the British departure from the Persian Gulf in 1971, the Shah resurrected Iran's historic claims over Bahrain. Likewise, Saddam Hussein's desire to claim Kuwait to be the 19th province of Iraq resulted in the US-led military offensive in 1991. Even after the war and the eventual expulsion of its forces, Baghdad periodically referred to its historic rights over Kuwait. It was only the downfall of Saddam Hussein in the summer of 2003 and formation of an elected provision government that eventually led to Iraq giving up its erstwhile claims over Kuwait.
For long, Egypt and Libya had designs over their weaker neighbors, Sudan and Chad respectively. Turkey's control of Cyprus is also an indication of this expansionist trend prevalent in the Middle East.
The Israel-Palestinian conflict has also been influenced by the desire for hegemony. An influential segment of the Israeli right is opposed to any territorial compromise with the Palestinians. For its part, Hamas and its radical supporters seek the destruction of the state of Israel and aspire for a Palestinian state "within the 1948" boundaries. Both positions merely block any meaningful Israeli-Palestinian reconciliation. Above all, any territorial expansion of Israel would merely accentuate the identity debate and further erode Israel's Jewish identity.
In short, democratic, monarchical or revolutionary, states of the Middle East have sought expansion as a means of circumventing the identity debate and often used Arabism as their national identity. Despite the best of their efforts, expansionism never proved to be successful. Even those who had temporary gains (Syria in Lebanon, Israel and Jordan vis-?-vis the West Bank, Turkey vis-?-vis Cyprus, and Morocco vis-?-vis the western Sahara), eventually could not escape from the consequences upon the identity question. Expansion of the territorial limits does not resolve the identity crisis and in some cases, it only exasperated the problem.
TRANSNATIONAL IDENTITY
If individual expansion was not always successful, some sought the transnational route to the identity crisis. Confronted with national identity, ideas of pan-Arabism and pan-Islamism offered some hopes. By aspiring for a transnational identity, they sought to circumvent and even resolve the immediate problem of national identity. This path, however, was troubled from the very beginning.
Arab states went into unchartered waters. The supra-nationalism of Europe today is the culmination of a process whereby states that have fully realized their individual national identities have opted to voluntarily surrender that identity and to seek a common European identity. For centuries Britain, France, and Germany fought bitterly to retain their individual national identities before emerging as the advocates of an all-encompassing European identity.
In the Middle East however, the pan-Arab and pan-Islamic identities were a substitute for individual national identities. Unable to transform states into nations, they opted for trans-state regional identities. They sought to overcome the difficulties of evolving a territory-based national identity by focusing on the common cultural and religions background. The inclusive Arab/Islamic identity thus came into conflict with the exclusive territory-based identity and national interests.
Tension thus became inevitable. Inter-Arab and inter-Islamic differences became far more serious than the conflict with the outside world. The Arab attitude toward Egypt following the Camp David agreement sums up this dilemma. Egypt was isolated and expelled from the League because it pursued a narrow "national interest" and abandoned the larger "Arab interest."
Egypt's attitude toward the Arab League can also be seen as an indication of its desire to be the leader of the Arab world. Indeed the League is the only regional organization in the world where the formal leadership remains with a single country. Since its founding in 1945, the post of secretary general of the League was always held by an Egyptian.[11]
At times, even the expansionist desires of individual rulers are also presented as an effort to bring about Arab unity. The transnational Ba'ath socialist model also did not resolve this problem; both Iraq and Syria swore by the same ideology but pursued different paths.
Pan-Islamic drive presented a different kind of problem. Theologically, Islam does not recognize territorially defined nation states. It treats the believers--Muslims in this case--as one people, transcending all other barriers, divisions, and frontiers. Under these circumstances, the traditional European model of nation-states merely undermines the unity of the ummah. This theological dichotomy did not inhibit Saudi Arabia from promoting its interests both inside and outside the region through its support for various pan-Islamic movements. The formation of the Organization of the Islamic Conference in 1969 was a clear manifestation of this trend.
STATELESS IDENTITY
The situation of Kurds and Palestinians, two prominent Middle Eastern groups which have yet to fulfill their territorial aspiration, poses a different kind of problem. Colonial interests worked against the Kurds and deprived them of their self-determination and statehood. Scattered in Turkey, Iraq, Syria, and Iran, they lack a centrifugal power base. Turkey, despite the accommodating tradition of the Ottoman Empire, has been extremely slow in coming to terms with its Kurdish population. For long, it not only denied the very existence of the Kurds, but also wanted "Mountain Turks" to assimilate into the modern Turkish nation. Even the newly found freedom among the Iraqi Kurds would not resolve the situation of Kurds living in the neighboring countries. Ankara's vehement opposition to Kurdish autonomy in post-Saddam Iraq underscores its apprehensions about similar demands from Turkish Kurds.
Translation - Turkish BEN KİMİM? ORTADOĞU’DAKİ KİMLİK KRİZİ
P.R.Kumaraswamy
Ortadoğu’daki bir çok ülke, demokrasi yokluğundan çok, ulusal kimlikleri üzerindeki temel sorundan çile çekiyor. Bünyesinden çıktıkları Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılmasından sonra etmişbeş yıldan fazla bir süre boyunca, bu devletler hem kapsamlı, hem de temsili bir ulusal kimliği tanımlama, tasarlama ve sağlamada başarılı olamadılar. Ortadoğu’nun hiçbir ülkesi homojen değildir, sayısız etnik, dini, kültürel ve dilsel azınlıklardan oluşurlar. Fakat şimdiye değin, farklılıklarını yansıtan bir ulusal kimlik oluşturmayı başarabilmiş değillerdir. Ortadoğu ülkeleri içlerinde çeşitliliklere sahiptirler ve bu yüzden, dar, özel bir ulusal kimlik yukarıdan zorla kabul ettirilemez.
Körfez İşbirliği Konseyi’nin Eylül 2005’teki Dışişleri Bakanları toplantısında konuşan, Bahreyn’den Şıh Muhammed bin Mübarek el Halife, Arap ve İslami çevrede faal bir üye olarak kalabilmesi için, Irak’ın Arap-İslam kimliğinin muhafaza edilmesi grektiğini ileri sürdü. 1 Geçmişte, bölgede Irak ve Saddam karşıtı bölünmelere sebep olan bir organizasyondan kaynaklanarak, Irak’taki muhtemel bölünmeler ve bunların Arap komşular açısından ortaya çıkacak sonuçları üzerindeki temel bir endişeyi sergiledi. Fakat bu ifade ayrıca Ortadoğu’nun yüzleştiği temel sorunu, yani kimlik sorununu da odak noktasına taşıdı.
Demokrasi yoksunluğu hakkındaki geleneksel fikre zıt olarak, Ortadoğu’nun birçok ülkesi Ulusal kimlikleri üzerindeki temel problemden çile çekiyor. Bünyesinden çıktıkları Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılmasından sonra yetmişbeş yıldan fazla bir süre boyunca, bu devletler hem kapsamlı, hem de temsili bir ulusal kimliği tanımlama, tasarlama ve sağlamada başarılı olamadılar. Ortadoğu’nun hiçbir ülkesi homojen değildir, sayısız etnik, dini, kültürel ve dilsel azınlıklardan oluşurlar. Fakat şimdiye değin, farklılıklarını yansıtan bir ulusal kimlik oluşturmayı başarabilmiş değillerdir.
Sorun evrenseldir. İster demokratik olsunlar (İsrail ve Türkiye), ister demokrasiyi kurma aşamasında olsunlar (Irak ve Filistin bölgeleri), ister Cumhuriyet rejimleri olsunlar (Mısır, Suriye ve Cezayir), ister yarı-liberal monarşiler olsunlar (Ürdün ve Bahreyn), veya ister İslami rejimler olsunlar (İran), bölge, etnik ve kültürel çeşitliliğinin farkına varma, tamamlama ve yansıtma yoksunluğundan çile çekmektedir. İstisnasız bütün Ortadoğu ülkeleri yukarıdan bir kimliği zorla kabul ettirmeyi denemişlerdir. İster ideolojik, ister dini, ister hanedanlık, isterse güç odaklı olsun, bu çabalar başarısızlığa uğramıştır ve genellikle bölünmeler ve mezhep çatışmalarıyla sonuçlanmışlardır.
Bir bütün olarak, bölge, temel ulusal kimlik sorununu tanımlayamamıştır, kaldı ki çözsün. Avrupa’nın bölgesel odaklı ulusal kimlik modelini alırken, Ortadoğu ülkeleri bir “ulus” oluşturabilmekte başarısız olmuşlardır. Dünyanın diğer bölgelerinde, hem yeni hem eski uluslar, devlet oldular; devletlerin hala ulus arayışında olduğu Ortadoğu’da bu süreç tersine işlemiştir. Bunun yerine, ulusal kimlik sorunundan kaçınmak için, sayısız farklı yollar denemişlerdir.
Emperyal – Sömürgeci Miras
Bölgenin yüzyüze kaldığı kimlik sorununun büyük bir kısmının izleri emperyalizm ve sömürgecilikte bulunabilir. Bölgede Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanması ve yeni devletlerin oluşumu hiç düzenli değildi. Devletler, halkı, coğrafyayı veya tarihi umursamadan bölündüler. Osmanlı İmparatorluğu’nun kalıntılarından kurulan devletler ne homojendi ne de üniterdi. Yapay sınırlar oluşturmakla kalmadılar, içsel birlik duygusundan da mahrum kaldılar.
Bölgede daha önce faal olan iki emperyal gücün, İngiliz ve Fransızların emperyal mirasıyla hareket ederek bir devlette veya aynı ulusal grupta bütünleşmiş olan farklı etnik/ulusal gruplar, farklı devletlere bölündüler. Maronit Hıristiyanların anayurdu olduğu düşünülen Lübnan’ın oluşumu ilkini örnekler, İran, Irak, Suriye ve Türkiye’ye dağılmış Kürtlerin kötü durumu ise ikincisini. Hatta İran gibi eski devletlerin modern sınırları bile büyük bir dini kısım içerir.
Irak ve Ürdün gibi bölgelerde, yeni devletin liderleri somürgeci çıkarlara ve yükümlülüklere uyarlanarak dışarıdan getirilmişti. Aynı şekilde, Basra Körfezi’ndeki çoğu ülke emperyal çıkarları koruyacak kişilere emanet edilmişti.
Yeni devletlerin her biri kendi ulusal kimliklerini tanımlama sorunuyla karşılaştılar. Bu büyük bir sorundu, çünkü çoğu daha önce hiç ulus olmamıştı. Genellikle emperyal güçler, resmi unvan, yöneten hanedanlık, daha önceki hükümdarların destek ve himayeleri tarafından adlandırılan, fakat hiç ulusal kimlikleriyle adlandırılmayan sınırları vardı. Mısır, İrani Irak ve Suriye gibi istisnalar hariç, çoğu olmadığı için tarihi köklerini kurmak zorunda kaldılar.
Ulusal kimlik sorununu nasıl çözdüler? Bazıları bunu din yoluyla çözmeyi denedi: en hakim ve en kolay tanımlanabilen bireysel kimlik.
DİNİ KİMLİK
Türkiye hariç, bütün Ortadoğu ülkeleri dini-merkezli bir kimlik seçtiler. Bazı durumlarda bu, devlet yapısıyla çelişti ve diğerlerinde, din, seçilmiş ulusal kimlik olarak yavaş yavaş yerini aldı. Türkiye’nin kendisini laik bir devlet olarak tanıtması Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılması sonucu yapılan seçim iken, diğerleri kimliklerini din yoluyla destekleme çabasına girdi. Islam çoğu arap devletinde ve İran’da hâkim kimlik olurken, Israil kendisini tahudi bir devlet olarak tanımlar. Lübnan İslami bir devlet olmasa bile, toplumu, birçok dini grup arasındaki mezhep çatışmalarnın yansıyan resmidir.
Bazı hanedanlar kendi soylarının Muhammed peygamberin de dâhil olduğu Kureyş kabilesine dayandığını iddia ettiğinde, dine olan bu vurgu daha belirgin hale geldi. Mesela Ürdün’deki Haşimi hanedanlığı, soylarını Peygamber zamanlarına dayandırır ve haklarından hem dini hem de dünyevi sadakat beklediklerini iddia ederler. [2] Haşimiler “Mekke’nin koruyucuları” rollerinden Suudiler tarafından atılmışlardı. Bir süre için, yine de, doğu Kudüs’ü yöneterek yeni bir dini ve siyasi meşruiyet kaynağı buldular. Haziran 1967’deki savaşa kadar şehirdeki kutsal yerler üzerindeki kontrolleri, Haşimilerin Suudiler elinde çektiklerine karşılık küçük bir telafi olarak görüldü. Bir ara, kral 1. Abdullah, doğu Kudüs’ü Ürdün’ün başkenti olarak ilan etmeye bile cüret etti fakat İngilizler onu bundan vazgeçirdi.
Bu sebepten, Ürdün Kudüs’ten toprak koparma girişimlerinden hiçbir zaman vazgçmedi. 1994’teki İsrail-Ürdün’e göre, Ürdün Kudüs’teki kutsal İslami yerler üzerindeki “özel durumundan” faydalanıyordu. Bu durum 1993 ilkelerinin açıklanmasının ve yaklaşan Filistin ulusal otoritesinin kurulumunun ardından geldi ve Kudüs’ün Haşimiler için önemini bir kez daha vurguladı.
Bunun gibi Suudi Arabistan da, ayrıca, İslam ile olan güçlü bağlarını daha da kuvvetlendirdi. Suudi hanedanlığının Kureyş kabilesiyle herhangi bir soy bağlılığı yokken, İslam dünyasının iki en kutsal yeri olan Mekke ve Medine arasında politik mesafeyi arıyordu. Aslında İç İslami grupların baş kaldırısından sonra Suudi hükümdar resmi ünvanını “İki Kutsal Yerin Muhafızı” olarak değiştirdi.
İsmen laik rejimler bile dini odaklı bir kimlik zorlamasına karşı dirençli değillerdir.1967 Temmuzundaki Arap yenilgisi ve Ortadoğu nun giderek radikalleşmesini takiben, bu devletler bile İslami akımların etkisi altına girdi. Sonuç olarak, din, -genelde İslam-ortadoğu’nun hakim kimliği olduğu gibi halk arasında da gittikçe yayılan bir rol üstlenir. Ortadoğu ülkelerinde, İslam, resmi din ve İslami şeriattan kaynaklanan hukuk ilmi olarak algılanır.
İran’ın durumu ise daha da istisnaidir. “Telafer Caferi Okulu”nun yapısının altında İslami cumhuriyetin resmi dini varır. Bu dar Şii-İslami kimlik, diğer Basralı olmayanlar, Azeriler, Gayrı Müslimler gibi Ermeniler ve Bahailer gibi Araplar, Türkmenler, Süryaniler ve Kürtler dahil nüfusun büyük bir kısmını hariç tutar, ki bunların hepsi sünnidir. Diğer bir deyişle İranlıların büyük çoğunluğu Sii-İslamı yansıtan mevcut rejimle kimliklerini tanımlamada zorluklar çekecektir. Benzer olarak, Kuzey’ deki İslamcıların İslami şeriatı Hristiyanlar ve animistlere empoze etme çabaları Sudan’da uzun bir iç savaşa sebep oldu.
Kürt lider Celal Talabani’nin Irak başkanı olarak seçilmesi, bu yüzden Ortaoğu’da hem bir yenilik hem de bir devrimdir. Diğer bütün devletlerde alt makamların dini konulara girmesi yasaklanmıştır. Bazı durumlarda bu yasaklama açıktır ve diğerlerinde bu muhafiyet tedbirlidir. Monarşiler, ünlü yönetim sistemi, hanedanlık hiyerarşisine dayanır ve bu dini kesimler dahil neredeyse bütün nüfusu ülke yönetimine katılmaktan mahrum tutar. İran ve Suriye’nin yapıları, örneğin, açıkça belirtir ki sadece bir Müslüman devletin başına geçebilir.
Bölgenin ülkeleri sadece İslami olmadığı için islamın kamudaki bu aşırı güçlü etkisi
Gayri Müslim azınlıkları ulusal kimliğin oluşumunda herhangi bir söz söylemekten veya görev almaktan mahrum bırakır. Mesela Mısır’da eski Mısır kimliği islamın gelişinden öncedir, fakat onların ayrı bir azınlık olarak tanımlanması insanlarla yönetim arasında sorunlar oluşturur. Meşhur Mısırlı sosyalist Sadettin İbrahim’in karşılaştığı problemlerin çoğu onun ülkedeki azınlıkların kötü durumlarını duyurmak isteğindem çıkar. Onun Mısırlıların karşılaştığı zorlukları açığa çıkarma çabaları şüpheyle karşılanmıştı, usta gazeteci Muhammed Heykel’in dediği gibi Eski Mısırlılar ( eski Mısır geleneklerini sürdüren) ayrı bir azınlık değil Mısır’ın bölünmez dokusunun ayrılmaz bir parçasıdır. Firavunların topraklarına Arapçılığın ve islamın gelişinden çok önce Mısır kimliğini temsil eden eski Mısırlılar ulussal kimlikten sistematik bir şekilde uzaklaştırılmışlardır.
İsrail dahi Ortadoğu’da esen dini rüzgarlara karşı dirençli değildir. Demokratik modeline rağmen Yahudi ve demokratik kimlikleri arasındaki esas çelişkiyi giderememiştir.
Sionizm Yahudi ulusunu dünyanın farklı köşelerine dağılmış bir halden İsrail’in tarihi topraklarında kurulmuş bir devlete dönüştürmüştür. Eski Filistinin Yahudilerin ulusal evleri için mekan olarak seçilmesi hem tarihi hem de dini bir seçimdi. Bu başarılarına rağmen hem devlet öncesi yerleşme döneminde hem de 1948’den beri Yahudi olmayan nüfusuyla tam bir anlaşma sağlayamamıştır. İsrael Zanwell’in “ Topraksız insanlar, insansız topraklara gidiyor” sloganı çok parlak ve güçlüydü.
Kuruluşundan beri İsrail kimlik ikilemini çözebilmiş değildir. Arap vatandaşlar eşit siyasi, toplumsal ve dini haklardan yararlanırken onlar bayrak, milli marş, tatiller, ve diğer kültürel motifler gibi devletin açık Yahudi sembollerini tanımlamakta başarısız olmuşlardır.devlet içindeki Yahudi arap çatışmasının temel odak noktası İsrail için
etnik-ulusal bir kimlikten daha çok, bölgesel-ulusal bir kimlik gliştirilmesi ihtiyacıyla ilgilidir.böyle bir kimlik tamamen Yahudi olamaz fakat nüfusunun yarısını teşkil eden Arap vatandaşlarını da dahil etmek ve yansıtmak zorunadır. Aynı zamanda İsrail-Filistin çatışmasının şiddetiyle birlikte, İsrail’deki kimlik sorununa bulunan herhangi bir çözüm ya da Yahudi ulusal kimliğinin azaltılması ne gerçekçi ne de sürdürülebilir olacaktır.
Üstüne üslük, demorafik geçekler yerleşim hareketinin en ateşli savunucularının bile le geçirilen bölgelerin İsrail tarafından paylaştırılmasını savunmasını engelledi. Demokratik çoğunluğu elde tutmak için İsrail, eski Ürdün modelini takip etmek ve Batı Şeria ve Gazze Şeridindeki Filistin yerlilerine vatandaşlık vermek zorundaydı. Bu İsrail’in Yahudi bir devlet olmasını bitiriyordu ve İsrail otomatik olarak çok uluslu bir devlet oluyordu.
Kısaca, bütün devletler dini azınlıklar içereceğinden herhangi bir dini kimlik anlamsız ve zorlayıcı olacaktır. Bu yüzden, bir çok ülkedeki iç gerilim ve çatışmaların çoğunun dini farklılıkları kabul dememektn kaynaklandığı düşünülebilir.
HANEDANLIK KİMLİĞİ
Monarşi hala Ortadoğu’daki en yaygın yönetim şeklidir. Bölgedeki 25 ülkeden 8’i monarşiyle yönetilir. Sömürge yönetiminden bağımsız oldukları dönemde birkaçınında devrimle veya darbeyle başa geçmiş hükümdarları vardı. Bir çok durumda yöneten aile devletin hem temsilcisi hem de sembolü olmuştur. Uzun ömürlü yöneticilerle birçok devlet çok az yönetim değişimine ve yeni liderliklere sahne olmuştur. Mesela, 1932’deki kuruluşundan beri, Suudi arabista’da sadece 6 hükümdar olmuştur.
Ülkelerdeki hanedanlık silsilesi sadece gayri müslimlri değil nüfusun büyük bir çoğunluğunu da hariç tutar. Bazı durumlarda hanedanlık ailesi toplumun büyük çoğunluğunu temsil etmez. Bahreyn’i yöneten El-Halife ailesi, örneğin, nüfusun büyük bir çoğunluğu Şii olmasına rağmen, Sünnidir. diğer ülkelerde de benzer durumlar görülebilir. Suudi Arabistan’daki hanedanlığa dini kutsallığı ve meşruiyeti sağlayan Ortadoks Vahabi İslam gayri müslimler gibi Şii ler de dahil Heterodoks İslami mezhpleri reddeder. Suudi nüfusunun %10’undan fazlasını teşkil eden Şii ler sürekli Suudi ulusal kimliğinden uzaklaştırılmaktadır. Birleşik dvletler tarafından yayınlanan “Uluslar Arası Dini Özürlükler Yıllık Raporu” na göre
“Şii azınlık politik ve ekonomik ayrımlarla karşılaşmaya devam ediyor… hükümet Şii kitaplarını yasaklamak ve medya ve yayın programlarında Şii perspektiflerini hariç tutmak gibi Şii toplumu üzerindeki yasaklamaları güçlendiriyor”
Haşimiler Ürdün’de farklı bir ikilem yaşıyorlar. Ürdün’ün yerlileri ve 1948 Arap- İsrail savaşında ele geçirilen Batı Şeria’nın Haşimiler tarfından paylaştırılmasından sonra Ürdün vatandaşı olan Filistinliler arasında devam eden bir çatışma vardır. Zıt resmi duruma rağmen Filistin kökenli Ürdünlüler ürdün’ de çoğunluğu teşkil ediyor gibi görünüyorlar. Haşimi krallığı Ürdün de ki Filistinli çoğunluğun her önerisini Ürdün devletini ve onun dekasını baltalama girişimi olarak görme eğilimi içindedir. Daha da ötesi İsraillilerin güçlü bir çoğunluğu Ürdün’ün bir Filistin devleti olduğunu fakat Filistinli bir başkanları olmadığını savunuyor.
Parlemento seçmenlerinin seçim bölgesini kendi çıkarları doğrultusunda düzenlemeleri, mülteci kamplarında yaşayan Filistinlilerden ziyade, kraliyetin bel kemiğini oluşturan Bedevilerin tarafını tutar. Ürdünlü bir gözlemciye göre:
45 seçim bölgesi var, bölgelere ayırma adil değil, çünkü nüfus ve bölge başına sandalye sayısı arasında bir dengesizlik var. Bölgelerin ayrılmasının daha şanssız alanları temsil etmeyi garantilediği ve başkent Amman’ın sandalye sayısının çoğunluğunu almasını engelleiği idda edildi, fakat, kabileler arası rekabet taraftarı olduğu ve sadece kendi seçim ölgesiyle ilgilenen “vekil” anlayışını güçlendirdiği görüldü. Bölgelere ayırmanın, ayrıca Filistin kökenli ürünlülerin nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu alanların temsil edilmesini engellemeye çalıştığı görüldü.
Bir diğerine göre;
Bazıları seçim bölgelerinin ayrılmasını şu anlamda saunuyor: daha şanssız alanların temsilini garanti ediyor, bazı alanların ekonomik gelişim için paylaşımını garanti ediyor, veya başken ve çevre şehirlerin sandalyelerin çoğunu almasını englliyor fakat şu gün gibi açıktır ki politikacılar dahi Filistin kökenli Ürdünlülerin nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu bölgelerin daha az temsil edilmesini istiyorlar. Bölgelerin daha tarafsız dağılşımını sağlamak için kanunların düzeltilmesi Filistin kökenli Ürdünlülerin temsilinde üyük bir artış sağlar, ki bu da ileride Ürdün devlet kimliğini tehdit edebilir.
Kısaca, Haşimi Krallığındaki Filistin kökenli Ürdünlülerin anlamlı bir şekilde temsil edilmesi, bütün Arap-İsrail çatışmasının çözümünü beklemek zorunda kalacaktır.
Basra Körfezindeki petrol zengini Arap ülkeleri farklı bir problemle karşı karşıyalar. Çoğu ülkede, yerli nüfus sadece bir azınlık teşkil eder ve işçi göçmenler nüfusun çoğunluğunu oluşturur. Birleşik Arap Emirliklerinde, mesela , Arap ve Arap olmayan göçmenler ülkenin nüfusunun %75’inden fazlasını teşkil eder.
Bu şartlar altında, ulusal kimlik bu ülkelerin nüusunun yansımasından ziyade devleti yöneten hanedanlık anlamına gelir.
YAYILMACI KİMLİK
Bazı uluslar kimlik problemini emperyal güçlerin tavsiyelerine uyarak, bölgesel yayılmayı seçerek, daha küçük ve üçsüz komşularına göz dikerek çözmeye çalışır. Ulusal kimlikleri belirsiz olduğunda bölge sınırlarını genişleterek kendilerini arap ünyasının lideri olrak tanıtmayı umdular. Ürdün ironik olarak bu sürece başladı. En güçlü ve en iyi organize edilmiş Arap Topluluğu tarafından desteklenen Kral I. Abdullah büyük Ürdün fikriyle oyalandı. Onun Batı Şeria’ yı paylaştırması Suriye, Lübnan ve Irak’ tan topraklar içeren muhteşem planının sadece ilk adımıydı. Benzer olarak, 1950’lerde Kral Hüseyin rejimine karşı iç tehditlerle yüzleşince, o zamanlar Kral II. Faysal tarafından yönetilen Bağdat, Irak’ın Ürdün ve diğer Arap ülkelerini alacağını umuyordu.
Bazı ülkeler bir zamanlar kendi ülkelrinin bir parçası olarak yönetilen topraklarda yeni devletlerin varlığını veya oluşumunu kabul etmekte zorlandılar. Suriye, örneğin Lübnan’ı bağımsız bir devlet olarak kabul etmek ve bu karşıtlığın Beyrut’ta hiçbir zaman bir elçilik açmayacağını göstermye dair olan Fransız kararı ile hiçbir zaman uzlaşamadı. Lübnan’daki resmi temsilcisi genellikle büyük elçiden ziyade “yönetici” olarak anıldı. Bu diplomatik durum halbuki Suriye’yi 2005’e kadar Lübnan’da üyük bir askeri imkan konuşlandırmaktan alıkoyamadı.
Benzer olarak 1971’de İngiliz lerin Basra Körfezinden ayrılışının gecesinde Şah İran’ın Bahreyn Üzerindeki haklarını yeniden gündme getirdi. Benzer şekilde, Saddam Hüseyin’in Kuveyt’i Irak’ın 19. eyaleti olarak duyurma arzusu 1991’de irleşik devltler önderliğindeki saldırıyla sonuçlandı. Savaştan ve güçlerinin geri çekilmesinden sonra bile Bağdat periyodik olarak Kuveyt üzerindeki tarihi haklarını gündeme getirdi. Sadece 2003 yazında Saddam Hüseyin’in devrilmesi ve seçilmiş bir yönetimin başa gelmesi, Irak’ı Kuveyt üzerindeki eski iddalarından vazgeçirebildi.
Mütakiben, uzun süredir Mısır ve Libya’nın da zayıf kmşuları Sudan ve Şad üzerinde planları vardı. Türkiye’nin Kıbrıs’ta kontrolü ele alması da , ayrıca, ortadoğu’daki bu etkin yayılma modasının bir belirtisidir.
İsrail-filistin çatışması, hegemonya arzusundan da etkilenmiştir. İsrail sağcılarının etkili bir kısmı ise Filistin lillerle bölgesel anlamda herhangi bir uzlaşmaya karşı çıkmışlardır. Hamas ve onun radikal destekçileri de İsrail devletinin yıkılmasını ister ve “1948 sınırları” içinde bir Filistin devleti arzu ederler. Her iki durum da anlamlı bir İsrail-Filistin uzlaşmasını bloke eder. Hepsinden öte, İsrail’in herhangi bir bölgesel yayılması kimlik tartışmasını şiddetlendirecektir ve daha ileride İsrail’in Yahudi kimliğini zedeleyecektir.
Kısaca, demokratik monarşik veya devimci Ortadoğu devletleri yayılmayı kimlik problemini çözmede bir araç olarak görmüşlerdir ve Arapçılığı sıklıkla kendi ulusal kimlikleriymiş gibi kullanmuşlardır. En iyi çabalarına rağmen yayılmacılık hiçbir zaman başarılı olmamıştır. Geçici fetihler elde edenler bile ( Suriye, Lübnan da, İsrail ve Ürdün Batı Şeria’ da, Türkiye Kıbrıs’ta, Morokko Batı Sahra’da) kimlik sorununun sonuçlarından kaçamamışlarır. Bölgesel sınırların genişletilmesi kimlik sorununu çözmemiş ve bazı durumlarda sorunu şiddetlendirmiştir.
ULUS DIŞI KİMLİK
Bireysel yayılma her zaman başarılı olmazsa bazıları kimlik sorununa ulus ışı çözümler ararlar. Ulus kimliğiyle yüzleşince pan-Arap ve pan-İslamizm düşünceleri küçük umutlar doğurdu.ulus dışı kimlik arzulayarak var olan ulusal kimlik sorununu gidermeye ve hatta çözmeye çalıştılar. Bu düşünce, zaten başlangıçte sorunluydu.
Arap devletleri bilinmeyen sularda yüzdüler. Bugün Avrupa’nın üst-milliyetçiliği kendi ulusal kimliklerini tamamen anlayan devletlerin gönüllü olarak o kimlikten vazgeçtiği istemesiyle gnel bir Avrupalı Kimliği aradığı bir sürecin neticesinde olmuştur. Bir geniş kapsamlı Avrupalı kimliğinin taraftarları olmadan önce İngiltere Fransa ve Almanya, yüzyıllar boyunca kendi ulusal kimliklerini kazanmak için acımasızca savaşmışlardır.
Halbuki, ortadoğu’da, pan-arap ve pan-İslami kimlikler ulusal kimliklerin yedeğiydi.
Devletleri uluslara dönüştürmekte başarısız olukları için devletler üstü dini bir kimlik aradılar. Bölgesel tabanlı bir ulusal kimlik oluşturmanın zorluklarını genel bir kültürl ve dini gçmişte arayarak yenmeye çalıştılar. Bu yüzden bu kapsamlı Arap /İslami kimliği bölge tabanlı dar bir kimlik ve ulusal çıkarlarla çatışır hale geldi.
Bu durumda gerilim kaçınılmaz oldu. Araplar arası ve İslam arası farklılıklar dış dünyayla olan çelişkilerden çok daha ciddi bir hale geldi. Camp David anlaşmasını takiben Mısır’a karşı olan Arap tavrı bu ikilemi iyi bir şekilde özetler. Mısır, dar bir “ulusal çıkarı” takip ettiği için ve daha geniş Arap çıkarlarını trk ttiği için Birlik’ten uzaklaştırılı ve kouldu.
Mısır’ın Arap birliği’ne karşı olan tavrı, onun arap dünyasının lideri olma arzusunun bir blirtisi olarak görülebilir.Aslında Birlik, dünya üzerinde, resmi liderliğin sadece bir ülkeyl sınırlı kalığı tek ölgesel organizasyondur. 1945’te kuruluşundan beri birliğin genel sekreterlik makamında her zaman bir Mısırlı oturmuştur.
Bazı zamanlar yöneticilerin bireysel yayılımcı aruları bile arap birliğini sağlamak için bir çaba olarak sunulmuştur. Ulus dışı sosyalist Ba’as modeli bile bu problemi çözemedi; hem Irak hem de Suriye aynı İdeolojiyi güttü fakat farklı yollardan gittiler.
Pan-İslamik hareket farklı bir problem sundu. Teolojik olarak, İslam bölgesel olarak belirlenmiş ulus devletleri tanımaz. İnananları-bu durumda Müslümanları-bir insan olarak görür, diğer bütün engelleri, bölge ve sınırları kaldırır. Bu koşullar altında avrupa’nın ulus devlet modeli Ümmet’in bütünlüğünü baltalar. Bu teolojik olarak ikiye bölünmüşlük Suudi Arabistan’ın çeşitli pan-İslamik hareketleri destekleyerek hem bölge içinde hem de dışında kendi çıkarlarını korumasını ve yükseltmesini ngellemedi. 1960’taki İslam Konferansı Organizasyonunun oluşumu bu niyetin açık bir manifestosuydu.
DEVLETSİZ KİMLİK
Henüz bölgesel isteklerini tatmin edememiş iki ezilen Ortadoğulu grup olan Kürler ve Filistinlilerin durumu farklı bir problem türünü ortaya koyar. Sömürgeci çıkarlar Kürtlerin aleyhine çalıştı ve onları kendi kaderlerini atyin etme hakkından ve bir devletten mahrum bıraktı. Türkiye, Irak, Suriye ve İran’a dağılmış olarak bir merkezi kvvet üssünün yokluğunu yaşıyorlar. Türkiye, Osmanlı geleneklerini devam ettirmesine rağmen Kürt nüfusuyla bir anlaşmaya varakta aşırı derecede yavaş davranmıştır. Uzun süredir sadece Kürtlerin meşru varlığını reddetmekle kalmamış ayrıca “dağ Türklerini”de modern Türk ulusunun içinde asimile etmek istemiştir. Irak Kürtlerinin henüz elde etmiş olduğu özgürlük dahi komşu ülkelerde yaşayan Kürtlerin durumunu çözemeyecektir. Ankara’nın Saddam sonrası ırak’taki Kürt özerkliğine şiddetli karşı çıkışı Türkiye’de yaşayan Kürtlerden de benzer taleplerin gelmesine yönelik olan korkusunu vurgulamaktadır.
English to Turkish: Ancient Fish Heads for Land General field: Science Detailed field: Biology (-tech,-chem,micro-)
Source text - English Ancient Fish Heads for Land
By Erik Stokstad
ScienceNOW Daily News
16 October 2008
CLEVELAND, OHIO—Scientists are learning more about how some fish became landlubbers. According to a new study of a "missing link" fossil presented here yesterday at the annual meeting of the Society of Vertebrate Paleontology, these adventurous swimmers were already losing their ability to feed by suction before their fins evolved into limbs. By giving up the skill, which involves deforming the skull to create a vacuum that draws in prey, the fish were more able to raise their heads out of the water--and breathe air.
The missing link, a meter-long predator known as Tiktaalik roseae, was discovered in sandstone in northern Canada in 2004. Like all fishes, it had fins and scales. But in other aspects of its anatomy, it resembled four-limbed animals called tetrapods (Science, 7 April 2006, p. 33). Tiktaalik had a neck, for example, and a relatively flat, elongated skull. It also lacked another classic fish feature, the gill-covering bone called the operculum. Details of the braincase, which in fish consists of a set of bones nestled inside the skull, remained hidden inside the rock, however, and preparators spent years carefully exposing the bones.
Now an analysis by paleontologist Jason Downs of the Academy of Natural Sciences in Philadelphia, Pennsylvania, and colleagues shows how the braincase was becoming more like that of tetrapods. Overall, the braincase was more rigid, Downs says. Fish have very flexible skulls, a loose collection of bones that move around easily and allow them to suction-feed. In Tiktaalik, the joints between various bones in the braincase are more complex, suggesting that they did not allow as much motion.
Another important transition is evident in Tiktaalik's hyomandibular bone, which is essential for gill breathing. In fish, this bone coordinates the motions of the braincase, the palate, and the gill skeleton. But in tetrapods, the bone has lost these connections and shrunk, becoming part of the middle ear. Primitive fish have a boomerang-shaped hyomandibular bone, but Tiktaalik's is shorter and straight--tending toward the tiny dimensions of primitive tetrapods. It is connected to the braincase but not to the gill skeleton, which would have allowed the head more flexibility to move up and down. The braincase is also described by the same authors today in Nature.
The change in the hyomandibular bone suggests that gill respiration was becoming less important for Tiktaalik, says paleontologist Jennifer Clack of the University of Cambridge in the United Kingdom. She notes that all the modifications point in one direction: an animal that it getting better and better at raising its head out of shallow water to breathe air. Rather than a big transition in the braincase, as it had seemed before from other species, Tiktaalik shows how the evolution of the tetrapod braincase is "actually achievable by small, gradual steps," Clack says.
________________________________________
The editors suggest the following Related Resources on Science sites:
In Science Magazine
NEWS OF THE WEEK
PALEONTOLOGY: Fossil Shows an Early Fish (Almost) out of Water
Elizabeth Pennisi (7 April 2006)
Science 312 (5770), 33. [DOI: 10.1126/science.312.5770.33]
Translation - Turkish Karaya doğru giden antik balık
Erik Stokstad
ScienceNOW Daily News
16 Ekim 2008
CLEVELAND, OHIO — Biliminsanları balıkların nasıl kara sakinleri oldukları konusunda yeni şeyler öğreniyorlar. Omurgalıların Paleontolojisi Topluluğu’nun dünkü yıllık toplantısında burada sunulan “kayıp halka” üzerinde yapılan yeni bir çalışmaya göre, bu maceracı yüzücüler yüzgeçleri kol ve bacak gibi uzuvlara evrilmeden önce çoktan emme yoluyla beslenme yeteneklerini kaybediyorlardı. Avı emen bir vakum yaratmak için kafatasını deforme etmeyi de içeren bu yetenekten vazgeçerek, balık kafasını suyun dışına çıkarmaya ve hava solumaya daha yetenekli oluyordu.
Kayıp halka, bir metre uzunluğunda, Tiktaalik roseae olarak bilinen yırtıcı, 2004 yılında Kuzey Kanada’da kumtaşı içinde keşfedildi. Bütün balıklar gibi, yüzgeçleri ve pulları vardı. Fakat anatomisinin başka taraflarında, “tetrapods” olarak adlandırılan dört-uzuvlu hayvanlara benziyordu. (Science, 7 Nisan 2006, s. 33) Tiktaalik’in bir boynu vardı, örneğin biraz daha düz ve uzamış bir kafatası. BNaşka bir klasik balık özelliğinden mahrumdu, operculum adında solungacı kapatan kemik. Fakat balıkta kafatasının içinde sıkışmış bir grup kemikten oluşan kranyumun detayları, kayanın içinde keşfedilmeyi bekliyor, ve kemikleri açığa çıkarmak için yıllardır hazırlıklar sürüyor.
Philadelphia’daki Doğa Bilimleri Akademisi’nden paleontolojist Jason Downs ve arkadaşlarının yaptığı bir analiz kranyumun giderek dörtayaklılara daha çok nasıl benzediğini gösteriyor. Downs genelde kranyumun daha katı olduğunu söylüyor. Balıkların daha esnek bir kafatası vardır, kemikler arasında gevşek bir bağlantı çevreye daha kolay hareket etmesini ve onların emme yoluyla beslenmesini sağlıyor. Tiktaalik’te, kranyumdaki farklı kemikler arasındaki bağlantılar daha karmaşıktır, bu da çok harekete fazla izin vermediği anlamına gelir.
Başka bir önemli geçiş ise Tiktaalik’in hyomandibular kemiğindeki kanıttır, ki bu solungaç solunumu için gereklidir. Balıkta, bu kemik kranyum, damak ve tarak iskeletin hareketlerini koordine eder. Fakat dörtayaklılarda, bu kemik bu bağlantıları kaybetmiştir ve ortakulağın bir parçası olarak küçülmüştür. İlkel balıkların bumerang şeklinde hyomandibular kemikleri vardır, fakat Tiktaalik’inki, ilkel dört ayakların küçük boyutlarına uyacak şekilde daha kısa ve düzdür. Tarak iskelete değil, kranyuma bağlıdır, bu da kafanın daha esnek olmasını ve yukarı aşağı hareket etmesini sağlar. Kranyum ayrıca Nature dergisinde, bugün aynı yazarlar taradından da tanımlanmıştır.
Birleşik Krallık’ta Cambridge Üniversitesi’nden paleontolojist Jennifer Clack Hyomandibular kemikteki değişim Tiktaalik için solunum’un daha önemsiz olmaya başladığını gösterdiğini söylüyor. Ayrıca bütün değişimlerin tek bir yöne işaret ettiğine dikkat çekiyor: hava solumak için kafasını sığ sudan dışarı çıkarmada sürekli gelişen bir hayvan. Clack, daha önce başka türlerden göründüğü gibi kranyumda büyük bir geçişten ziyade, Tiktaalik’in dört ayaklıların kranyumunun evriminin nasıl aslında küçük kademeli adımlarla gerçekleştiğini gösterdiğini söylüyor.
Editörler Science sitelerinde aşağıdaki iligli kaynakları tavsiye eder:
Haftanın Haberi
PALEONTOLOJİ: Fosiller (neredeyse) suyun dışında ilkel bir balığı gösteriyor
Elizabeth Pennisi (7 Nisan 2006)
Science 312 (5770), 33. [DOI: 10.1126/science.312.5770.33]
http://sciencenow.sciencemag.org/cgi/content/full/2008/1016/2
Turkish to English: Çocukların Yeme Davranışlarının Obezite Üzerine Etkisi: Bir Meta Analiz Çalışması General field: Medical Detailed field: Medical: Health Care
Source text - Turkish Çocukların Yeme Davranışlarının Obezite Üzerine Etkisi: Bir Meta Analiz Çalışması
ÖZET
Background: Sağlıklı nesillerin yetiştirilmesi açısından çocukluk döneminde obeziteyi etkileyen faktörlerin belirlenmesi önemlidir.
Amaç: Bu çalışma, çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisini analiz etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntem: Literatürde çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisi ile ilgili yapılmış nicel çalışmalar araştırma kapsamında incelenmiştir. Literatür taraması Ocak 2008 tarihinden Mayıs 2018 tarihine kadar mevcut çalışmalara ulaşılması hedeflenmiştir. Veri toplama aşamasında analiz yapılacak konu hakkında yayınlanmış olan tam metin araştırmalardan yararlanılmıştır. Verileri toplamak için Pubmed, EBSCO Host, Ovid, ScienceDirect, BioMed Central, Embase/Elsevier, Google Akademik veri tabanları olmak üzere toplam yedi elektronik veri tabanı taranmıştır. Tarama yapılırken “çocuk”, “obezite”, “çocukluk çağı obezitesi”, “yeme davranışları”, “çocukların yeme davranışları” anahtar sözcükleri kullanılmıştır. Örneklemi 5-12, 12-18 yaş arasındaki çocuklar ve adolesanların oluşturmuştur. Meta analiz çalışmasında toplam sekiz çalışma dahil edilmiştir. Fakat çocukların yeme davranışı alt boyutları incelendiğinde; gıda hevesliliği ve yavaş yeme için 8 çalışma, gıdadan keyif alma, duygusal aşırı yeme, yemek seçiciliği, tokluk hevesliliği için 7 çalışma, içme tutkusu ve duygusal az yeme için 6 çalışmanın dahil edilme kriterlerine uygun olduğu belirlenmiştir. Her araştırmaya ait etki büyüklükleri ile grupların karşılaştırmaları meta analiz için istatistiksel paket Programı The Comprehensive Meta-Analysis Software programı kullanılmıştır.
Bulgular: Meta analiz çalışmasında çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisini belirlenmesi için araştırmaya dahil edilen toplam sekiz çalışmanın toplam örneklem sayısı 5142’dir. Gıda hevesliliği ve yavaş yeme alt boyutlarında yer alan örneklem sayısı 5142, gıdadan keyif alma, duygusal aşırı yeme, yemek seçiciliği alt boyutlarında yer alan örneklem sayısı 4847, içme tutkusu alt boyutundaki örneklem sayısı 4732, tokluk hevesliliği alt boyutundaki örneklem sayısı 4496 ve duygusal az yeme alt boyutundaki örneklem sayısı ise 4441 olarak belirlenmiştir. Heterojenlik testi sonucunda çocukların yeme davranışı alt boyutunda yer alan çalışmaların heterojen özellik gösterdiği belirlenmiştir. Yayın yanlılığı testi sonucunda yayın yanlılığı olduğu bulunmuştur. Rastgele etkiler modeline göre, %95 güven aralığında ortalama etki büyüklükleri; gıda hevesliliği için 1.019, gıdadan keyif alma için 0.194, duygusal aşırı yeme için 0.367, içme tutkusu için 0.170, tokluk hevesliliği için -0.384, duygusal az yeme için -0.168, yemek seçiciliği için -0.005 ve yavaş yeme için - 0.307 olarak belirlenmiştir.
Sonuç: Bu çalışmada, çocukların yeme davranışlarının çocuklarda obezite görülme durumunu etkilediği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çocuk, Obezite, Çocukluk Çağı Obezitesi, Yeme Davranışları, Çocukların Yeme Davranışları, Meta analiz
1.Giriş
Yeme davranışları, yetersiz ve dengesiz beslenme ile ilgili kronik hastalıkların tedavisinde ve önlenmesinde önemli rol oynamaktadır (Rossi, Moreira, & Rauen, 2008). Yeme davranışındaki farklılıklar, çocukların ve yetişkinlerin kilo probleminin ilerlemesine yol açmaktadır. Yeme davranışındaki bireysel farklılıkların hem zayıflığa hem de obeziteye etki ettiği düşülmektedir (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde sorun yaratan beslenme problemlerinden biri obezitedir (Popkin, Adair, & Ng, 2012). Çocukluk çağı obezitesi, bütün dünyada artan bir prevalansa sahiptir (Lobstein, Baur, & Uauy, 2004). Dünyadaki 5-17 yaş grubundaki her on çocuktan biri kiloludur, bunların 30-45 milyonunda ciddi obezite problemi mevcuttur (Ogden, Carroll, Kit, & Flegal, 2014).
Obezitenin oluşumunda beslenme alışkanlıklarının, genetik/çevresel faktörlerin, fiziksel aktivitenin azalmasının, ailenin sosyoekonomik durumunun ve psikolojik faktörlerin etkisi olduğu görülmektedir (Faith, Scanlon, Birch, Francis, & Sherry, 2004; Birch &Ventura 2009). Bu faktörlerden çocukların yeme davranışlarının obezite oluşumunda önemli bir yer teşkil ettiği gösterilmiştir (Birch & Ventura 2009; Santos et al., 2011; Viana, Sinde, & Saxton, 2008; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Yeme alışkanlıkları ve eğilimleri, kişisel deneyimlere göre zamanla değişebilen davranış özelliklerini temsil eden çocukluğun ilk zamanlarında kazanılmaktadır (Albala, Vio, Kain, & Uauy, 2002; Carnell & Wardle, 2008). Çocukların yiyecek tercihleri, yeme davranışları yaşamın ilk iki yılında oluşmaktadır. Bu durumun ileriki zamanlarda obezite gelişimi ile ilişkili olduğu belirtilmiştir (Meyer & Pudel, 1972). Ayrıca besin alımında, yeme davranışlarında ve çocukluk çağı obezitesinde aile ve sosyal çevrenin önemine vurgu yapılmıştır (Albala, Vio, Kain, & Uauy, 2002; Carnell & Wardle, 2008). Buna ek olarak, ilerleyen yaşlarda davranışlar ile ilgili değişikliklerin başarılması daha zor olabilmektedir. Bu durum, erken yaşlarda yeme davranışlarını araştırmanın önemine dikkat çekmekte, sağlıklı yeme davranışını geliştirmeyi amaçlayan eylemlerin çocuklar üzerine daha büyük önemle odaklanılması gerektiğini göstermektedir (Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Zambon, RGM Antonio, Mendes, & Barros Filho, 2008).
Aşırı kilolu olan ve olmayan çocuklar arasında yeme davranışlarında çeşitli boyutlarda farklılıklar olduğu yapılan çalışmalarla saptanmıştır (Demir & Bektas, 2017; Özer et al., 2014; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011).Aşırı kilolu çocuklar, sağlıklı kiloya sahip olan çocuklara göre dışarıdan gelen uyaranlara (besinin kokusu, tadı, görüntüsü vb.) daha hassas oldukları, tokluğa (doygunluğa) daha az cevap verdikleri, daha hızlı ve fazla yedikleri, daha az seçici oldukları, yemek yerken büyük zevk aldıkları, yemeğe ilgili oldukları, gün boyunca şekerli içecekleri sıklıkla tükettikleri, endişe, stres gibi farklı duygusal durumlarda yemek yemede daha fazla artış olduğu belirlenmiştir (Laessle, Uhl, Lindel, & Müller, 2001; Özer et al., 2014; Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001;Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009;). Diğer taraftan zayıf olan çocukların yeme konusunda daha seçici oldukları, daha yavaş yedikleri, tokluğa daha hızlı cevap verdikleri, küçük miktarlarda yiyecek tükettikleri saptanmıştır (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009).
Bu yapılan çalışmalar doğrultusunda zayıf, aşırı kilolu, obez olan çocukların yeme davranışlarını tespit etmek önemlidir (Özer et al., 2014; Viana, Sinde, & Saxton, 2008; Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Birtakım psikometrik araçlar, kilo ile ilgili problemleri ve yeme bozukluğu riskini önlemek, çocuklarda ve yetişkinlerde yeme davranışlarını değerlendirmek için kullanılmıştır (Gallant et al., 2010; Santos et al., 2011) Bu psikometrik araçlar, yeme davranış skorlarının çocukluk çağı obezitesi ile ilgili güçlü ve kademeli ilişkisini göstermektedir (Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Çocukların Yeme Davranışları Anketi, genellikle çocukların yeme davranışlarını değerlendirmek için kullanılan en kapsamlı ölçüm araçlarından biri olarak görülmekte, farklı yeme tarzlarını içermektedir (Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008; Viana, Sinde, & Saxton, 2008). Ayrıca bu anketin geçerlilik ve güvenirliği yapılmıştır (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Çocukların Yeme Davranışları Anketi alt boyutlarına bakıldığında; gıda hevesliliği, gıdadan keyif alma, duygusal aşırı yeme, duygusal az yeme, içme tutkusu, tokluk hevesliliği, yavaş yeme ve yemek seçiciliği bulunmaktadır (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001).
Çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisini inceleyen çalışmalara bakıldığında, bazı çalışmalar, gıda hevesliliği, gıdadan keyif alma, duygusal aşırı yeme, duygusal az yeme, içme tutkusu, tokluk hevesliliği, yemek seçiciliği, yavaş yeme alt boyutlarını içeren çocukların yeme davranışları ile obezite arasında bir ilişki olduğunu ortaya koyarken (Behar et al., 2018; Cantoral et al., 2015; Demir & Bektas, 2017; Loh, Moy, Zaharan, & Mohamed 2013; Özer et al., 2014; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011; Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008; Sánchez, Weisstaub, Santos, Corvalán, & Uauy, 2016; Tay et al., 2016; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009), bazı çalışmalarda da bu alt boyutları içeren çocukların yeme davranışları ile obezite arasında herhangi bir ilişki olmadığı bulunmuştur (Demir & Bektas, 2017; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011; Tay et al., 2016; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Çalışma sonuçlarındaki bu çeşitlilik, konu hakkında net bir yargıya varmayı güçleştirmektedir. Bu durum konunun ileri istatistiksel yöntemler ile incelenmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu istatistiksel yöntemlerden biri de meta analiz yöntemidir (Bakioğlu & Özcan, 2016; Jain, Sharma, & Singh, 2012). Meta analiz; belli bir konuda benzer çalışmaların belirli ölçütler altında gruplanıp, bu çalışmalara ait nicel bulguları birleştirerek yorumlayan, bir etkinin varlığını ve büyüklüğünü ortaya koyan, çalışmaların sonuçlarındaki tutarsızlıkları ve nedenlerini inceleyen, olası yeni ilişkilileri ortaya çıkartabilen ve daha sonraki yapılacak çalışmalara yeni yaklaşımlar getirebilen bir analiz yöntemidir (Açıkel, 2009; Bakioğlu & Özcan, 2016; Dinçer, 2014; Jain, Sharma, & Singh, 2012).
Bununla birlikte, dünyada çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisini meta analiz yöntemi ile inceleyen çalışmaya rastlanamamıştır (Cole, An, Lee, & Donovan, 2017; Moss, Sykes-Muskett, Conner, & O'Connor, 2018). Bu durum çalışmanın planlanmasındaki temel çıkış noktasını oluşturmuştur. Bu çalışmada meta analiz yöntemi kullanılarak çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisini inceleyen araştırma sonuçlarının sentezlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonuçları ile birlikte çocukların sağlıklı yeme davranışlarının anlaşılmasına ve sağlıklı kiloda kalmaya yönelik stratejilerin geliştirilebilmesi için politika yapıcılara ve yöneticilere katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca gelecek çalışmalar için araştırmacılara yeni bir bakış açısı sağlaması beklenmektedir.
Amaç
Bu çalışmanın amacı çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisini analiz etmektir.
Araştırma Soruları;
Çocukların yeme davranışları içerisinde yer alan gıda hevesliliğinin, obezite üzerine etki büyüklüğü nedir?
Çocukların yeme davranışları içerisinde yer alan gıdadan keyif almanın, obezite üzerine etki büyüklüğü nedir?
Çocukların yeme davranışları içerisinde yer alan duygusal aşırı yemenin, obezite üzerine etki büyüklüğü nedir?
Çocukların yeme davranışları içerisinde yer alan duygusal az yemenin, obezite üzerine etki büyüklüğü nedir?
Çocukların yeme davranışları içerisinde yer alan içme tutkusunun, obezite üzerine etki büyüklüğü nedir?
Çocukların yeme davranışları içerisinde yer alan tokluk hevesliliğinin, obezite üzerine etki büyüklüğü nedir?
Çocukların yeme davranışları içerisinde yer alan yavaş yemenin, obezite üzerine etki büyüklüğü nedir?
Çocukların yeme davranışları içerisinde yer alan yemek seçiciliğinin, obezite üzerine etki büyüklüğü nedir?
2.Gereç ve Yöntem
2.1. Literatür tarama
Çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisini belirlemek amacıyla, literatürde çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisi ile ilgili yapılmış nicel çalışmalar araştırma kapsamında incelenmiştir. Daha önce dünyada çocukların yeme davranışlarına yönelik olarak meta analiz çalışmaları yapılmasına rağmen, çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisini açıklayan meta analiz çalışmalarına rastlanamamıştır (Cole, An, Lee, & Donovan, 2017; Moss, Sykes-Muskett, Conner, & O'Connor, 2018). Literatür taraması Ocak 2008 tarihinden Mayıs 2018 tarihine kadar mevcut çalışmalara ulaşılması hedeflenmiştir. Veri toplama aşamasında analiz yapılacak konu hakkında yayınlanmış olan tam metin araştırmalardan yararlanılmıştır. Verileri toplamak için Pubmed, EBSCO Host, Ovid, ScienceDirect, BioMed Central, Embase/Elsevier, Google Akademik veri tabanları olmak üzere toplam yedi elektronik veri tabanı taranmıştır. Bu yolla ulaşılabilen basılı yayınlar taranmış, kongre bildirileri taranmamıştır. Tarama yapılırken “çocuk”, “obezite”, “çocukluk çağı obezitesi”, “yeme davranışları”, “çocukların yeme davranışları” anahtar sözcükleri Türkçe ve İngilizce olarak kullanılmıştır.
2.2. Çalışmaların seçimi
Literatür tarama sonunda ulaşılan çalışmaların meta analize dahil edilmesinde; (a) Örneklemi 5-12, 12-18 yaş arasındaki çocuklar ve adolesanların oluşturması, (b) Kantitatif analiz verilerine sahip olması, (c) BMI değişkenini incelemesi, (d) Etki büyüklüğünü hesaplamak için yeterli istatistiksel veriye sahip olması (e) ölçüm aracı olarak çocukların yeme davranışı anketi kullanılması (f) çocukların yeme davranışlarının tüm alt boyutlarının incelenmiş olması kriterleri kullanılmıştır. Ayrıca araştırmada sadece çocukların yeme davranışı anketi kullanılan çalışmaların ele alınmasının nedeni ise; diğer ölçüm araçlarının farklı alt boyutları, konuları ele alması, bu anketin daha kapsamlı alt boyutları içermesidir.
Çalışmaların meta analize dahil edilme sürecini özetleyen akış diyagramı Şekil 1’de sunulmuştur. Yapılan taramada toplamda 36 887 çalışmaya ulaşılmış, 310 tanesi dublikasyon nedeniyle elenmiş, 36 577 çalışma incelenmiş ve 36 553 çalışma başlıklara dayalı olarak elenmiştir. Kalan 24 çalışmanın özeti iki araştırmacı tarafından dahil edilme ve dışlama kriterlerine göre değerlendirilmiş, gerek duyulduğunda tam metin incelemesi yapılmış, dahil edilme kriterlerine uymayan çalışma elenmiştir. Toplamda 8 çalışma analize dahil edilmiştir. Fakat çocukların yeme davranışı alt boyutları incelendiğinde, gıda hevesliliği ve yavaş yeme için 8 çalışma, gıdadan keyif alma, duygusal aşırı yeme, yemek seçiciliği, tokluk hevesliliği için 7 çalışma, içme tutkusu ve duygusal az yeme için 6 çalışmanın dahil edilme kriterlerine uygun olduğu belirlendi.
Eleme nedenleri arasında; BMI değişkenini içermemesi, çalışma popülasyonun farklı olması, çocukların yeme davranışı anketi kullanılmaması yer almaktadır. Çalışmaların meta analiz için seçimi, iki araştırmacı tarafından ayrı ayrı yürütüldü. Daha sonra yapılan karşılaştırmada, dahil edilme kriterleri üzerinde %100 oranında anlaşma olduğu belirlendi. Analize dahil edilen çalışmalar "PRISMA Akış Diyagramı Yönergesi" doğrultusunda hazırlanmış olup Şekil 1'de verilmiştir (Moher, Liberati, Tetzlaff, & Altman, 2009).
Şekil 1. Çalışmaların seçimindeki akış şeması (Flow Diyagram).
Veri tabanlarının taranması ile elde edilen çalışma sayısı
(n: 36 887)
-Pubmed (n:5449) - BioMed Central (1419)
-EBSCO Host (n:8975) -Embase/Elsevier (25)
-Ovid (n:9607) -Google Akademik (455)
-ScienceDirect (10 957)
Konu ile ilgisiz olması nedeni ile ( BMI değişkenini içermemesi, çalışma popülasyonun farklı olması ) 36 553 çalışma başlıklardan elendi.
Duplikasyonlardan sonraki çalışma sayısı (n:36 577 )
Başlıkların elenmesi
-Dahil edilme kriterlerini karşılamadığı için elenen özetler
-Çocukların yeme davranışı anketi kullanılmaması,
(n:16)
Eleme sonrası kalan özetler (n:24)
Özetlerin elenmesi
Uygunluk ve kalite açısından değerlendirilen tam metinler (n:8)
Kalite değerlendirme
Meta analize dahil olan çalışma sayısı
(n:8)
2.3. Çalışmaların kodlanması
Çalışma verilerini toplamak için veri kodlama formu kullanıldı. Veri kodlama formu literatürden faydalanılarak araştırmacılar tarafından geliştirildi (DeCoster, 2004; Kış, 2013; Zangaro & Soeken, 2007). Veri kodlama formu her bir bireysel çalışmadan etki büyüklüğünü hesaplamak için gerekli istatistiksel verileri ve çalışma özelliklerini (yöntem, örneklem, ölçüm aracı, çalışma türü vb) elde etmek için kullanıldı. Her çalışma için çalışmanın başlığı, yazar, yayın yılı, çalışma türü, tasarım, örneklem büyüklüğü, çocukların yeme davranışlarını ölçmek için kullanılan ölçüm aracı, bulgular ve sonuç, cohen’s (d) etki büyüklüğü kodlandı. Kodlanan verilerin güvenirliği, birinci ve ikinci araştırmacıların kodlamalarının karşılaştırılması ile sağlandı. Etki büyüklüğü değerinin pozitif olması; çocukların yeme davranışları içerisinde yer alan gıda hevesliliği, gıdadan keyif alma, duygusal aşırı yeme ve içme tutkusunun çocukların obez olma durumunu pozitif yönde etkilediği, negatif olması ise çocukların yeme davranışları içerisinde yer alan tokluk hevesliliği, duygusal az yeme, yemek seçiciliği, yavaş yemenin obez olma durumunu pozitif yönde etkilediğini göstermektedir. Yani gıda hevesliliği, gıdadan keyif alma, duygusal aşırı yeme ve içme tutkusu puanları arttıkça obez olma durumu artmakta, tokluk hevesliliği, duygusal az yeme, yemek seçiciliği, yavaş yeme puanları azaldıkça obez olma durumu da artmaktadır. Etki büyüklüğü sıfır (0) değerinde ise veya sıfıra yakın ise çocukların yeme davranışlarının obeziteye etki etmediği sonucu çıkarılmaktadır.
2.4. Veri analizi süreci
Bu çalışmada, verilerin analizinde, grup karşılaştırma meta analizi türlerinden Grup Farklılığı yöntemi kullanılmıştır. Her araştırmaya ait etki büyüklükleri ile grupların karşılaştırmaları Meta Analiz için istatistiksel paket Programı CMA (The Comprehensive Meta-Analysis software) kullanılarak hesaplanmıştır. Hesaplamalarda örneklem ve ölçüm araçlarındaki farklılıktan dolayı etki büyüklüğü hesaplamasında “hedge’s g” kullanılmıştır. (Bakioğlu & Özcan, 2016; Cooper, 2016). Hedge’s g işlemler arası farkın iki grubun birleştirilmiş standart sapması ile bölünmesi sonucu hesaplanmaktadır (Cooper, 2016). Cohen (1988) etki büyüklüğünü 0,20’den küçük olması durumunda zayıf, 0,80’den büyük olması durumunda güçlü etki büyüklüğü olarak tanımlanabileceğini söylemektedir. Bu sınıflamaya göre d ≤ 0,20 ise zayıf, 0,20 < d < 0,80 orta ve d ≥ 0,80 olması durumunda güçlü etki büyüklüğü olarak değerlendirilir. Meta analiz çalışmalarında heterojeniteye göre sabit etkiler ya da rastgele etkiler modeli kullanılmaktadır (Bakioğlu & Özcan, 2016). Eğer meta analizdeki çalışmaların evren etki büyüklüklerinin değişmiyorsa sabit etki modeli, evren etki büyüklükleri araştırmadan araştırmaya değişiklik gösteriyorsa rastgele etki modeli kullanılmaktadır. Bu çalışmada homojenlik testleri sonucu çalışmaların heterojen çıkması nedeniyle rastgele etki modeli kullanılmıştır (Bakioğlu & Özcan, 2016). Etki büyüklüklerinin heterojenliğini test etmek için Cochran’ın Q istatistiği, p değeri ve I2 testleri kullanılmıştır. Q testinin anlamlılığı aşamasında p değeri için sınır değerinin 0.10 olarak alınması önerilmektedir. Heterojenite değerlendirmesinde heterojenlik oranı (I2) %25' in altındaysa yok; %25-50 ise düşük; %51- 75 ise orta ve %75'in üstündeyse yüksek olarak değerlendirilmektedir (Higgins, Thompson, Deeks, & Altman, 2003). Yayın yanlılığını test etmek için rosental ve orwin hata koruma katsayısı, funnel plot grafiği, duval ve tweedie’s yöntemi, rank korelasyonu, egger regresyon, begg ve mazunder korelasyonları kullanılmıştır (Bakioğlu & Özcan, 2016). Dahil edilen çalışmalarda anlamlılık düzeyleri 0.01 ile 0.05 arasında değiştiğinden bu araştırmada da istatistiksel analizlerin anlamlılık düzeyi olarak 0.05 belirlenmiştir.
2.5. Çalışmanın Etik Yönü
Çalışmaya başlamadan önce Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu’ndan 09.08.2018 tarihli ve 4221-GOA protokol numaralı 2018/21-12 kararlı etik kurul onayı alındı.
3. Bulgular
Meta analize dahil edilen 8 çalışmanın tamamı araştırma makalesidir. Tezler çalışmada yer almamıştır. Çalışmanın örneklemini 5-12, 12-18 yaş arasındaki çocuklar ve adolesanların oluşturmuştur. Meta analize dahil edilen çalışmalar 2008-2018 arasında yapılan çalışmaları kapsamaktadır.
Tablo 1. Homojenlik Testi Sonuçları
Tablo 1’de meta analize dahil edilen çalışmalara ilişkin homojenlik testi sonuçları görülmektedir. Q değeri gıda hevesliliği için 525.960, gıdadan keyif alma için 391.641, duygusal aşırı yeme için 1033.459, içme tutkusu için 156.624, tokluk hevesliliği için 54.585, duygusal az yeme için 26.916, yemek seçiciliği için 62.722 ve yavaş yeme için 81.947 olarak hesaplanmıştır. I2 değeri ise gıda hevesliliği için 98.669, gıdadan keyif alma için 98.468, duygusal aşırı yeme için 99.419, içme tutkusu için 96.808, tokluk hevesliliği için 89.008, duygusal az yeme için 81.424, yemek seçiciliği için 90.434 ve yavaş yeme için 91.458 olarak hesaplanmıştır.
Tablo 2. Rastgele Etkiler Modeline Göre Ortalama Etki Büyüklükleri ve İlgili Değerler
k= çalışma sayısı, n=örneklem
Rastgele etkiler modeline göre çocukların yeme davranışlarından olan gıda hevesliliği, gıdadan keyif alma, duygusal aşırı yeme, içme tutkusu, tokluk hevesliliği, duygusal az yeme, yemek seçiciliği ve yavaş yemenin obezite üzerine etkisini inceleyen çalışmaların etki büyüklükleri Tablo 2’de verilmiştir. %95 önem derecesinde ortalama etki büyüklükleri gıda hevesliliği için 1.019 gıdadan keyif alma için 0.194, duygusal aşırı yeme için 0.367, içme tutkusu için 0.170, tokluk hevesliliği için -0.384, duygusal az yeme için -0.168, yemek seçiciliği için -0.005 ve yavaş yeme için - 0.307 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak; gıda hevesliliğinin obezite üzerine etkisi pozitif yönde güçlü etki büyüklüğüne, gıdadan keyif alma ve içme tutkusunun obezite üzerine etkisi pozitif yönde zayıf etki büyüklüğüne, duygusal aşırı yemenin obezite üzerine etkisi pozitif yönde orta etki büyüklüğüne, tokluk hevesliliği ve yavaş yemenin obezite üzerine etkisi negatif yönde orta etki büyüklüğüne, duygusal az yeme ve yemek seçiciliğinin obezite üzerine etkisi ise negatif yönde zayıf etki büyüklüğüne sahip olduğu belirlenmiştir.
Çalışmada yayın yanlılığı olup olmadığını test etmek için rosental ve orwin hata koruma katsayısı, funnel plot grafiği, duval ve tweedie’s yöntemi, rank korelasyonu, egger regresyon, begg ve mazunder korelasyonları kullanılmıştır. Çalışmada çocukların yeme davranışları alt boyutlarına göre rosental hata koruma katsayısına bakıldığında çalışmanın etki büyüklüğünün 0 olması için 0 ile 1075 arasında çalışmaya, orwin hata koruma katsayısına bakıldığında 1 ile 3 arasında çalışmaya, duval ve tweedie’s yöntemine bakıldığında 0 ile 3 arasında çalışmaya ihtiyaç olduğu belirlenmiştir. Begg ve mazunder, funnel plot grafiği, egger regresyon analizine göre (p>0.05) yayın yanlılığı olmadığı belirlenmiştir.
4. Tartışma
Günümüzde çocuklarda görülen obezite durumunun artmasıyla birlikte, obeziteyi etkileyen faktörlerden biri olan çocukların yeme davranışları son yıllarda gündemde olan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle yeme davranışlarının erken dönemde kazanılması bu konuda dikkatleri üzerine çekmiş ve yeme davranışlarının obeziteyi etkileme durumunu anlama ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu meta analiz çalışmasının amacı çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisinin belirlenmesidir.
Meta analiz çalışmasında çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisini belirlenmesi için araştırmaya dahil edilen toplam sekiz çalışmanın toplam örneklem sayısı 5142’dir. Gıda hevesliliği ve yavaş yeme alt boyutunda ele alınan toplam çalışma sayısı sekiz, örneklem sayısı 5142, gıdadan keyif alma, duygusal aşırı yeme, yemek seçiciliği alt boyutlarında ele alınan toplam çalışma sayısı yedi, örneklem sayısı 4847, içme tutkusu alt boyutunda ele alınan toplam çalışma sayısı altı, örneklem sayısı 4732, tokluk hevesliliği alt boyutunda ele alınan toplam çalışma sayısı yedi, örneklem sayısı 4496 ve duygusal az yeme alt boyutunda ele alınan toplam çalışma sayısı altı, örneklem sayısı 4441 olarak belirlenmiştir.
Meta analize dahil edilen çalışmalara ilişkin heterojenlik testinde Q, p ve I2 değeri kullanılmıştır. Q değerlerinin 26.916 ile 1033.459 arasında, I2 değerlerinin ise 81.424 ile 99.419 arasında değiştiği belirlenmiştir. Literatürde de heterojenite değerlendirmesinde Q testinin anlamlılığı aşamasında p değeri için sınır değerinin 0.10 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilirken, heterojenlik oranı (I2) %25' in altındaysa yok; %25-50 ise düşük; %51-75 ise orta ve %75'in üstündeyse yüksek olarak değerlendirilmektedir (Higgins, Thompson, Deeks, & Altman, 2003). Bu çalışmada heterojenlik testine göre çocukların yeme davranışlarının obezite üzerine etkisinin heterojen bir (Q=26.916-1033.459, I2 =81.424-99.419, p=0,000) dağılım göstermiştir. Bu sonuç doğrultusunda, çalışmaların heterojen özellik gösterdiğine karar verilmiş olup ortalama etki büyüklükleri rastgele etkiler modeline uygun olarak hesaplanmıştır.
Bu çalışmada gıda hevesliliğinin obezite üzerine pozitif yönde güçlü etki büyüklüğüne (1.019) sahip olduğu belirlenmiştir. Literatürde de gıda hevesliliği ile obezite arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (Demir & Bektas, 2017; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011; Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Hem bu meta analiz çalışmasında hem de yukarıdaki literatür çalışmalarında gıda hevesliliği arttıkça obezitenin de arttığı görülmektedir. Çocuğun dışarıdan gelen uyaranlardan (besinin tadı, kokusu, görüntüsü vs), yeme ipuçlarından etkilenerek normalde yediğinden daha fazla besin tüketmesi obeziteye yol açmaktadır (Özer et al., 2014; Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008). Özellikle normal ağırlıktaki bireylerin açlık durumlarında iç duyumları tarafından yemek istenirken, obez bireylerde ise daha sık dış yeme ipuçları tarafından yemek istenir (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Obez bireylerin, normal kilolu ve zayıf kişilerden daha fazla tad ipuçlarına duyarlı olduğu bulunmuştur (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Yani obez bireylerin içsel doyum ipuçlarına karşı düşük bir hassasiyet gösterdikleri, tat ve koku gibi dışsal besin ipuçlarına karşı ise aşırı hassasiyet gösterdikleri, böylece uyarılmaya karşı aşırı yemek yedikleri ve çok hızlı yemek yerken öğün sırasında doymuşluğu kaçırdıkları belirtilmektedir (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Ayrıca çocuklar genellikle çevrelerinde sunulan ve aile tarafından tercih edilen besinlerden etkilenerek kendi yeme tutumlarını meydana getirmektedirler (Özer et al., 2014; Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Bu nedenle çocukların içinde bulunduğu toplumun beslenme alışkanlıkları ya da ebeveynlerin beslenme tarzı ve alışkanlıkları obezite ile ilişkili olabilir.
Bu çalışmada gıdadan keyif alma obezite üzerine pozitif yönde zayıf etki büyüklüğüne (0.194) sahip olduğu belirlenmiştir. Literatürde de gıdadan keyif alma ile obezite arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (Demir & Bektas, 2017; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011; Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Hem bu meta analiz çalışmasında hem de yukarıdaki literatür çalışmalarında gıdadan keyif alma arttıkça obezitenin de arttığı görülmektedir. Çocuğun “sıklıkla aç hissediyorum, bir şeyler yemem lazım” gibi sözleri, tüm gıdalara karşı ilgi duyması daha fazla kalori alımına neden olarak obeziteye yatkınlığı arttırmaktadır (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001).
Bu çalışmada içme tutkusunun obezite üzerine pozitif yönde zayıf etki büyüklüğüne (0.170) sahip olduğu belirlenmiştir. Literatürde yapılan çalışmalarda da içme tutkusu ile obezite arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (Cantoral et al., 2015; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008). Hem bu meta analiz çalışmasında hem de yukarıdaki literatür çalışmalarında içme tutkusu arttıkça obezitenin de arttığı görülmektedir. Yapılan diğer çalışmalarda ise içme tutkusunun çocuğun obez olma durumunu anlamlı şekilde etkilemediği bulunmuştur (Demir & Bektas, 2017; Jansen et al., 2012; Santos et al., 2011). Tatlandırılmış içeceklerin aşırı tüketimi, obezite gelişimini önemli ölçüde etkilemektedir (Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008). Özellikle çocukların şekerli içeceklere karşı isteğin artması, çocukların daha fazla kalori alımına yol açarak obeziteye neden olmaktadır (Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008; Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Yine çocukların içinde bulunduğu toplumun beslenme alışkanlıkları ya da ebeveynlerin beslenme tarzı ve alışkanlıkları obezite ile ilişkili olabilir.
Bu çalışmada duygusal aşırı yemenin obezite üzerine pozitif yönde orta etki büyüklüğüne (0.367) sahip olduğu belirlenmiştir. Literatürde yapılan çalışmalarda da duygusal aşırı yeme ile obezite arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (Demir & Bektas, 2017; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011; Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Hem bu meta analiz çalışmasında hem de yukarıdaki literatür çalışmalarında duygusal aşırı yeme arttıkça obezitenin de arttığı görülmektedir. Yapılan diğer çalışmalarda ise duygusal aşırı yemenin çocuğun obez olma durumunu anlamlı şekilde etkilemediği bulunmuştur (Carnell & Wardle, 2007; Jansen et al., 2012). Çocukların özellikle öfke ve anksiyete gibi negatif duygu durumuna yanıt olarak daha fazla yemesi ile karşılık vermesi kalori alımına neden olarak obeziteye yatkınlığı arttırmaktadır (Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008). Obez çocuklarda düşük benlik saygısının, yetersizlik duygularının, yeme bozukluklarının, stresle yetersiz baş etmenin ve ebeveynlerin besleme tarzlarının (kısıtlama, ödüllendirme vb.) duygusal aşırı yeme ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Özellikle ebeveynler çocuğu kızgın, endişeli ve üzgün olduğunda çocuğun sakinleşmesi ve rahatlaması amacıyla ya da ödül olarak yiyecek verebilirler (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Bu durum aşırı yeme ile sonuçlanıp obeziteye yol açabilir.
Bu çalışmada tokluk hevesliliğinin obezite üzerine negatif yönde orta etki büyüklüğüne (-0.384) sahip olduğu belirlenmiştir. Literatürde yapılan çalışmalarda da tokluk hevesliliği ile obezite arasında negatif yönde bir ilişki bulunmuştur (Demir & Bektas, 2017; Jansen et al., 2012; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Hem bu meta analiz çalışmasında hem de yukarıdaki literatür çalışmalarında tokluk hevesliliği azaldıkça obezite artmaktadır. Yapılan bir çalışmada ise tokluk hevesliliğinin çocuğun obez olma durumunu anlamlı şekilde etkilemediği bulunmuştur (Loh, Moy, Zaharan, & Mohamed 2013). Çocuğun iç tokluk belirtilerine göre gıda alımlarını düzenlemekte, iç tokluk belirtilerini yeterli olarak fark edemeyen ya da hissetmeyen çocuklar fazla yemek yemekte, bu durum çocuğun obez olmasına neden olabilmektedir (Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008). Ayrıca bazı ebeveynlerin çocukları yemek yemeleri öğrenmelerini engelleyebilmekte, bu çocuklar doyduklarını fark etmeden daha fazla yemek yiyebilmekte, bu durum gereksinimden fazla enerji alımına yol açarak obezite riskini arttırabilmektedir (Birch & Davison, 2001).
Bu çalışmada yavaş yemenin obezite üzerine negatif yönde orta etki büyüklüğüne (- 0.307) sahip olduğu belirlenmiştir. Literatürde yapılan çalışmalarda da yavaş yeme ile obezite arasında negatif yönde bir ilişki bulunmuştur (Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Tay et al., 2016; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009; Behar et al., 2018). Hem bu meta analiz çalışmasında hem de yukarıdaki literatür çalışmalarında yavaş yeme azaldıkça obezite artmaktadır. Fakat yapılan bir çalışmada ise yavaş yemenin çocuğun obez olma durumunu anlamlı şekilde etkilemediği belirlenmiştir (Demir & Bektas, 2017). Hızlı ve fazla yeme davranışı olan çocuklarda tokluk hissinin fark edilmesi gecikmekte, bu da aşırı yemeye neden olarak gereksinimden fazla olan kalori alımına yol açmakta, bunun sonucunda obeziteye yatkınlık görülebilmektedir (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001).
Bu çalışmada duygusal az yeme obezite üzerine negatif yönde zayıf etki büyüklüğüne (-0.168) sahip olduğu belirlenmiştir. Literatürde yapılan çalışmalarda da duygusal az yeme ile obezite arasında negatif yönde bir ilişki bulunmuştur (Jansen et al., 2012; Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008). Hem bu meta analiz çalışmasında hem de yukarıdaki literatür çalışmalarında duygusal az yeme azaldıkça obezite artmaktadır. Yapılan diğer çalışmalarda ise duygusal az yemenin çocuğun obez olma durumunu anlamlı şekilde etkilemediği bulunmuştur (Demir & Bektas, 2017; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Duygusal az yeme durumunda çocuklarda duygusal strese bağlı olarak gıda alımında ve bağırsak aktivitesinde azalma meydana gelmekte, buna bağlı olarak beden gereksiniminden az kalori alımı görülmektedir (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001).
Bu çalışmada yemek seçiciliği ise obezite üzerine negatif yönde zayıf etki büyüklüğüne (-0.005) sahip olduğu belirlenmiştir. Yapılan çalışmalarda yemek seçiciliği ile obezite arasında negatif yönde bir ilişki bulunmuştur (Demir, Bektas 2017; Jansen et al., 2012; Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Hem bu meta analiz çalışmasında hem de yukarıdaki literatür çalışmalarında yemek seçiciliği azaldıkça obezitenin arttığı görülmektedir. Yapılan diğer çalışmalarda ise yemek seçiciliğinin çocuğun obez olma durumunu anlamlı şekilde etkilemediği bulunmuştur (Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011). Özellikle yemek konusunda seçici olmayan çocukların yeni yiyecekleri tatmaktan ve çok çeşitli yiyeceklerden hoşlanması, daha önceden bilmediği ve tatmadığı tatları tatmakla için ilgi duyması aşırı kalori almasına yol açarak obeziteye yatkınlığı arttırabilmektedir (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Yine ebeveynlerin beslenme tarzı ve alışkanlıkları obezite ile ilişkili olabilir. Özellikle ebeveynler tarafından bazı yiyeceklerin çocuklar tarafından yenmesinin kısıtlanması ya da bazı yiyeceklerin aşırı tüketimine izin vermeleri sonucu gereksinimden fazla enerji alımına yol açabilmekte yada tem tersi kısıtlı diyet nedeniyle çocukların alması gereken kaloriden düşük kalori almalarına yol açarak kilo sorunlarının gelişmesine sebep olabilmektedir.
Bu meta analizde yayın yanlılığı olup olmadığını test etmek için rosental ve orwin hata koruma katsayısı, funnel plot grafiği, duval ve tweedie’s yöntemi, rank korelasyonu, egger regresyon, begg ve mazunder korelasyonları kullanılmıştır. Bu analizler bir meta analizde eksik olabilecek çalışma sayısını hesaplamaktadır (Higgins, Thompson, Deeks, & Altman, 2003; Bakioğlu & Özcan, 2016). Yayın yanlılığının belirlenmesinde sadece tek bir yöntemin kullanılmaması ve diğer yöntemlere de bakılması önerilmektedir. Teknik yöntemlerden biri olan rosental hata koruma katsayısına bakıldığında etki büyüklüğünü sıfıra getirebilecek gerekli olan çalışma sayılarının büyük çıktığı görülmekte, bu da çalışmada yayın yanlılığı olmadığını göstermektedir. Ancak bu çalışmada da diğer yöntemler incelendiğinde, yöntemlerin büyük çoğunluğunda çalışmanın yayın yanlılığı içerebileceği görülmüştür. Bu meta analiz çalışmanın sonuçları incelenirken bunun göz önüne alınması önerilir.
5. Sonuç
Bu meta analiz çalışması çocukların yeme davranışlarının obezite üzerine etkisini belirlemeye yönelik önemli bilgiler sağlamıştır. Çalışma bulgularına göre gıda hevesliliğinin obezite üzerine etkisi pozitif yönde güçlü etki büyüklüğüne, gıdadan keyif alma ve içme tutkusunun obezite üzerine etkisi pozitif yönde zayıf etki büyüklüğüne, duygusal aşırı yemenin obezite üzerine etkisi pozitif yönde orta etki büyüklüğüne, tokluk hevesliliği ve yavaş yemenin obezite üzerine etkisi negatif yönde orta etki büyüklüğüne, duygusal az yeme ve yemek seçiciliğinin obezite üzerine etkisi ise negatif yönde zayıf etki büyüklüğüne sahip olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak; çocukların yeme davranışlarının çocuklarda obezite görülme durumunu etkilediği belirlenmiştir. Bu meta analiz çalışmasında özellikle çalışmaya dahil edilen çalışma sayısının düşük olması, çalışma sayısının az olmasına bağlı olarak ortaya çıkan yayın yanlılığı olasılığı nedeniyle sonuçların netleştirilmesi amacıyla çocukların yeme davranışlarının, obezite üzerine etkisini ortaya çıkaracak kanıt düzeyi yüksek yeni çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Özellikle randomize kontrollü deneysel çalışmaların planlanması, çalışmalarda etki büyüklüklerinin ve güç analizlerinin verilmesi önerilmektedir. Bu meta analiz çalışmasında sonuçlarda taraf tutmamak ve objektifliği sağlamak amacıyla aynı ölçeği kullanan çalışmalardan yararlanılmış, sonraki meta analiz çalışmalarında diğer ölçüm araçlarıyla yapılan çalışmaların dahil edilmesi önerilir.
Kaynaklar
Albala, C., Vio, F., Kain, J., & Uauy, R. (2002). Nutrition transition in Chile: determinants and consequences. Public Health Nutr, 5(1A),123-128.
Açıkel, C. (2009). Meta-analiz ve kanıta dayalı Tıp'taki yeri. Klinik Psikofarmakoloji Bulteni, 19(2).
Bakioğlu, A., & Özcan, Ş. (2016). Meta-Analiz. Nobel Akademi Yayıncılık, 1. Baskı, ISBN: 978-605-320-479-4. Ankara.
Behar, A. I., Crespo, N. C., Garcia, M. L., Ayala, G. X., Campbell, N., Shadron, L. M., & Elder, J. P. (2018). Validation of a Shortened Version of the Children's Eating Behavior Questionnaire and Associations with BMI in a Clinical Sample of Latino Children. J Nutr Educ Behav,50(4),372-378.
Birch, L. L., Davison, K. K. (2001). Family environmental factors influencing the developing behavioral controls of food intake and childhood overweight. Pediatrics Clinics Of North America, 48(4), 893-907.
Birch, L. L., & Ventura, A. K. (2009). Preventing childhood obesity: What works? Int J Obesity 33, 74-81.
Cohen, J. (1988). The effect size. Statistical power analysis for the behavioral sciences, 77-83.
Cooper, H. (2016). Research synthesis and meta-analysis: A step-by-step approach, Sage publications, Fifth Edition, ISNB: 9781483347042.
Cantoral, A., Téllez-Rojo, M. M., Ettinger, A. S., Hu, H., Hernández-Ávila, M., & Peterson, K. (2015). Early introduction and cumulative consumption of sugar-sweetened beverages during the pre-school period and risk of obesity at 8–14 years of age. Pediatric Obesity, 11, 68–74.
Carnell, S., & Wardle, J. (2007). Associations between multiple measures of parental feeding and children’s adiposity in United Kingdom preschoolers. Obesity,15(1),137–144.
Carnell, S., & Wardle, J. (2008). Appetite and adiposity in children: evidence for a behavioral susceptibility theory of obesity. Am J Clin Nutr, 88, 22-29.
Cole, N. C., An, R., Lee, S. Y., & Donovan, S. M. (2017). Correlates of picky eating and food neophobia in young children: a systematic review and meta-analysis. Nutr Rev, 1,75(7), 516-532.
Demir, D., & Bektas, M. (2017). The effect of childrens' eating behaviors and parental feeding style on childhood obesity. Eat Behav, 22(26), 137-142.
DeCoster, J. (2004). Meta-analysis Notes.; Retrieved from. http://www.stat-help.com/notes.html. (Erişim tarihi: 10.07.2018).
Dinçer, S. (2014). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta-analiz: Pegem Akademi Yayıncılık. 1. basım. Ankara.
Faith, M. S., Scanlon, K. S., Birch, L. L., Francis, L. A., & Sherry, B. (2004). Parent-child feeding strategies and their relationships to child eating and weight status. Obes Res, 12(11), 1711-1722.
Gallant, A. R., Tremblay, A., Pérusse, L., Bouchard, C., Després, J. P., & Drapeau, V. (2010). The Three-Factor Eating Questionnaire and BMI in adolescents: results from the Québec Family Study. British Journal of Nutrition,104,1074-1079.
Higgins, J. P., Thompson, S. G., Deeks, J. J., & Altman, D. G. (2003). Measuring inconsistency in meta analyses. BMJ: British Medical Journal, 327;7414:557.
Jain, V., Sharma, R., & Singh, S. (2012). Doing meta-analysis in research: A systematic approach. Indian Journal of Dermatology, Venereology, and Leprology, 78(3), 242.
Jansen, P. W., Roza, S. J., Jaddoe, V. W. V., Mackenbach, J. D., Raat, H., Hofman, A., Verhulst, F. C., & Tiemeier, H. (2012). Children’s eating behavior, feeding practices of parents and weight problems in early childhood: results from the population-based Generation R Study. Int J Behav Nutr Phys Act, 9, 130.
Kış, A. (2013). Okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarını gösterme düzeylerine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşlerine yönelik bir metaanaliz. İnönü Üniversitesi: Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
Laessle, R. G., Uhl, H., Lindel, B., & Müller, A. (2001). Parental influences on laboratory eating behavior in obese and non-obese children. Int J Obes Relat Metab Disord, 25(1), 60-2.
Lobstein, T., Baur, L., & Uauy, R. (2004). Obesity in children and young people: A crisis in public health. The International Association For The Study Of Obesity; Reviews, 5 (Suppl.1),4-85.
Loh, D. A., Moy, F. M., Zaharan, N. L., & Mohamed, Z. (2013). Eating Behaviour among Multi-Ethnic Adolescents in a Middle-Income Country as Measured by the Self-Reported Children’s Eating Behaviour Questionnaire. PLoS ONE, 8(12), e82885.
Meyer, J. E., & Pudel, V. (1972). Experimental studies on food-intake in obese and normal weight subjects. J Psychosom Res, 16, 305-8.
Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., & Altman, D. G. (2009). The PRISMA group preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA Statement.
Moss, R. H., Sykes-Muskett, B., Conner, M., & O'Connor, D. B. (2018). Stress and eating behaviors in children and adolescents: Systematic review and meta-analysis. Appetite,1(123),14-22.
Ogden, C. L., Carroll, M. D., Kit, B. K., & Flegal, K. M. (2014). Prevalence of childhood and adult obesity in the United States, 2011-2. JAMA, 311(8), 806-14.
Özer, S., Bozkurt, H., Sönmezgöz, E., Bilge, S., Yılmaz, R., & Demir, O. (2014). Obezite tanılı çocuklarda yeme davranışının değerlendirilmesi. Çocuk Dergisi, 14(2), 66-71.
Passos, D. R. D., Gigante, D. P., Maciel, F. V., & Matijasevich, A. (2015). Children’s eating behavior: comparison between normal and overweight children from a school in Pelotas, Rio Grande do Sul, Brazil, Rev Paul Pediatr, 33(1), 42–49.
Popkin, B. M., Adair, L. S., & Ng, S. W. (2012). Global nutrition transition and the pandemic of obesity in developing countries. Nutr Rev, 70, 3-21.
Rossi, A., Moreira, E. A., & Rauen, M. S. (2008). Determinants of eating behavior: a review focusing on the family. Rev Nutr, 21, 739-48.
Santos, J. L., Ho-Urriola, J. A., Gonzalez, A., Smalley, S. V., Domínguez-Vásquez, P., Cataldo, R., Obregón, A. M., Amador, P., Weisstaub, G., & Hodgson, M. I. (2011).Association between eating behavior scores and obesity in Chilean children. Nutrition Journal, 10,108.
Sleddens, E. F., Kremers, S. P., & Thijs, C. (2008). The children’s eating behaviour questionnaire: Factorial validity and association with body mass index in Dutch children aged 6-7. Int J Behav Nutr Phys Act, 5, 49.
Sánchez, U., Weisstaub, G., Santos, J.L., Corvalán, C., & Uauy, R. (2016). GOCS cohort: children's eating behavior scores and BMI. Eur J Clin Nutr, 70(8), 925-8.
Tay, C. W., Chin, Y. S., Lee, S. T., Khouw, I., Poh, BK., & SEANUTS Malaysia Study Group. (2016). Association of eating behavior with nutritional status and body composition in primary school-aged children. Asia Pac J Public Health, 28(5), 47-58.
Viana, V., Sinde, S., & Saxton, J. C. (2008). Children’s eating behaviour questionnaire: associations with BMI in Portuguese children. Br J Nutr, 100, 445–450.
Zambon, M. P., RGM Antonio, M. A., Mendes, R. T., & Barros Filho, A. A. (2008). Obese children and adolescents: two years of interdisciplinary follow-up. Rev Paul Pediatr, 26, 130-135.
Zangaro, G. A., & Soeken, K. L. (2007). A meta-analysis of studies of nurses’ job satisfaction. Res Nurs Health, 30(4),445-58.
Wardle, J., Guthrie, C. A., Sanderson, S., & Rapoport, L. (2001). Development of the children's eating behaviour questionnaire. J Child Psychol Psyc, 42(7), 963-70.
Webber, L., Hill, C., Saxton, J., Van Jaarsveld, C. H., & Wardle, J. (2009). Eating behaviour and weight in children. Int J Obes (Lond), 33, 21-28.
Translation - English Effects of Children’s Eating Behaviors on Obesity: A Meta-Analysis Study
ABSTRACT
Background: It is important to determine the factors affecting obesity in childhood in terms of raising healthy generations.
Aim: This study was conducted to analyze the effects of children’s eating behaviors on obesity.
Method: Quantitative studies in the literature on the effects of eating behaviors of children on obesity were investigated within the scope of the research. It was aimed to reach the current studies from January 2008 to May 2018 by literature review. Full text research published on the subject to be analyzed were used in the data collection phase. In order to collect data, a total of seven electronic databases were searched, consisting of Pubmed, EBSCO Host, Ovid, ScienceDirect, BioMed Central, Embase/Elsevier, and Google Scholar databases. While searching, keywords of “child”, “obesity”, “childhood obesity”, “eating behaviors” and “children's eating behaviors” were used. Children and adolescents between the ages of 5-12 and 12-18 were the sample. A total of eight studies were included in the meta-analysis study. However, when the sub-dimensions of eating behavior of children were examined; 8 studies for food responsiveness and slowness in eating, 7 studies for enjoyment of food, emotional over-eating, food fussiness, satiety responsiveness, 6 studies for desire to drink and emotional under-eating were determined to be in compliance with the inclusion criteria. The statistical program pack Comprehensive Meta-Analysis Software was used for meta-analysis of comparison of impact size of each study and groups.
Indications: In the meta-analysis study, the total sample number was 5142 for the total of eight studies which were included in the study to determine the effect of children's eating behaviors on obesity. The numbers of samples were determined to be 5142 in the sub-dimensions of food responsiveness and slow-eating; 4847 in the sub-dimensions of food responsiveness, emotional over-eating, food fussiness; 4732 in the sub-dimension of desire to drink; 4496 in the sub-dimension of satiety responsiveness and 4441 in the sub-dimension of emotional under-eating. Heterogeneity test showed that the sub-dimension of children's eating behavior has heterogeneous characteristics. Publication bias testing revealed publication bias. Average effect sizes in the 95% confidence interval according to the random effects model were determined to be: 1,019 for food responsiveness, 0,194 for enjoyment of food, 0.367 for emotional over-eating, 0.170 for desire to drink, -0.384 for satiety responsiveness, -0.168 for emotional under-eating, -0.005 for food fussiness, and 0.307 for slowness in eating.
Result: In this study, it has been determined that children's eating behaviors affect incidence frequency of obesity in children.
Keywords: Child, Obesity, Childhood Obesity, Eating Behaviors, Children’s Eating Behaviors, Meta-analysis
1.Introduction
Eating behaviors play an important role in the treatment and prevention of chronic diseases related to inadequate and unbalanced nutrition (Rossi, Moreira, & Rauen, 2008). Differences in eating behavior lead to the progression of the weight problem of children and adults. Individual differences in eating behavior affect both weakness and obesity (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Obesity is an important nutritional problem in both developed and developing countries (Popkin, Adair, & Ng, 2012). Childhood obesity has a growing prevalence throughout the world (Lobstein, Baur, & Uauy, 2004). One in ten children in the 5-17 age group in the world is overweight and 30-45 millions of them have severe obesity problem (Ogden, Carroll, Kit, & Flegal, 2014).
Nutritional habits, genetic / environmental factors, decrease in physical activity, socioeconomic status of the family and psychological factors are observed to have effects in obesity. (Faith, Scanlon, Birch, Francis, & Sherry, 2004; Birch &Ventura 2009). It has been shown that eating habits of children constitute an important place in obesity formation. (Birch & Ventura 2009; Santos et al., 2011; Viana, Sinde, & Saxton, 2008; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Eating habits and tendencies are acquired in the early days of childhood, which represent behavioral characteristics that can change over time according to personal experiences (Albala, Vio, Kain, & Uauy, 2002; Carnell & Wardle, 2008). Children's food preferences and eating behaviors occur in the first two years of life. This was reported to be associated with the development of obesity in later times. (Meyer & Pudel, 1972). Also, the importance of family and social environment in food intake, eating behaviors and childhood obesity was emphasized. (Albala, Vio, Kain, & Uauy, 2002; Carnell & Wardle, 2008). In addition, changes in behaviors at later ages may be more difficult to achieve. This case highlights the importance of researching eating behaviors at an early age, and demonstrates that actions aimed at improving healthy eating behavior should focus on children with greater emphasis. (Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Zambon, RGM Antonio, Mendes, & Barros Filho, 2008).
Among the overweight and non-overweight children, eating behaviors were found to be different in various sizes. (Demir & Bektas, 2017; Özer et al., 2014; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011). In comparison to children with healthy weight, overweight children are determined to be more sensitive to external stimuli (smell, taste, appearance, etc. of the food), less responsiveness to satiety(fullness), eating faster and more, less picky, enjoying very much while eating, interested in food, consuming sweetened drinks more frequently during the day, increasingly eating more in different emotional situations such as worry and stress. (Laessle, Uhl, Lindel, & Müller, 2001; Özer et al., 2014; Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001;Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009;). On the other hand, weak children were determined to be more selective about eating, eating more slowly, responding to satiety more quickly, and consuming small amounts of food. (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009).
In line with these studies, it is important to identify eating behaviors of children who are weak, overweight and obese. (Özer et al., 2014; Viana, Sinde, & Saxton, 2008; Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). A number of psychometric tools have been used to prevent weight-related problems and the risk of eating disorders, and to assess eating behaviors in children and adults. (Gallant et al., 2010; Santos et al., 2011) These psychometric tools show a strong and gradual relationship between eating behavior scores and childhood obesity (Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). Children's Eating Behaviors Questionnaire is often considered to be one of the most comprehensive measurement tools used to evaluate children's eating behaviors and it includes different eating styles. (Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008; Viana, Sinde, & Saxton, 2008). In addition, the validity and reliability of this questionnaire were conducted (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001). Considering Children's Eating Behaviors Questionnaire sub-dimensions; food responsiveness, enjoyment of food, emotional over-eating, emotional under-eating, desire to drink, satiety responsiveness, slowness in eating and food fussiness are included. (Wardle, Guthrie, Sanderson, & Rapoport, 2001).
When examining studies on effects of children’s eating behaviors on obesity, while some studies put forward that there is a relation between obesity and children with sub-dimensions of food responsiveness, enjoyment of food, emotional over-eating, emotional under-eating, desire to drink, satiety responsiveness, food fussiness, slowness in eating (Behar et al., 2018; Cantoral et al., 2015; Demir & Bektas, 2017; Loh, Moy, Zaharan, & Mohamed 2013; Özer et al., 2014; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011; Sleddens, Kremers, & Thijs, 2008; Sánchez, Weisstaub, Santos, Corvalán, & Uauy, 2016; Tay et al., 2016; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009), In some studies, it was found that there was no relationship between obesity and eating behaviors of children with these sub-dimensions. (Demir & Bektas, 2017; Passos, Gigante, Maciel, & Matijasevich, 2015; Santos et al., 2011; Tay et al., 2016; Webber, Hill, Saxton, Van Jaarsveld, & Wardle, 2009). This diversity in the results of studies makes it difficult to make a clear judgment on the issue. This situation revealed the need to examine the subject with advanced statistical methods. Meta-analysis is one of these statistical methods (Bakioğlu & Özcan, 2016; Jain, Sharma, & Singh, 2012). Meta-analysis is an analysis method in which similar studies on a given topic are grouped under certain criteria, quantitative findings of these studies are discussed in a combination, existence and magnitude of an impact is revealed, inconsistencies and causes of the results of the studies are examined, possible new relationships are discovered and new approaches to future studies are brought forward. (Açıkel, 2009; Bakioğlu & Özcan, 2016; Dinçer, 2014; Jain, Sharma, & Singh, 2012).
However, no studies have been found in the world using the method of meta-analysis to examine effects of children’s eating behaviors on obesity (Cole, An, Lee, & Donovan, 2017; Moss, Sykes-Muskett, Conner, & O'Connor, 2018). This situation was the main starting point for the planning of the study. In this study, it is aimed to synthesize the research results which examined the effects of children's eating behaviors on obesity using Meta-analysis method. It is thought that, with the results of the study, it will contribute to understanding healthy eating behaviors of children and to policymakers and managers in order to develop strategies to maintain healthy weight. It is also expected to provide a new perspective to researchers for future studies.
Aim
The aim of this study is to analyze effects of children’s eating behaviors on obesity.
Research Questions;
What is the effect size on obesity of food responsiveness among children's eating behaviors?
What is the effect size on obesity of enjoyment of food among children's eating behaviors?
What is the effect size on obesity of emotional over-eating among children's eating behaviors?
What is the effect size on obesity of emotional under-eating among children's eating behaviors?
What is the effect size on obesity of desire to drink among children's eating behaviors?
What is the effect size on obesity of satiety responsiveness among children's eating behaviors?
What is the effect size on obesity of slowness in eating among children's eating behaviors?
What is the effect size on obesity of food fussiness among children's eating behaviors?
2. Materials and Methods
2.1. Literature Review
Quantitative studies about effects of children's eating behaviors on obesity were reviewed in order to determine effects of children’s eating behaviors on obesity. Although meta-analysis studies were conducted for children's eating behaviors in the world before, no meta-analysis studies have been found describing effects of children's eating behaviors on obesity. (Cole, An, Lee, & Donovan, 2017; Moss, Sykes-Muskett, Conner, & O'Connor, 2018). With the literature review, it was aimed to find existing studies from January 2008 to May 2018. Full text research papers published on the subject to be analyzed were used in the data collection phase. A total of seven electronic databases were scanned for collecting data, including Pubmed, EBSCO Host, Ovid, ScienceDirect, BioMed Central, Embase/Elsevier, and Google Scholar databases. In this way, accessible publications were scanned, and the congress statements were not scanned. The keywords "child", ”obesity", "childhood obesity", "eating behaviors" and "children's eating behaviors" were used in Turkish and English while conducting the literature review.
2.2. Selection of studies
The criteria that were used while inclusion of studies found in literature review into the Meta-analysis were: (a) The sampling of children and adolescents between 5-12, 12-18 years of age, (b) having quantitative analysis data, (c) examining the BMI variable, (d) having sufficient statistical data to calculate the effect size (e) use of children's eating behaviors questionnaire as a tool of measurement (f) examining all sub-dimensions of children's eating behaviors. In addition, the reason for addressing only the studies that used the children's eating behavior questionnaire in the study is that other measurement tools address different sub-dimensions and topics, but this questionnaire includes more comprehensive sub-dimensions.
The flow diagram summarizing the process of inclusion of the studies in Meta-analysis is presented in Figure 1. In the screening, a total of 36 887 studies were reached, 310 were discarded due to duplication, 36 577 studies were examined and 36 553 were eliminated based on study titles. Abstracts of the remaining 24 studies were evaluated by two researchers according to inclusion and exclusion criteria, and full text analysis was performed when necessary, and the studies not meeting the inclusion criteria were eliminated. A total of 8 studies were included in the analysis. But when studying the sub-dimensions children's eating behaviors, 8 studies for food responsiveness and slowness in eating, 7 studies for enjoyment of food, emotional over-eating, food fussiness, satiety responsiveness; 6 studies for desire to drink and emotional under-eating were found to comply with the inclusion criteria.
The reasons for elimination include not containing the BMI variable, difference of the study population and the absence of children’s eating behaviors questionnaire. The selection of the studies for Meta-analysis was carried out separately by two researchers. In the comparison afterwards, it was determined that there was a 100% agreement on the inclusion criteria. The studies included in the analysis have been prepared in accordance with "PRISMA Flow Diagram Directive" and are given in Figure 1. (Moher, Liberati, Tetzlaff, & Altman, 2009).
Figure 1. Flow chart for selection of studies (Flow Diagram).
Number of studies obtained by scanning databases
(n: 36 887)
-Pubmed (n:5449) - BioMed Central (1419)
-EBSCO Host (n:8975) -Embase/Elsevier (25)
-Ovid (n:9607) -Google Scholar (455)
-ScienceDirect (10 957)
36 553 study titles were excluded due to being irrelevant to the subject (not including BMI variable, different study population).
Number of studies after discarded duplicates (n:36 577 )
Elimination of titles
- Abstracts eliminated due to not meeting the inclusion criteria
- Absence of children's eating behavior questionnaire,
(n:16)
Abstracts after elimination (n:24)
Elimination of abstracts
Full texts evaluated in terms of compliance and quality (n:8)
Quality evaluation
Number of studies included in Meta-analysis
(n:8)
2.3. Coding of studies
Data coding form was used to collect study data. The data encoding form was developed by the researchers using the literature. (DeCoster, 2004; Kış, 2013; Zangaro & Soeken, 2007). The data encoding form was used to obtain the statistical data and study characteristics (method, sample, measurement tool, type of study, etc.) required to calculate the effect size from each individual study. For each study the title of the study, the author, the year of publication, the type of study, design, the size of the sampling, the measurement tool used to measure the children's eating behaviors, the findings and the result, Cohen’s (d) domain size were encoded. The reliability of the coded data was obtained by comparing the coding of the first and second researchers. Positive effect size value indicates that food responsiveness, enjoyment of food, emotional over-eating and desire to drink among children’s eating behaviors effect childhood obesity positively and its being negative indicates that satiety responsiveness, emotional under-eating, food fussiness and slowness in eating among children’s eating behaviors effect childhood obesity positively. In other words, as food responsiveness, enjoyment of food, emotional over-eating and desire to drink scores increase, the status of being obese increases, and being obese becomes also more frequent as satiety responsiveness, emotional under-eating, food fussiness and slowness in eating scores decrease. If the effect size is zero (0) or close to zero, it is concluded that children’s eating behaviors do not affect obesity.
2.4. Data analysis process
In the analysis of the data in this study, Group Difference method, which is one of the group Meta-analysis types, was used. The comparisons of the effect sizes of each study and the groups were calculated using the CMA (The Comprehensive Meta-Analysis software)statistical program pack for Meta-analysis. "Hedge's g" was used to calculate the effect size due to differences in sampling and measurement tools. (Bakioğlu & Özcan, 2016; Cooper, 2016). Hedge's g is calculated by dividing the difference between operations by the combined standard deviation of the two groups. (Cooper, 2016). Cohen (1988) It says that it can be defined as weak if the effect size is smaller than 0.20, and strong effect size if it is greater than 0.80. According to this classification, d ≤ 0,20 is considered to be weak, 0,20
More
Less
Translation education
Bachelor's degree - Çanakkale 18 Mart University
Experience
Years of experience: 21. Registered at ProZ.com: Jul 2010.
I have been translating from both English to Turkish and Turkish to English since 2003. Some of he fields I may claim myself to be specialized in are: Arts, Literature, History, Religion, Science and Technology, Localization.
Expertise